Ngày 24/9, bà Nguyễn Thị Tin, 52 tuổi, bị TAND huyện Phú Lương tuyên 8 năm 6 tháng tù về tội Cưỡng đoạt tài sản, theo Điều 170 Bộ luật Hình sự.
HĐXX xác định, khi phát hiện sai phạm, bị cáo có quyền làm đơn gửi cơ quan thẩm quyền chỉnh lý, khắc phục sai phạm nhưng sẽ ảnh hưởng đến giá trị thửa đất, vì thế bị cáo yêu cầu hai cán bộ chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương phải "bù" số tiền chênh lệch. Theo tòa, hành vi này đã thể hiện ý thức chiếm đoạt tài sản, dù suốt quá trình thẩm vấn bị cáo phủ nhận.
Toà cho rằng bị cáo đã lợi dụng sai phạm của hai cán bộ này để gây áp lực buộc phải đền bù. Vì thế, dù không đe dọa trực tiếp, hành vi của bị cáo vẫn được tính là "thủ đoạn khác", được quy định tại Điều 170 Bộ luật hình sự 2015. Theo đó, cưỡng đoạt tài sản là hành vi đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Nguyễn Thị Tin tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Cán bộ hai lần "sơ suất" khiến sổ đỏ bị cấp sai
Theo cáo trạng, vụ án bắt nguồn từ tháng 2/2019, khi chị Hương, cán bộ chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương, tiếp nhận hồ sơ xin cấp đổi sổ đỏ cho một thửa đất tại thị trấn Đu.
Quá trình thực hiện trích lục bản đồ địa chính trên phần mềm, "do sơ xuất không kiểm tra thực địa", chị Hương đã thể hiện sai phần mương nước giáp thửa đất thành đường giao thông và trình chị Đào, Giám đốc chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương ký xác nhận.
Tháng 6/2020, chủ mảnh đất chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Tin. Quá trình làm hồ sơ, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương tiếp tục sai sót khi "không tiến hành thẩm định đầy đủ theo quy định", không phát hiện ra sai sót trước đó trên sổ, cáo trạng nêu.
Tháng 8/2023, Tin đến chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương làm thủ tục chuyển nhượng cho người khác, phát hiện có sự sai lệch giữa giấy chứng nhận với thực tế nên không được cấp đổi sổ đỏ.
Trong 3 tháng sau, Tin bị cáo buộc liên tục nhắn tin, gọi điện thoại và trực tiếp đến trụ sở, yêu cầu chị Đào và chị Hương, phải "chung tay khắc phục".
Ban đầu, bà Tin nói số tiền giải chấp ngân hàng đối với thửa đất là 1,27 tỷ đồng, do sai phạm nên hiện tại chỉ bán được 500 triệu đồng, các cán bộ phải có trách nhiệm "bù" 770 triệu đồng nhưng chị Đào không đồng ý.
Tháng 11/2023, bị cáo Tin tiếp tục đến nơi làm việc, yêu cầu chị Đào phải khắc phục mảnh đất theo đúng bản đồ trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tìm người mua lại với giá 1,1 tỷ đồng.
Bà Tin cũng bị cáo buộc lợi dụng là người "có ảnh hưởng trên mạng xã hội" nên đe dọa sẽ công khai sai phạm lên Facebook để cộng đồng phán xét.
Lo sợ ảnh hưởng đến danh dự và uy tín cá nhân và công việc, chị Đào đồng ý và giới thiệu người đến xem thửa đất trên. Thửa đất được đồng ý mua với giá 800 triệu đồng.
Do đó, Tin tiếp tục đe dọa và yêu cầu hai cán bộ "bù" 300 triệu đồng. Ngày 28/11/2023, chị Hương chuyển trước 50 triệu đồng rồi trình báo công an.
Bị cáo khai "chỉ thỏa thuận, không đe dọa"
Tại phiên toà hôm nay, bị cáo Tin thừa nhận có phần trách nhiệm, khi mua đất không kiểm tra kỹ sổ. Bị cáo khẳng định không đe dọa gây sức ép mà chỉ tìm cách để được khắc phục đúng sổ đỏ như thực tế, song chị Đào lại nói mình không có lỗi mà người sai là chủ tịch thị trấn cũ (đã mất) và cán bộ địa chính.
