"Nga đã chiếm giữ lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine. Tổng thống Nga Vladimir Putin không có bất kỳ tư cách nào ra lệnh cho Ukraine phải làm gì để lập lại hòa bình", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết khi kết thúc cuộc họp của NATO ở Brussels, Bỉ ngày 14/6.
Bình luận của ông Austin được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Putin tuyên bố Nga sẽ ngừng bắn và bắt đầu đàm phán hòa bình nếu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và rút toàn bộ lực lượng khỏi 4 tỉnh mà Moskva sáp nhập cuối năm 2022. Ông nhấn mạnh Ukraine muốn đảm bảo "tình trạng trung lập, phi hạt nhân hóa, phi quân sự hóa và phi phát xít hóa" của Ukraine.
"Ông ấy có thể chấm dứt chiến sự ngay hôm nay nếu lựa chọn làm như thế. Chúng tôi kêu gọi Tổng thống Nga hãy chấm dứt chiến sự và rút khỏi lãnh thổ chủ quyền của Ukraine", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu trong cuộc họp báo tại trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ ngày 14/6. Ảnh: AFP
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng chỉ trích các điều kiện do người đứng đầu Điện Kremlin đặt ra để bắt đầu đàm phán hòa bình ở Ukraine.
"Đây không phải đề xuất được đưa ra một cách thiện chí", ông Stoltenberg nói với phóng viên. "Đề xuất này chỉ có nghĩa Nga sẽ đạt mục tiêu của họ, bằng cách muốn người Ukraine từ bỏ lãnh thổ nhiều hơn đáng kể so với những gì Moskva đang kiểm soát hiện nay".
Ông Stoltenberg cáo buộc đề xuất của Tổng thống Nga "mang tính gây hấn, chiếm giữ nhiều hơn". "Đề xuất này cũng cho thấy theo một cách nào đó, mục tiêu của Nga là kiểm soát Ukraine", Tổng thư ký NATO nhấn mạnh.
Mặc dù Nga tuyên bố sáp nhập 4 khu vực vào năm 2022, họ không kiểm soát hoàn toàn bất kỳ tỉnh nào. Các thủ phủ tỉnh Kherson và Zaporizhzhia vẫn do Ukraine kiểm soát, có nghĩa là ông Putin đang yêu cầu Ukraine nhượng bộ các vùng lãnh thổ dưới sự kiểm soát của mình như một điều kiện tiên quyết để đàm phán.
Ranh giới hành chính của 4 vùng Nga tuyên bố sáp nhập từ ngày 30/9/2022. Đồ họa: YRV
Ukraine nhận xét các điều kiện Tổng thống Nga đưa ra là "ngớ ngẩn". "Ông ấy đang đề nghị Ukraine thừa nhận thất bại, từ bỏ lãnh thổ và nhượng bộ chủ quyền địa chính trị của mình", cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak nói.
Theo Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, ông Putin cố tình đưa ra tuyên bố ngay trước hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine ở Thụy Sĩ.
"Vào đêm trước hội nghị, giữa tiếng còi báo động không kích và các cuộc tấn công bằng tên lửa, ông ấy nói như thể đang đưa ra một loại tối hậu thư nào đó", ông Zelensky cho hay.
Hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine, với sự tham dự của đại diện hơn 90 quốc gia và tổ chức, dự kiến tránh bàn luận các vấn đề lãnh thổ. Thay vào đó, sự kiện tập trung vào các chủ đề như an ninh lương thực và an toàn hạt nhân ở Ukraine. Điện Kremlin cho biết hội nghị "vô ích" khi không có đại diện của Nga.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)