Vào mùa hè, các thiết bị làm mát như quạt hay điều hòa là không thể thiếu. Tuy nhiên, dùng sai cách vừa lãng phí lại gây hại cho sức khỏe.
Mức sống ngày càng được nâng cao, gia đình nào ngày nay cũng trang bị các loại quạt điện, quạt điều hòa hoặc điều hòa không khí. Nhờ có chúng, chúng ta có thể thoải mái hơn trong thời tiết nóng nực mùa hè. Tuy phổ biến như vậy nhưng hầu hết mọi người đều dùng quạt, điều hòa theo cảm tính hoặc truyền miệng. Sau đây là 6 sai lầm thường gặp nhất khi dùng các thiết bị này vừa lãng phí lại gây hại cho sức khỏe được chuyên gia cảnh báo:
1. Nhiệt độ điều hòa quá thấp hoặc quạt quá mạnh
Thời tiết nắng nóng gây khó chịu nên nhiều người thích bật điều hòa ở nhiệt độ rất thấp để làm mát nhanh hoặc nếu dùng quạt sẽ bật tốc độ lớn nhất. Nhưng bác sĩ Xu Mingjun của Phòng khám Ma Kuang (Hồng Kông, Trung Quốc) cho biết việc này có thể khiến bạn dễ khó chịu thể chất, sốc nhiệt do chênh lệch nhiệt độ quá cao giữa bên trong và ngoài nhà. Với người già và trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu càng dễ bị đau đầu, viêm họng, ngạt mũi, hen suyễn… thậm chí nguy hiểm tính mạng.
Nhiệt độ điều hòa quá thấp vừa hại sức khỏe và tiêu tốn nhiều điện năng hơn mức cần thiết (Ảnh minh họa)
Theo ông, tốt nhất chỉ nên để nhiệt độ điều hòa ở mức từ 26 - 28°C để cơ thể không bị choáng. Bật quạt ở mức cao nhất sẽ làm cho nhiệt độ bề mặt da giảm, lỗ chân lông bít lại, mồ hôi không thoát được ra ngoài, cơ thể cảm thấy nóng hơn, dẫn đến mệt mỏi, kiệt sức và đau lưng. Chỉ nên bật quạt ở tối đa 80% công suất và bắt đầu từ số nhỏ nhất rồi tăng dần.
2. Sử dụng quạt, điều hòa trong thời gian dài
Theo bác sĩ Xu Mingjun, dùng quạt hay điều hòa quá lâu sẽ làm mồ hôi bốc hơi nhanh, giảm bài tiết khiến cơ thể giảm cảm giác thiếu nước. Do đó, mọi người có xu hướng uống nước ít hơn dẫn tới cơ thể bị thiếu nước, dễ uể oải, mệt mỏi, thiếu năng lượng.
Đối với trẻ nhỏ, trong ngày không nên để trẻ nhỏ nằm điều hòa hơn 4 giờ liên tục. Trẻ cũng dễ mất nước, khô da khi ở trong phòng điều hòa lâu. Bởi vậy cần cho trẻ thường xuyên uống nước và để một chậu nước dưới máy điều hòa. Kể cả người lớn cũng nên hẹn giờ đồng hồ điều hòa và quạt, không nên để chúng chạy cả đêm. Nhất là khi gần sáng nhiệt độ thay đổi.
3. Ra vào phòng điều hòa đột ngột
Việc ra vào phòng điều hòa đột ngột tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sức khỏe. Bởi nó khiến cơ thể khó thích nghi ngay được với sự thay đổi nhiệt độ, gây choáng, sốc nhiệt.
Đặc biệt nếu đang đi ở ngoài đường nắng nóng đến 37 - 38 độ C và ngay lập tức vào phòng điều hòa 17 - 18 độ C có thể khiến hạ thân nhiệt đột ngột, mồ hôi khó toát ra, ảnh hưởng đến trung khu thần kinh. Ngược lại là từ phòng điều hòa ra ngoài trời nắng cũng nguy hiểm không kém.
Để tránh dẫn tới việc thay đổi nhiệt độ đột ngột, bác sĩ tim mạch và sức khỏe gia đình người Nhật Naohiko Watanabe nhắc nhở mọi người sau khi đi ngoài nắng về, toát nhiều mồ hôi nên lau khô mồ hôi, ngồi nghỉ ngơi một lúc mới vào phòng điều hòa. Hoặc nếu đang ở trong phòng điều hòa thì trước khi ra ngoài khoảng 30 phút nên tắt điều hòa, mở cửa phòng cho không khí được lưu thông và cơ thể thích nghi dần với nhiệt độ bên ngoài.
4. Không chú ý vệ sinh quạt, điều hòa
Nhiều gia đình chỉ sử dụng điều hòa, quạt máy vào mùa hè, sau đó cất đi và tới mùa hè năm sau lại mang ra dùng mà không vệ sinh sạch sẽ. Trong khi đó, bác sĩ Gao Dingyi tại Bệnh viện Chang Gung Memorial (Đài Loan, Trung Quốc) cảnh báo rằng ngoài bụi bẩn thì điều hòa, quạt lâu không vệ sinh còn tiềm ẩn nhiều vi khuẩn nguy hiểm.
Nên vệ sinh quạt, điều hòa thường xuyên để bảo vệ sức khỏe cũng như thiết bị (Ảnh minh họa)
Bụi bẩn làm giảm công suất thiết bị, gây nên một số chứng bệnh có liên quan về đường hô hấp, bệnh truyền nhiễm theo mùa hoặc những căn bệnh nhiễm khuẩn nguy hại khác. Đặc biệt, trong điều hòa bẩn có thể chứa vi khuẩn Legionella, loại vi khuẩn có khả năng gây viêm phổi nặng dẫn đến tử vong. Nước đóng băng được sản sinh trong quá trình làm lạnh của điều hòa là nơi vi khuẩn Legionella yêu thích nhất.
5. Lập tức dùng điều hòa, quạt số cao sau khi tắm gội
Naohiko Watanabe cảnh báo, ngay sau khi tắm gội xong không nên lập tức vào phòng điều hòa hay bật quạt thổi thẳng vào người. Nhất là nếu cơ thể hay tóc còn ẩm ướt, dù là vào mùa hè.
Bởi lúc này sẽ dễ dẫn tới sự chênh lệch nhiệt độ đột ngột làm nhiệt độ cơ thể hạ đột ngột, mồ hôi không toát ra được. Điều này có thể dễ gây nguy cơ cảm lạnh, viêm phổi, liệt mặt. Đặc biệt là với những người có bệnh tiềm tàng về mạch máu não có nguy cơ bị tai biến mạch máu não, có thể gây đột tử do các mạch máu bị cản trở sự lưu thông.
6. Để gió quạt, điều hòa thổi thẳng vào vùng đầu, mặt, gáy
Đây là thói quen tưởng sảng khoái mùa hè nhưng gây hại cho sức khỏe. Những luồng gió từ quạt điện thổi trực tiếp vào cơ thể sẽ khiến mồ hôi bốc hơi mạnh, nhiệt độ ngoài da giảm, các mạch máu co lại đột ngột trong khi nhiệt độ bên trong còn chưa kịp hạ nhiệt. Do đó, càng dễ mất cân bằng nhiệt độ giữa môi trường trong và ngoài, từ đó gây ra tình trạng hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, bủn rủn chân tay, đau đầu…
Để gió quạt, điều hòa thổi thