Ông Joko Widodo, khi còn là tổng thống Indonesia, ngồi trên một chiếc xe điện tại một lần tham quan nhà máy của Công ty Hyundai ở West Java hồi tháng 7-2024 - Ảnh: AFP
Indonesia đang có những bước đi táo bạo để khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất xe điện (EV) khu vực bằng cách đưa ra các ưu đãi thuế hấp dẫn cho các nhà sản xuất ô tô toàn cầu. Quốc gia này đã đặt mục tiêu có 2 triệu ô tô điện và 13 triệu xe hai bánh chạy bằng điện trên đường vào năm 2030.
Ưu đãi lớn
Tại cuộc họp báo đầu tuần này, Bộ trưởng Công nghiệp Agus Gumiwang Kartasasmita của Indonesia nói rằng với việc cam kết xây dựng nhà máy sản xuất xe tại nước này, ba công ty Citroen, BYD và GAC Aion sẽ được miễn thuế nhập khẩu và giảm thuế bán hàng xa xỉ xuống còn 15%.
Theo tờ South China Morning Post, Công ty BYD dự kiến đầu tư 1,3 tỉ USD vào Indonesia, trong đó bao gồm xây một nhà máy xe điện tại tỉnh West Java, dự kiến đi vào hoạt động tháng 1-2026 để sản xuất tới 150.000 xe mỗi năm.
Trong khi đó, Công ty GAC Aion dự kiến bắt tay xây dựng nhà máy tại đây, sau khi nhà máy ở Thái Lan của công ty bắt đầu hoạt động vào tháng 7-2024.
Andry Ciu - tổng giám đốc điều hành của Aion Indonesia, công ty con của GAC Aion tại Indonesia - cho biết nhà máy đặt mục tiêu sản xuất ít nhất 40% linh kiện tại địa phương vào năm 2027 và đạt nội địa hóa 80% sau đó. Tương tự, Hãng Citroen của Pháp cũng đang tìm hiểu các cơ hội đầu tư tại đây.
Theo ông Kartasasmita, ưu đãi là một phần trong nỗ lực của chính phủ nhằm thể hiện các quy định của Indonesia mang tính cạnh tranh phù hợp với mục tiêu của chính phủ.
"Ở đây, chúng ta có thể thấy rằng chính phủ đang rất quan tâm đến lĩnh vực sản xuất bằng cách cung cấp các ưu đãi hoặc kích thích cho lĩnh vực xe hơi", ông Kartasasmita nhấn mạnh trên Hãng thông tấn Antara.
Trong một cuộc phỏng vấn với Hãng tin Bloomberg vào tháng trước, bà Noni Purnomo, chủ tịch hội đồng quản lý Blue Bird, nhận định nhà máy sắp tới của BYD sẽ giúp hạ giá xe điện ở nước này xuống đáng kể. "Hiện tại, giá của chúng tôi cao gấp khoảng ba lần rưỡi so với xe động cơ đốt trong", bà cho biết.
Ngoài ra, từ ngày 1-1-2025, chính phủ nước này cũng sẽ giảm 3% thuế bán hàng xa xỉ đối với dòng xe lai. Dòng xe này hiện đang bị áp mức thuế từ 6 - 12%.
Ngược lại, xe điện chạy pin đang được hưởng nhiều ưu đãi khác nhau, bao gồm mức thuế bán hàng xa xỉ bằng 0. Jakarta cũng đang áp mức thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% đối với những chiếc ô tô điện đáp ứng mức linh kiện sản xuất nội địa tối thiểu là 40%.
Giấc mơ trung tâm xe điện khu vực
Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đã đặt ra kế hoạch đầy tham vọng để thúc đẩy ngành công nghiệp EV trong nước.
Thị trường xe điện Indonesia dự kiến có sự tăng trưởng đáng kể trong thập niên tới từ quy mô khoảng 533 triệu USD vào năm 2022 sẽ tăng lên đến 2 tỉ USD vào 2029. Jakarta đạt mục tiêu sản xuất 600.000 EV, 2,2 triệu xe máy điện vào 2030.
Để làm được điều này, chính phủ đã đưa ra các ưu đãi như giảm thuế để thu hút đầu tư liên quan đến EV từ khắp nơi trên thế giới. Đầu năm nay, các gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc Hyundai và LG khai trương nhà máy pin EV đầu tiên ở Indonesia trị giá 1,1 tỉ USD.
Chiến lược này tung ra trong bối cảnh các nhà sản xuất EV và pin từ Trung Quốc, thị trường EV lớn nhất thế giới, cũng đang tích cực thiết lập hoạt động tại Indonesia, cùng với các quốc gia Đông Nam Á khác, trong kế hoạch mở rộng ra nước ngoài do bị ảnh hưởng bởi mức tăng thuế quan từ Mỹ và Liên minh châu Âu.
Sở hữu trữ lượng nikel và sản xuất nikel lớn nhất thế giới, Indonesia cũng tận dụng nguồn dự trữ dồi dào nikel, một thành phần chính của pin EV, để thúc đẩy ngành sản xuất EV.
Jakarta đã đầu tư hàng tỉ USD vào các nhà máy khai thác và chế biến loại khoáng sản này. Ngoài ra, Indonesia đang thúc đẩy quan hệ đối tác với các công ty quốc tế để phát triển các thành phần quan trọng khác như lithium, coban và mangan, tất cả đều cần thiết cho sản xuất pin EV.
Bằng cách đảm bảo nguồn cung cấp ổn định các vật liệu này, Indonesia có thể trở thành nhà cung cấp pin EV chính cho thị trường toàn cầu.
Một yếu tố quan trọng khác trong chiến lược là phát triển hạ tầng để khuyến khích sử dụng EV. Indonesia đang tăng cường các trạm sạc và từ tháng 9-2024 đã kêu gọi người dân chuyển sang sử dụng phương tiện thân thiện hơn với môi trường này.
Thái Lan cũng đẩy mạnh thu hút đầu tư
Đầu tháng 12-2024, quốc gia Đông Nam Á này cũng đang trong cuộc đua EV là Thái Lan cũng nới lỏng các quy định đối với sản xuất EV nhằm khuyến khích các công ty lập nhà máy lắp ráp EV tại Thái Lan để được hưởng lợi về thuế.
Theo đó, chính phủ nước này sẽ cho phép các nhà sản xuất EV có thêm thời gian để đáp ứng các quy định về số lượng xe điện sản xuất trong nước, trong bối cảnh doanh số xe tiêu thụ tại thị trường nội địa yếu.
Cho đến nay, các công ty phải đảm bảo cân bằng 1:1 giữa xe sản xuất tại Thái Lan và xe nhập khẩu.
Tuy nhiên, chính phủ đã nới lỏng thời hạn cho các công ty đến năm 2027 để đáp ứng quy định. Đầu tư vào lĩnh vực sản xuất xe điện và các linh kiện liên quan tại Thái Lan đã đạt giá trị khoảng 2,3 tỉ USD.