Ngồi cạnh thượng nghị sĩ Ohio JD Vance, người mà mình đã giới thiệu làm ứng viên phó tổng thống của đảng Cộng hòa, Donald Trump Jr., con trai cả của cựu tổng thống Donald Trump, không che giấu vẻ mặt mãn nguyện.
"Tôi đã chi 1.000% vốn liếng chính trị của mình để thuyết phục cha chọn Vance", Trump Jr. nói. "Đưa ra lý lẽ, thuyết phục những người khác có chung lý tưởng làm theo, thuyết phục họ một cách quyết liệt. Bạn biết đấy, khi cần thiết, tôi có thể khá cứng đầu".
Donald Trump Jr. tại sân bay quốc tế General Mitchell ở Milwaukee, Wisconsin, tháng 7/2019. Ảnh: AFP
Đó là vào sáng sớm 1/10, ngày diễn ra cuộc tranh luận phó tổng thống, Trump Jr. và Vance đang nhâm nhi cà phê, suy ngẫm về mối quan hệ đối tác không ngờ của họ trên tầng cao Khách sạn Trump nhìn ra Công viên Trung tâm New York.
Trump Jr., 46 tuổi, trông tự tin trong bộ vest chỉnh tề như thể đã sẵn sàng dẫn đầu một buổi gây quỹ hoành tráng. Vance, 40 tuổi, trông giống một sinh viên đại học vừa thức trắng đêm để ôn thi cuối kỳ với mái tóc rối bù.
Việc Trump Jr. thành công khi đưa người bạn Vance vào vị trí ứng viên phó tổng thống đảng Cộng hòa là minh chứng rõ ràng cho vị thế thống trị mà ông đã đạt được trong vòng tròn thân tín của cha mình, giới quan sát đánh giá.
Không phải tất cả người Cộng hòa đều tin rằng ảnh hưởng của Trump Jr. là tích cực. Nhưng sau quá trình dài vật lộn để giành được lòng tin từ cha, giờ đây ông đã trở thành "cánh tay phải", cố vấn chính trị quan trọng nhất, đồng thời là người gác cổng giúp đảm bảo nền tảng ủng hộ cựu tổng thống, hay còn gọi là "thế giới MAGA", luôn vững chắc.
Được coi như "thái tử của thế giới MAGA", Trump Jr. giữ nhiều vai trò, vừa là nhà vận động, nhà tuyên truyền, nhà văn, doanh nhân, vừa là người chuyên đăng ảnh chế ủng hộ cựu tổng thống và chỉ trích đối thủ của ông.
Dù vẫn duy trì lịch trình dày đặc nhằm vận động cho cựu tổng thống Trump trong cuộc bầu cử vào tháng tới, trọng tâm chính của Trump Jr. là những gì diễn ra sau đó. Ông đang nỗ lực để đảm bảo chính quyền Trump tiếp theo và quốc hội được bổ sung nhiều gương mặt giống Vance hơn, cũng như loại bỏ những người có thể cản trở chương trình nghị sự nhiệm kỳ hai của cha mình.
"Thứ tôi quan tâm hơn cả là quá trình chuyển đổi, không phải về cách sắp xếp nhân sự, mà là ngăn chặn những người sẽ trở thành thảm họa trong chính quyền mới", ông nói.
Vance gọi dự án của họ là "nhằm đuổi những con rắn khỏi chính quyền" và cho biết hai người "đã thảo luận để đưa ra hàng nghìn cái tên" cho các vị trí tiềm năng trong chính quyền Trump tương lai, từ bộ trưởng tài chính, ngoại trưởng cho đến những quan chức ở cấp thấp hơn. Họ quyết tâm loại bỏ mọi tranh cãi và đấu đá nội bộ từng đeo bám nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, thay vào đó đảm bảo rằng ông sẽ không bị hạn chế khi theo đuổi những mục tiêu đề ra.
"Vai trò của tôi là đảm bảo rằng những người có ảnh hưởng xấu như vậy không vào được chính quyền để phá hoại cha tôi và các chính sách của ông ấy", Trump Jr. nói. "Bây giờ chúng tôi đã biết họ là ai. Năm 2016, chúng tôi không biết bất kỳ điều gì".
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump thường xuyên phàn nàn rằng ông bị cản trở bởi những người muốn ngăn ông làm điều mà họ cho là không khôn ngoan, nguy hiểm hay bất hợp pháp. Các trợ lý đã lấy dự thảo sắc lệnh hành pháp khỏi bàn làm việc để ngăn Trump ký chúng, nhiều thành viên nội các cố tình trì hoãn kế hoạch ông đề ra.
