Chủ tịch Hạ viện Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha tối 14/8 gửi thông báo tới các nghị sĩ, đề nghị có mặt dự họp lúc 10h ngày 16/8 để bỏ phiếu bầu tân thủ tướng. Ông Wisuth Chainarun, quan chức thuộc đảng Pheu Thai, cho biết đại diện của chính phủ, các đảng cùng nội các lâm thời đã nhất trí nên tổ chức phiên họp bất thường để bỏ phiếu sớm nhất có thể.
Động thái diễn ra sau khi Tòa án Hiến pháp Thái Lan ngày 14/8 ra phán quyết bãi nhiệm Thủ tướng Srettha Thavisin vì bổ nhiệm một bộ trưởng từng ngồi tù. Ông Srettha chấp nhận phán quyết của tòa và rời khỏi chức vụ ngay lập tức.
Ông là thủ tướng Thái Lan thứ tư bị Tòa án Hiến pháp Thái Lan phế truất trong 16 năm qua. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Thương mại Phumtham Wechayacha đang đảm nhận chức vụ Thủ tướng lâm thời trong thời gian chờ quốc hội bầu thủ tướng mới.
Trước ngày bỏ phiếu bầu tân thủ tướng, lãnh đạo của các đảng trong liên minh cầm quyền sẽ thảo luận nội bộ ngày 15/8 về ứng viên trong đảng của mình.
Các ứng viên chỉ đủ điều kiện tham gia cuộc bỏ phiếu trong phiên họp bất thường nếu đã có mặt trong danh sách ứng viên thủ tướng do các đảng nộp trước cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 5/2023. Sau khi ông Srettha bị bãi nhiệm, đảng Pheu Thai, đảng lớn nhất trong liên minh cầm quyền, chỉ còn lại hai ứng viên là lãnh đạo đảng Paetongtarn Shinawatra và cựu bộ trưởng tư pháp Chaikasem Nitisiri.
Tổng thư ký Pheu Thai Sorawong Thienthong cho biết ông hy vọng ứng viên từ đảng này sẽ được đề cử, vì Pheu Thai đang nắm nhiều ghế nghị sĩ nhất trong liên minh cầm quyền.
"Tuy nhiên, việc đảng Pheu Thai có giữ được ghế thủ tướng hay không sẽ phụ thuộc vào các cuộc thảo luận với những đảng khác trong liên minh. Nếu các đảng liên minh đề cử ứng viên của họ làm tân thủ tướng, chúng tôi cũng rất hoan nghênh", ông Sorawong nói.
Cựu bộ trưởng tư pháp Chaikasem Nitisiri. Ảnh: Bangkok Post
Truyền thông Thái Lan ngày 14/8 dẫn nguồn thạo tin cho biết các đảng trong liên minh cầm quyền đã nhất trí đề cử ông Chaikasem, 75 tuổi, làm ứng viên thủ tướng. Cuộc thảo luận này diễn ra tại dinh thự của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Theo Bangkok Post, ông Chaikasem đang có sức khỏe không tốt. Tuy nhiên, ứng viên còn lại của Pheu Thai là bà Paetongtarn, 37 tuổi, con gái ông Thaksin, được cho là đã từ chối vị trí ứng viên thủ tướng. Bà Paetongtarn hồi tháng 5 cũng khẳng định bà chưa sẵn sàng trở thành thủ tướng.
Để trở thành tân thủ tướng Thái Lan, ứng viên cần nhận được sự ủng hộ quá bán từ 493 nghị sĩ trong Hạ viện, tức giành được tối thiểu 247 phiếu bầu. Nếu không có ứng viên nào đạt được số phiếu này, Hạ viện sẽ tiếp tục họp và lặp lại quy trình bỏ phiếu.
Liên minh 11 đảng của Pheu Thai đang nắm 314 ghế tại Hạ viện, do đó, ứng viên của họ được cho là sẽ không gặp nhiều khó khăn trong việc được bầu làm thủ tướng.
Ngọc Ánh (Theo Bangkok Post/Thai PBS)