Thời gian gần đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận liên tiếp các bệnh nhân bị đột quỵ. So với năm ngoái, mùa đông năm nay số ca đột quỵ nhập viện đang gia tăng. Các chuyên gia cho biết, thời tiết lạnh không chỉ gây co thắt mạch máu làm tăng huyết áp, mà còn làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến cả đột quỵ do xuất huyết não và nhồi máu não. Đặc biệt, thói quen tắm khuya – một vấn đề phổ biến ở Việt Nam – đã trở thành nguyên nhân gây ra nhiều trường hợp đáng tiếc.
Bệnh nhân Đ.V.Đ sau khi vào khoa cấp cứu đã nhanh chóng được đặt nội khí quản, thở máy
Trường hợp đầu tiên, đêm ngày 6/12/2024 khi bắt đầu đợt không khí lạnh gần đây nhất, một bệnh nhân nam Đ.V.Đ (45 tuổi, ở Hà Nội) không có tiền sử bệnh lý, đã phải cấp cứu trong tình trạng hôn mê sau khi tắm khuya. Kết quả chẩn đoán cho thấy xuất huyết não với khối máu 90 cm³, và bệnh nhân buộc phải phẫu thuật mở sọ để giải ép áp lực não, hiện tại bệnh nhân vẫn phải điều trị tích cực, duy trì thở máy, tiên lượng rất nặng.
Hình ảnh CT Scanner của bệnh nhân Đ.V. Đ với khối máu tụ bán cầu phải với thể tích khoảng 90 cm3. Ảnh: BVCC
Trường hợp thứ 2, bệnh nhân N.X.K 42 tuổi, Hải Dương sau tắm đêm ngày 17/12/2024, đôt ngột đau đầu, ý thức chậm dần đi vào hôn mê, đã được sơ cứu tuyến trước, chuyển đến Bệnh viện TWQĐ 108 giờ thứ 3, mặc dù đã được hồi sức cấp cứu tích cực, tuy nhiên tổn thương đột quỵ chảy máu não quá nặng, bệnh nhân hôn mê sâu không còn khả năng cứu chữa.
Cả 2 trường hơp trên đều là những người bệnh khá trẻ, không có bệnh lý mạn tính, tai biến xảy ra sau khi tiếp xúc với lạnh đột ngột, để lại di chứng nặng nề và đe dọa tính mạng người bệnh. Điều đáng tiếc này có thể không xảy ra nếu chúng ta biết cách phòng tránh hợp lý.
Madonna U70 xóa tan định kiến phụ nữ lớn tuổi sẽ không còn giá trị: Visual hiện tại tươi trẻ hơn cả thời U40 nhờ có "vũ khí" cực phẩm
Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?
Chia sẻ về nguyên nhân vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ, BS.Nguyễn Ngọc Uyển, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, tổng hợp nhiều nghiên cứu trên thế giới việc tiếp xúc với lạnh là yếu tố nguy cơ thúc đẩy sự gia tăng đột quỵ não, cả đột quỵ chảy máu não và đột quỵ nhồi máu não. Một số cơ chế bệnh sinh của vấn đề này như sau:
- Sự thay đổi theo mùa và nhiệt độ tác động tới các yếu tố nguy cơ đột quỵ (tăng huyết áp, tăng đường huyết, tăng lipid máu, rung nhĩ) làm gia tăng nguy cơ đột quỵ.
- Co thắt mạch máu: có mạch ngoại vi và tăng huyết áp đột ngột thoáng qua sau khi tiếp xúc với lạnh có thể gây vỡ mạch máu não, gây đột quỵ xuất huyết não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ xuất huyết não thường cao nhất vào ngày đầu tiếp xúc với lạnh.
- Thêm vào đó, hiện tượng co mạch giúp giữ cơ thể không mất nước cũng làm tăng độ nhớt của máu. Nhiệt độ giảm cũng làm cơ thể tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu nhằm tăng sự trao đổi chất của cơ thể, dẫn đến hình thành cục máu đông. Từ đó tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu dẫn đến nhồi máu não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ nhồi máu não thường xảy ra sau vài ngày tiếp xúc với lạnh.