Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng - Ảnh: GIA HÂN
Đó là một trong những giải pháp Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024.
Phân công lãnh đạo chịu trách nhiệm về giải ngân vốn đầu tư công
Trước đó khi thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu Quốc hội nêu việc giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm 2024 chưa đạt 50% kế hoạch Thủ tướng giao và đề nghị nêu rõ nguyên nhân, giải pháp để thực hiện mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.
Báo cáo giải trình gửi Quốc hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu một loạt nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ giải ngân chậm và đưa ra một số giải pháp để đẩy mạnh giải ngân những tháng cuối năm 2024.
Trong đó tiếp tục thực hiện có hiệu quả các nghị quyết Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng.
Đẩy mạnh hoàn thành phân bổ, triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công; đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình, dự án đầu tư công trọng điểm, quan trọng quốc gia, đường cao tốc, công trình trọng điểm, liên vùng, dự án có tác động lan tỏa,...
Xác định đây là một trong các nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung ưu tiên trong chỉ đạo điều hành, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.
Cùng với đó quyết liệt, chủ động xử lý, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn một cách kịp thời, hiệu quả theo chức năng, nhiệm vụ được giao; thực hiện cơ chế phân công, giao trách nhiệm, phối hợp rõ ràng, cụ thể về thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị trong việc hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án.
Lập kế hoạch giải ngân chi tiết từng dự án và tuân thủ nghiêm kế hoạch giải ngân theo từng tháng, quý. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hiện trường, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ.
Phân công cụ thể lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện; bám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn và chịu trách nhiệm về kết quả giải ngân của từng dự án, coi đây là căn cứ quan trọng khi đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao trong năm 2024 của tập thể, cá nhân.
Các địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn liên quan đến cấp phép mỏ, khai thác nguyên vật liệu đá, cát, đất, phục vụ các dự án; công bố giá các loại vật liệu xây dựng phổ biến trên địa bàn theo thẩm quyền và quy định.
Thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém
Thúc đẩy triển khai các dự án đầu tư công sẽ góp phần nâng cao chất lượng hạ tầng, phát triển kinh tế - Ảnh: Q.ĐỊNH
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu giải pháp thường xuyên kiểm tra, rà soát, quản lý chặt chẽ giá vật liệu xây dựng; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến thị trường xây dựng để kịp thời cập nhật, công bố giá vật liệu xây dựng theo quy định.
Xử lý nghiêm tình trạng tạo khan hiếm giả, liên kết giữa các chủ mỏ vật liệu để nâng giá, khai thác, cung cấp không đúng quy định, làm ảnh hưởng đến việc thi công các dự án.
Thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng giao mỏ không đúng đối tượng làm nảy sinh hoạt động mua đi bán lại, tăng giá vật liệu.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực.
Có chế tài xử lý nghiêm theo quy định pháp luật các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.
Ngoài ra thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém về năng lực, sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh khi thực thi công vụ, trì trệ, gây nhũng nhiễu, phiền hà, kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực, tham nhũng trong quản lý đầu tư công.
Sửa đổi Luật Đầu tư công theo hướng đơn giản hóa các thủ tục trong hoạt động đầu tư công, tăng cường phân cấp, phân quyền, cụ thể hóa một số chính sách được Quốc hội cho áp dụng thí điểm phát huy hiệu quả trong thời gian vừa qua.
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xử lý thủ tục về đầu tư công.
Hụt nguồn thu nên chưa có nguồn vốn bố trí cho các dự án đầu tư công
Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu một số nguyên nhân khiến tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm 2024 thấp.
Trong đó có nêu khó khăn về nguồn thu ngân sách địa phương đảm bảo cho chi đầu tư phát triển. Cụ thể số kế hoạch đầu tư vốn ngân sách địa phương được giao trong năm 2024 là 432.300 tỉ đồng, cao hơn khoảng 89.000 tỉ đồng so với kế hoạch năm 2023.
Số vốn kế hoạch ngân sách địa phương được giao tăng thêm chủ yếu từ nguồn thu sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết.
Tuy nhiên, theo báo cáo của các địa phương, do tình hình thị trường bất động sản có nhiều biến động, kế hoạch tổ chức đấu giá, thu tiền sử dụng đất của các địa phương chưa thể triển khai thực hiện được.
Từ đó dẫn đến hụt thu nên chưa có nguồn vốn để bố trí cho các dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương đã được dự kiến từ đầu năm.