"Chị ấy nói thôi sai đã sai rồi, tới đây có dự án sẽ được bồi thường, chị ấy sẽ mua lại đất đó, mỗi người thiệt một tý, chịu giá 1,1 tỷ đồng. Nhưng sau đó, bị cáo không thấy gì, tìm gặp không được nên sốt ruột không biết sẽ được giải quyết sao", bà Tin khai.
Trả lời HĐXX, chị Đào, được triệu tập với tư cách bị hại, nói bà Tin đến văn phòng yêu cầu cung cấp thông tin thửa đất, nhưng khi được cung cấp các thông tin cơ bản theo nguyên tắc đã không đồng ý, xé ngay tại cửa.
Bị cáo Tin sau đó to tiếng khiến "cán bộ không dám tiếp dân" nên chị Đào mời lên phòng để cho xem các thông tin liên quan trên máy tính.
Chị khi đó nhận ra sơ suất của mình đã thông tin để phối hợp việc đính chính sổ. Nhưng nếu cấp đổi lại thì vẫn giữ nguyên, chỉ đính chính phần đường giao thông.
"Tin nói vậy thì không giao dịch được, vì đất không có đường vào. Tin nhờ tôi, liên hệ chủ nhà để mua thêm đất, để có đường đi chứ tôi không có chuyện thỏa thuận mua lại đất, vì tôi không có tiền, cũng không có nhu cầu", chị Đào nói đó là nguyên nhân giới thiệu cho bà Tin người mua đất.
Chị Đào nói "muốn giải quyết êm đẹp" nên đi tìm cách thỏa thuận, mua giúp đường vào nhưng người mua chỉ trả giá 800 triệu đồng. Bà Tin đòi "bù" lỗ 300 triệu đồng và bắt đầu đe dọa tố cáo.
Hai bị hại nói "liên tục bị gọi điện giục giã". Họ rất lo sợ nên phải chuyển tiền, trả dần cho bà Tin 50 triệu đồng rồi đi báo công an.
Chị Đào phủ nhận lời khai của bà Tin đây là khoản tiền vay trước đây.
Hai luật sư bào chữa cho Nguyễn Thị Tin tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Luật sư Giang Hồng Thanh hỏi về việc chị Hường chuyển khoản cho Tin 50 triệu đồng lúc 16h02 ngày 28/11/2023, đúng ngày giờ phút này, có biên bản làm việc với công an.
"Vậy chị chuyển tiền ở nhà rồi mới đến công an, hay chuyển tiền ở cơ quan công an? Đi trình báo rồi còn chuyển tiền cho Tin làm gì?", luật sư hỏi. Chị Hường khẳng định "vì lo sợ bị Tin tố cáo".
Luật sư cho rằng, thân chủ không có ý chí "cưỡng đoạt, chiếm đoạt" mà chính cáo trạng cũng đã nêu chỉ muốn hai cán bộ làm sai sổ đỏ "chung tay khắc phục". Hành động gọi điện nhắn tin hỏi về tiến độ thực hiện việc các thỏa thuận, không thể gọi là "đe dọa, ép buộc".
"Cả 3 người đều có điểm chung, đó là có những quyền lợi cần bảo vệ. Hai cán bộ mong muốn những sai sót của mình không bị xử lý; còn Tin mong muốn được khắc phục những thiệt hại do sai sót của cán bộ gây ra. Không hề có yếu tố đe dọa, chỉ thông báo, hòa giải, nhằm đảm bảo hài hòa quyền lợi các bên", luật sư Trịnh Văn Tuyến bào chữa.
Thực tế, thân chủ đã viết đơn tố cáo nhưng đến lúc bị bắt vẫn chưa gửi, do vẫn luôn muốn thương lượng để giải quyết vấn đề.
VKS cho rằng, ngay từ đầu, hai cán bộ "rất chủ động" khắc phục sai sót nhưng bà Tin không đồng ý với mọi biện pháp. "Luật sư nói mục đích của bị cáo chỉ là muốn bắt đền, nhưng yêu cầu bắt đền bằng cách bỏ tiền túi của bị hại, chứ không phải khắc phục trên hồ sơ", kiểm sát viên đánh giá.
Cáo trạng nêu, với sai phạm của các cán bộ chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai liên quan đến thửa đất nêu trên, cơ quan tố tụng cho hay đã có công văn đề nghị xem xét, làm rõ trách nhiệm của cá nhân liên quan và đính chính theo đúng quy định.
*Tên bị hại đã thay đổi
Thanh Lam