Lầu Năm Góc ngày 16/4 thông báo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã họp trực tuyến cùng Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân, thảo luận về quan hệ quốc phòng và các vấn đề an ninh khu vực lẫn toàn cầu. Hai bên còn thảo luận về chiến sự tại Ukraine, vấn đề Triều Tiên và cam kết của Washington đối với chính sách "Một Trung Quốc".
"Bộ trưởng Austin nhấn mạnh tầm quan trọng trong duy trì liên lạc thông suốt giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc", Lầu Năm Góc cho biết. Đây là cuộc trao đổi đầu tiên trong gần 18 tháng qua giữa lãnh đạo cấp cao nhất trong lĩnh vực quốc phòng hai nước.
Theo thông cáo của Lầu Năm Góc, Bộ trưởng Austin cũng kêu gọi tôn trọng và đảm bảo tự do hàng hải ở vùng biển quốc tế, đặc biệt là khu vực Biển Đông. Ông tái khẳng định lực lượng Mỹ sẽ tiếp tục di chuyển và hoạt động "an toàn và có trách nhiệm trên mọi vùng biển và vùng trời mà luật pháp quốc tế cho phép".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc, Washington ngày 1/2. Ảnh: AFP
Ông Đổng Quân, người nhậm chức Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc vào tháng 12/2023, cho rằng hai cường quốc cần "tích lũy niềm tin chiến lược", tôn trọng lẫn nhau và xây dựng mối quan hệ quốc phòng "không xung đột, không đối đầu" trên tinh thần thực dụng và hợp tác.
"Trung Quốc và Mỹ phải nhìn nhận hòa bình là điều quý giá nhất và ổn định là điều quan trọng nhất", ông Đổng nói trong cuộc họp trực tuyến. "Lĩnh vực quân sự là chìa khóa ổn định phát triển quan hệ và ngăn chặn khủng hoảng nghiêm trọng xảy ra".
Theo thông cáo từ Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Bộ trưởng Đổng Quân trong cuộc họp trực tuyến đã nhấn mạnh "Đài Loan là vấn đề cốt lõi trong các lợi ích cốt lõi" của Trung Quốc và kêu gọi Mỹ "có những hành động cụ thể để đảm bảo hòa bình khu vực".
Ông Đổng Quân khi còn giữ chức trung tướng phát biểu trong lễ khai mạc diễn tập chung Sea Guardians 2020 tại Karachi, Pakistan tháng 1/2020. Ảnh: PLA
Lần gần nhất ông Lloyd Austin họp với người đồng cấp phía Trung Quốc là vào năm 2022 tại Campuchia, khi đó lãnh đạo Bộ Quốc phòng Trung Quốc là ông Ngụy Phượng Hòa.
Trong gần hai năm qua, đối thoại quốc phòng cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc gần như đóng băng vì hai cuộc khủng hoảng ngoại giao, gồm chuyến thăm đảo Đài Loan của cựu chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vào giữa năm 2022 và sự cố Mỹ bắn rơi khí cầu Trung Quốc bay qua lãnh thổ vào đầu năm 2023.
Mỹ xúc tiến nhiều chuyến thăm và nối lại các kênh đối thoại với Trung Quốc trong năm 2023, hướng đến giảm căng thẳng và rã băng quan hệ giữa hai cường quốc.
Sau cuộc họp bên lề hội nghị cấp cao APEC ở California vào tháng 11/2023, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thống nhất kiểm soát căng thẳng trong quan hệ cường quốc, trong đó có đề xuất nối lại đối thoại quốc phòng song phương.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Charles Brown sau đó điện đàm với ông Lưu Chấn Lập, Tham mưu trưởng Bộ Tham mưu liên hợp Quân ủy Trung ương Trung Quốc, vào tháng 12/2023.
Trung Quốc cũng đồng ý gửi phái đoàn quan chức quốc phòng đến Washington dự hội nghị Phối hợp Chính sách Quốc phòng Mỹ - Trung lần thứ 17 vào tháng 1 và đến Honolulu dự họp Thỏa thuận Tham vấn Quân sự Hàng hải vào đầu tháng này.
Thanh Danh (Theo AFP, Reuters)