Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ngày 25/4 đề nghị truy tố cựu chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng hai đồng phạm Trần Mạnh Hà, Phó tổng giám đốc AIC và Trần Đăng Tấn, Trưởng văn phòng đại diện AIC tại TP HCM, tội Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Cả ba đang bỏ trốn.
Cùng vụ án, ông Dương Hoa Xô, cựu giám đốc Trung tâm công nghệ sinh học thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP HCM, bị đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ.
Theo cáo buộc của Cơ quan cảnh sát điều tra, bà Nhàn và ông Xô đã thỏa thuận để AIC thực hiện các gói thầu dự án 12 phòng thí nghiệm. Các bị can thông đồng, nâng giá để hưởng lợi 40% giá trị gói thầu.
Trước khi đấu thầu, bà Nhàn gặp và đề nghị Xô tạo điều kiện để AIC trúng thầu và sẽ chi tiền cám ơn. Trong bốn năm 2015-2018, bà Nhàn chỉ đạo ông Hà và Tấn 6 lần đưa tiền cho ông Xô, tổng cộng 14,4 tỷ đồng.
Lần đầu, tháng 11/2016, sau khi AIC được tạm ứng, thanh toán các gói thầu giai đoạn một, ông Hà và Tấn đến phòng làm việc riêng của ông Xô tại Trung tâm Công nghệ sinh học. Khi chỉ có mình ông Xô trong phòng, ông Hà nói: "Chị Nhàn gửi lời cám ơn anh đã quan tâm, tạo điều kiện cho Công ty AIC và chị Nhàn thay mặt công ty gửi anh chút quà cám ơn". Nói xong, Hà đưa ông Xô túi giấy đựng quà màu nâu và nhắc lại: "Công ty gửi anh tiền cám ơn", cáo trạng nêu.
Ông Xô kiểm tra túi quà có 2,5 tỷ đồng.
Ông Dương Hoa Xô tại sự kiện tháng 12/2020. Ảnh: Trường Hà
Hai tháng sau, ông Hà và Tấn lần hai đến phòng ông Xô, mang theo túi vải màu đen bên trong có 3,9 tỷ đồng và nói "công ty cám ơn anh". Sau đó ba tháng, một mình ông Tấn đến gặp ông Xô, mang theo túi quà màu nâu có 2 tỷ đồng. Ông Tấn nói "chị Nhàn và anh Hà đều bận nên cử em đến gửi anh chút quà cám ơn". "Mong anh tạo điều kiện cho công ty tiếp tục thực hiện các gói thầu giai đoạn hai", Tấn nói khi đưa túi quà.
Tháng 2/2019, ông Tấn gặp ông Xô tại phòng riêng, sau khi hỏi thăm xã giao, ông Tấn đưa túi giấy đựng 2 tỷ đồng. "Cám ơn anh đã tạo điều kiện cho công ty trúng thầu giai đoạn hai", ông Tấn nói.
Năm tháng sau, ông Tấn đến phòng đưa cho ông Xô túi màu nâu đựng 2 tỷ đồng để "cám ơn" đã tạo điều kiện cho AIC trúng thầu giai đoạn ba. Hai tháng sau, ông Xô tiếp tục nhận được túi quà 2 tỷ đồng từ Tấn tại phòng riêng.
Trong các lần chi tiền "cám ơn", ông Hà trực tiếp đưa ông Xô hai lần tổng 6,4 tỷ đồng. Tấn đưa bốn lần, 8 tỷ đồng.
Nhận tổng 14,4 tỷ đồng, ông Xô chi cho Trần Thị Bình Minh, khi đó làm Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM một tỷ đồng để "cám ơn tạo điều kiện triển khai dự án". Dịp Tết đầu năm 2017, ông Xô đưa bà Minh 500 triệu đồng tại phòng làm việc. Tết một năm sau, ông Xô đưa thêm cho bà Minh 500 triệu đồng tại chân cầu thang gần phòng làm việc của bà.
Hiện bà Minh nộp lại 800 triệu đồng.
Ông Xô cũng nhiều lần chi cho Nguyễn Đăng Quân, Phó giám đốc Trung tâm công nghệ sinh học, tổng cộng 950 triệu đồng, rải rác từ năm 2016 đến 2020. Ông Quân đã nộp lại 700 triệu đồng.
Nguyễn Viết Thạch, nguyên Trưởng ban quản lý đầu tư xây dựng công trình thuộc Trung tâm công nghệ sinh học, được ông Xô chia 1,1 tỷ đồng. Tiền này để Thạch "bồi dưỡng nhân viên và ngoại giao". Thạch khai bản thân hưởng 200 triệu đồng và đã nộp lại.
Còn lại 11,35 tỷ đồng, ông Xô sử dụng cá nhân. Khai với cơ quan điều tra, ông Xô nói "việc đưa tiền do phía Công ty AIC tự nguyện, Xô không đòi hỏi". Đến nay, ông Xô đã nộp lại số tiền trên.
Cơ quan điều tra, kiểm sát viên, luật sư đã tổ chức cho Dương Hoa Xô tự vẽ lại sơ đồ địa điểm phòng làm việc nơi nhận tiền từ Hà và Tấn. Ông Xô cũng vẽ lại vị trí để túi quà khi Hà, Tấn đưa.
Sau khi thỏa thuận với bà Nhàn, ông Xô chỉ đạo cấp dưới thông đồng với AIC, đơn vị tư vấn thẩm định giá để nâng giá thiết bị, hợp thức giá gói thầu nâng khống. Hành vi này bị xác định gây thiệt hại cho nhà nước 94 tỷ đồng.
Với các gói thầu dự án 12 phòng thí nghiệm, bà Nhàn bị cáo buộc gây thiệt hại tài sản Nhà nước 83 tỷ đồng.
Đây là vụ án thứ 3 bà Nhàn bị xử lý hình sự nhưng hiện trốn truy nã. Cuối năm 2022, với vai trò là chủ mưu vụ án vi phạm quy định đấu thầu, đưa nhận hối lộ xảy ra ở Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, bà Nhàn bị TAND Hà Nội phạt 30 năm tù. Tháng 10/2023, bà Nhàn bị TAND Quảng Ninh tuyên phạm tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, án 10 năm tù, trong sai phạm cung cấp thiết bị tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh.
Viết Tuân