Một số nhân viên Nhà Trắng lo lắng về tính cách bốc đồng của ông đã liên tục rò rỉ thông tin nội bộ cho báo chí hoặc nghỉ việc để phản đối. Vào cuối nhiệm kỳ, bộ trưởng tài chính của ông thậm chí quyết định từ chức thay vì ủng hộ những cáo buộc gian lận bầu cử vô căn cứ mà Trump đưa ra. Phó tổng thống của ông đã chứng nhận kết quả bầu cử năm 2020 với chiến thắng thuộc về Tổng thống Joe Biden, bất chấp sức ép từ đám đông bạo loạn và đã quay lưng với Trump kể từ đó.
Trump Jr. và Vance đã tình nguyện nhận vai trò đảm bảo rằng không có trở ngại nào tương tự cản bước Trump nếu ông trở lại Nhà Trắng. "Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Jared Kushner và vợ là Ivanka Trump được trọng dụng tại Nhà Trắng, nhưng nay, tôi nghĩ tất cả mọi người đều biết Jared đã bị loại và Trump Jr. là người thay thế", một cựu quan chức chính quyền cho hay.
Các đồng minh của Trump Jr. coi ông là một tiếng nói quan trọng có tác động đáng kể tới cựu tổng thống.
"Tôi nghĩ ông Trump biết rõ rằng con trai cả có hiểu biết sâu sắc về cử tri", Tucker Carlson, cựu dẫn chương trình Fox News, người đã cùng Trump Jr. vận động hành lang cho Vance, nhận xét. "Đến nay, rất nhiều chiến lược gia đảng Cộng hòa vẫn không hiểu được nhóm cử tri thực sự tạo nên đảng, nhưng Trump Jr. dường như hiểu họ theo bản năng".
Trump Jr. chụp ảnh cùng những người ủng hộ tại Ohio tháng 4/2022. Ảnh: Reuters
Trump Jr. đã sử dụng bản năng đó để định hướng những phát biểu chính trị của cha mình. Ông là động lực thúc đẩy việc đưa Robert F. Kennedy Jr. và Tulsi Gabbard vào liên minh Trump, tiếp cận Kennedy trong nhiều tháng trước khi ông này chấp nhận từ bỏ cuộc đua Nhà Trắng hồi tháng 8 và quay sang ủng hộ Trump, theo một số nguồn tin am hiểu vấn đề.
Theo Vance, Trump Jr. là một thế lực quan trọng trong phe cánh hữu mới. "Tôi không nghĩ mình có thể thắng cuộc đua vào Thượng viện nếu không có Trump Jr. giúp đỡ. Và tôi chắc chắn sẽ không ngồi ở đây với tư cách ứng viên phó tổng thống nếu thiếu cậu ấy", ông nhấn mạnh.
Trước cuộc bầu cử năm 2016, ảnh hưởng của Trump Jr. đối với cha không thực sự rõ rệt. Nhưng khi cha ông chiến thắng cuộc đua Nhà Trắng năm đó, Trump Jr. đã tìm thấy cơ hội để khẳng định mình.
Với những phát biểu gây tranh cãi, các trò đùa và meme mang tính đả kích trên mạng xã hội, Trump Jr. đã chứng tỏ mình rất giỏi trong việc quảng bá sức hấp dẫn của cha. Cách làm này được cả những nhà tài trợ đảng Cộng hòa và người ủng hộ cựu tổng thống yêu thích.
"Theo các nhà tài trợ, Trump Jr. thường xuyên là người được mời dự sự kiện nhiều nhất", một cố vấn gây quỹ đảng Cộng hòa tiết lộ. "Ông ấy đến nhiều nơi và họ bán hết vé sự kiện gây quỹ ngay lập tức. Ông ấy là người thay thế số một cho cựu tổng thống Trump".
Khi cuộc bầu cử đang đến gần, Trump Jr. liên tục lên đường vận động và gây quỹ cho chiến dịch của cha. Tại New Hudson, Michigan, hồi đầu tuần trước, hàng chục người hâm mộ đã chen chúc trong một nhà hàng và cửa hàng súng để nghe ông phát biểu. Ăn mặc khá giản dị với quần kaki và giày thể thao, Trump Jr. khiến đám đông thích thú khi đưa ra những nhận xét về đảng Dân chủ và chính cha ông.
"Ông ấy thông minh như cha mình vậy", Jennifer Brigmon, cư dân địa phương, cho biết sau khi chụp ảnh cùng Trump Jr. trước xe buýt vận động tranh cử.
