Bà Hạnh, 54 tuổi, được tại ngoại trong quá trình điều tra, có mặt tại TAND TP HCM khá sớm. Do bà đi lại khó khăn nên người thân phải dìu vào khu vực dành cho các bị cáo.
Bà Hạnh cùng 17 nguyên cán bộ Thuế bị xét xử về tộiVi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng do sai phạm trong hoàn thuế VAT cho Thuduc House, gây thất thoát hơn 365 tỷ đồng.
Bà Nguyễn Thị Bích Hạnh được tại ngoại, ra ký hiệu khi thư ký tòa điểm danh bị cáo. Ảnh: Thanh Tùng
Hầu tòa còn có 7 người thuộc Cục Hải quan TP HCM bị xét xử về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
42 người còn lại của vụ án đối mặt cáo buộc: Buôn lậu;Vận chuyển trái phép hàng hóa tiền tệ qua biên giới; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Nhận hối lộ; Sản xuất, buôn bán hàng giả; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.
Cơ quan công tố xác định, Trịnh Tiến Dũng là chủ mưu, chiếm hưởng 365 tỷ đồng tiền hoàn thuế. Do Dũng đã bỏ trốn, cơ quan điều tra tách hành vi của Dũng ra để xử lý sau khi bắt được. Bà Hạnh là người có chức vụ cao nhất trong nhóm các bị cáo là cựu cán bộ Cục Thuế TP HCM.
Các bị cáo tại tòa sáng 6/6. Ảnh: Thanh Tùng
Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, từ năm 2018 đến 2020, Dũng đã chỉ đạo đồng phạm chiếm đoạt tiền hoàn thuế thông qua các hợp đồng giả mạo giữa các công ty trong và ngoài nước do nhóm mình điều hành. Dũng và đồng phạm đã móc nối với nhiều người tại Công ty Nhà Thủ Đức - Thuduc House (do Nguyễn Vũ Bảo Hoàng làm Tổng giám đốc) lập, ký hàng trăm hợp đồng kinh tế với 8 công ty nước ngoài để bán linh kiện điện tử cho các đối tác. Tổng giá trị các lô hàng xuất khẩu hơn 158 triệu USD (hơn 3.600 tỷ đồng).
Để hợp thức hóa hồ sơ đầu vào, Thuduc House đã lập, ký 334 hợp đồng mua bán linh kiện điện tử lòng vòng với nhiều công ty trong nước do nhóm Dũng chỉ định, tổng giá trị hơn 4.000 tỷ đồng. Thực tế đây là hàng giả. Dũng và đồng phạm đã nâng khống giá trị các hàng hóa này lên gần 400 lần để lợi dụng chính sách khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu linh kiện điện tử có thuế suất 0%, chiếm đoạt tiền hoàn thuế, cáo trạng nêu.
Thuduc House sau đó lập 19 bộ hồ sơ gửi Cục Thuế TP HCM đề nghị hoàn thuế giá trị gia tăng hơn 430 tỷ đồng. Cục Thuế TP HCM ban hành 17 quyết định hoàn thuế hơn 365 tỷ đồng cho công ty này. Trong đó, bà Hạnh đã ký 15 quyết định hoàn hơn 331 tỷ đồng sai quy định.
Cơ quan công tố xác định, Thuduc House không có hoạt động xuất khẩu các mặt hàng là linh kiện điện tử trên thực tế, có số tiền hoàn thuế tăng đột biến, doanh nghiệp bên mua và bán có quan hệ liên kết. Do đó, theo quy định, toàn bộ hồ sơ hoàn thuế phải thuộc diện "kiểm tra trước, hoàn thuế sau". Tuy nhiên, các cán bộ Cục Thuế TP HCM đã không tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý thuế; không đối chiếu số liệu, báo cáo dấu hiệu bất thường trong các bộ hồ sơ; không tổ chức thanh tra để phát hiện sai phạm, vẫn thực hiện "hoàn thuế trước khi kiểm tra".
Các cán bộ phòng chuyên môn đã phát hiện và có tờ trình về các rủi ro trong quá trình hoàn thuế cho Thuduc House và đề nghị lãnh đạo kiểm tra việc hoàn thuế ngay. Tuy nhiên, gần một năm sau, Cục Thuế TP HCM mới thành lập đoàn thanh tra và trong thời gian này vẫn tiếp tục hoàn thuế.
Nhà chức trách đánh giá, bà Hạnh biết rõ hồ sơ hoàn thuế của Thuduc House có rủi ro và đã giao cho cấp dưới kiểm tra, nhưng không chờ kết quả mà vẫn duyệt ký các quyết định hoàn thuế.
Bà Hạnh và 17 cán bộ cấp dưới đã vi phạm quy định của Luật Quản lý thuế trong việc ký duyệt đề xuất hoàn thuế, thẩm định hồ sơ hoàn thuế, thanh tra sau hoàn thuế... Sai phạm của bà và các cán bộ Cục Thuế TP HCM đã để cho Dũng chiếm đoạt hơn 365 tỷ đồng tiền thuế VAT thông qua Thuduc House, cáo trạng nêu.
Quá trình điều tra, bà Hạnh thừa nhận việc ký duyệt các phiếu đề xuất, thẩm định và các quyết định hoàn thuế cho Thuduc House là thiếu sót, không thực hiện đúng quy trình giải quyết hoàn thuế. Bà cho rằng, do thời gian kiểm tra thuế ngắn, không phát hiện được những thủ đoạn tinh vi của các doanh nghiệp.
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến 10/7.
Hải Duyên