Sáng 17/7, sau 2 tiếng HĐXX tạm dừng làm việc để các bị cáo nộp thêm chứng từ khắc phục hậu quả, đại diện VKSND Hà Nội bắt đầu công bố bản luận tội với 54 bị cáo.
Vụ án "chuyến bay giải cứu" xảy ra khi đại dịch Covid-19 bùng phát mạnh, chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Thế nhưng, các bị cáo ở nhiều bộ ngành, địa phương đã nhận hối lộ bằng hành vi "cực kỳ tinh vi" với số tiền đặc biệt lớn, bị dư luận xã hội lên án gay gắt.
Trong khi cả nước đang nỗ lực chống dịch, nhiều người bất chấp sự nguy hiểm đến tính mạng để chung tay đẩy lùi Covid-19, các bị cáo đã đã lợi dụng chủ trương nhân đạo tốt đẹp của Đảng, Nhà nước để trục lợi. Nhiều bị cáo nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp để tạo cơ chế "xin - cho", buộc doanh nghiệp phải nâng giá vé chuyến bay và các chi phí phát sinh khác. Từ đó doanh nghiệp mới có tiền để đưa hối lộ.
Những hành vi này bị VKS đánh giá đã "phản bội lại chính sự cố gắng của chính đồng nghiệp, đồng đội, đồng chí của mình".
Đại diện VKS tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Về hành vi nhận tiền của 21/54 bị cáo trong vụ án, VKS nhiều lần khẳng định "chính xác là nhận hối lộ" dù có biện minh như nào. Một số bị cáo đã "đánh tráo khái niệm" cho rằng nhận tiền do các nghiệp cảm ơn.
"Các doanh nghiệp buộc phải đưa chứ không phải tiền cảm ơn đơn thuần. Các bị cáo đang làm nhiệm vụ nên không thể coi đây là tiền cảm ơn. Số tiền nhận hối lộ của nhiều bị cáo bằng cả gia tài của người khác", VKS phân tích.
Về thủ đoạn nhận tiền của các bị cáo, VKS cho rằng có hai dạng. Một là đưa ra yêu cầu sách nhiễu và mặc cả thẳng về giá. Hai là người có thẩm quyền đã gây khó khăn để buộc doanh nghiệp phải chi tiền "theo luật bất thành văn" để được cấp phép chuyến bay.
Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Y tế, bị VKS đánh giá nhận nhiều tiền hối lộ nhất, số tiền nhiều nhất vụ án (253 lần tổng 42,6 tỷ đồng) với thủ đoạn "trắng trợn nhất". Trong số này, ông Kiện nhận 198 lần chuyển khoản, 30 lần qua số tài khoản của mẹ vợ và con trai.
Để che giấu hành vi, khi bị điều tra truy tố, bị cáo chuyển khoản trả lại các doanh nghiệp và nhờ khai báo là vay mượn cá nhân, do đó cần áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc nhất, VKS đề nghị.
Bản luận tội đang tiếp tục được VKS đọc tại phiên tòa.