"Tôi cảm thấy anh ấy có thể trở thành tổng thống", Kate, con gái 18 tuổi của Brigmon, người sẽ bỏ phiếu lần đầu tiên trong năm nay, nói, thêm rằng Trump Jr. đã nhắc tới những mối lo lắng mà cô, với tư cách một cử tri thuộc thế hệ Z, luôn trăn trở, như việc mua nhà đang nằm ngoài tầm với của họ.
Theo thời gian, Trump Jr. dần trở thành người nổi bật nhất về mặt chính trị trong ba anh chị em ruột. Ivanka đã tuyên bố không có kế hoạch tham gia chiến dịch tranh cử của cha và khẳng định cô muốn tránh xa "thế giới chính trị đen tối".
Eric, em trai của Trump Jr., đã giới thiệu cha mình tại Đại hội đảng Cộng hòa và vợ ông, Lara Trump, hiện giữ chức đồng chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, nhưng ông vẫn dành phần lớn tâm trí vào công việc kinh doanh, các cộng sự của Eric cho hay.
Thay vì tự mình ra tranh cử, Trump Jr. nhấn mạnh ông thích phục vụ ở bên lề, thúc đẩy sứ mệnh định hình tương lai đảng Cộng hòa hơn.
Vance không phải nghị sĩ duy nhất mà ông đích thân lựa chọn. Trump Jr. là một trong những người đầu tiên ủng hộ Jim Banks, hạ nghị sĩ trẻ tuổi đến từ Indiana, trong cuộc đua vào Thượng viện hiện tại của ông này.
"Hơn bất kỳ ai, Trump Jr. tập trung vào tương lai của đảng, xây dựng đảng Cộng hòa mới, đưa những người trẻ tuổi như tôi và Vance vào những vị trí quan trọng", Banks nói. "Ông ấy nhận ra chúng tôi đang đấu tranh, thay đổi đảng Cộng hòa theo trường phái cũ thành đảng 'nước Mỹ trên hết', ủng hộ ông Trump".
Theo giới quan sát, nếu Trump tái đắc cử, Trump Jr. sẽ có vị thế rất tốt để kêu gọi ủng hộ từ quốc hội do ông đã thiết lập được nhiều mối quan hệ bạn bè và đồng minh ở đây. Hạ nghị sĩ cánh hữu Matt Gaetz, người đã lật đổ cựu chủ tịch hạ viện Kevin McCarthy, cho biết Trump Jr. thường xuyên trao đổi với các nghị sĩ đảng Cộng hòa về chính sách, đặc biệt là các vấn đề đối ngoại.
Vance và Trump Jr. có xuất thân rất khác nhau và quan điểm cũng từng bất đồng, nhưng hai người xác nhận rằng mối tương đồng về ý thức hệ, quyết tâm loại bỏ những tư tưởng bảo thủ, lạc hậu để đưa đảng Cộng hòa tới một tương lai mới, đã gắn kết họ với nhau.
Cựu tổng thống Donald Trump (trái, hàng đầu) cùng ứng viên phó tổng thống J.D. Vance tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa, Milwaukee, Wisconsin ngày 15/7. Phía sau, từ trái sang là Donald Trump Jr., Eric Trump và Lara Trump. Ảnh: AP
"Cả hai chúng tôi đều hiểu theo bản năng của mình về cách mà giới lãnh đạo Mỹ đã bỏ rơi những người lao động", Vance nói. "Cả hai chúng tôi đều có quan điểm tương đồng về chính sách đối ngoại, thương mại. Tôi nghĩ rằng đảng Cộng hòa cần thay đổi mạnh mẽ và không thể quay lại như trước đây. Công việc của tôi là đảm bảo rằng bước thay đổi đó thành công và hiệu quả, đồng thời có thể thực sự triển khai các chính sách thành công".
Pha loãng tách cà phê trong khách sạn của mình bằng chai nước mang nhãn hiệu Trump, Trump Jr. gật đầu đồng ý. Ông cho biết việc đưa Vance trở thành ứng viên phó tổng thống đảng Cộng hòa "là để tìm một người thực sự có đủ sức mạnh đấu tranh, trung thành với các giá trị của họ. Và thực sự không có nhiều người như vậy trong đảng Cộng hòa".
"Tôi không muốn chỉ tư tưởng nước Mỹ trên hết chỉ có dưới thời Trump rồi sau đó mọi thứ lại quay về như cũ", Trump Jr. nói thêm. "Chúng ta cần có một người dự bị và trước đây tôi chưa nhìn thấy bất kỳ gương mặt nào như vậy. Nhưng trong vòng bầu cử năm nay, bạn đã nhìn thấy những người thực sự có khả năng gánh vác trọng trách đó xuất hiện. Tôi nghĩ đây là điều thực sự quan trọng".
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)