Tàu vũ trụ Starliner của Boeing ghép nối với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Ảnh: ESA
NASA thông báo, sự cố xảy ra khoảng sau 1h ngày 27/6 theo giờ GMT (8h theo giờ Hà Nội). Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) cho biết, trạm ISS hoạt động theo múi giờ giống GMT. Do đó, các phi hành gia có thể đang ngủ khi sự cố xảy ra.
Hai phi hành gia NASA Butch Wilmore và Suni Williams di chuyển vào tàu vũ trụ Starliner của Boeing, phương tiện đã đưa họ lên trạm ISS vài tuần trước. Ba phi hành gia Mỹ khác và một phi hành gia Nga trú ẩn trong tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX, con tàu đưa họ đến hồi tháng 3. Ba phi hành gia còn lại, làm việc trên trạm ISS từ tháng 9 năm ngoái, di chuyển vào tàu vũ trụ Nga Soyuz.
NASA cho biết, quy trình này là một biện pháp phòng ngừa và phi hành đoàn chỉ ở trong các tàu vũ trụ của họ khoảng một tiếng, sau đó ra ngoài và trạm tiếp tục hoạt động bình thường. NASA không nêu rõ tên vệ tinh. Tuy nhiên, công ty phát hiện va chạm và giám sát vệ tinh LeoLabs đã xác định được một sự kiện tạo ra mảnh vỡ vào thời điểm đó. "Những dấu hiệu ban đầu cho thấy một vệ tinh không hoạt động của Nga, Resurs-P1 hay SATNO 39186, đã giải phóng nhiều mảnh vỡ", công ty này viết trên mạng xã hội X.
Bộ Tư lệnh Vũ trụ Mỹ cũng thông báo về Resurs-P1 trên X, cho biết sự kiện tạo ra hơn 100 mảnh vỡ có thể theo dõi. Cơ quan này không quan sát thấy mối đe dọa tức thời nào và đang tiếp tục đánh giá khả năng giao hội - khả năng hai vật thể trên quỹ đạo tới sát nhau.
Resurs-P1 phóng lên không gian ngày 25/6/2013 và hoạt động đến tháng 12/2021 - vượt quá tuổi thọ dự kiến ban đầu. Vệ tinh quan sát Trái Đất này được sử dụng cho nhiều mục đích, từ quốc phòng, giám sát tình huống khẩn cấp đến nông nghiệp.
Lượng rác vũ trụ trên quỹ đạo đang trở thành vấn đề ngày càng đáng quan tâm. Bộ Tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD) đang theo dõi hơn 45.300 vật thể vũ trụ, chưa tính những mảnh vỡ không thể theo dõi. Liên minh các Nhà khoa học Quan tâm (UCS) cũng liệt kê 7.560 vệ tinh đang hoạt động quanh Trái Đất, chưa tính những vệ tinh đã ngừng hoạt động và không thể kiểm soát.
NASA hợp tác với quân đội Mỹ để giám sát không gian xung quanh ISS. Trạm vũ trụ thường phải dịch chuyển (nếu có thời gian) khi có bất cứ mảnh vỡ nào rộng khoảng 5 cm lọt vào khu vực hình "hộp pizza" xung quanh quỹ đạo ISS. Hộp này có kích thước khoảng 4 x 50 x 50 km với ISS ở trung tâm. Theo các quy trình của NASA, phi hành gia có thể trú ẩn trong tàu vũ trụ của mình nếu mối đe dọa dẫn đến khả năng cần sơ tán khỏi ISS.
Thu Thảo (Theo Space)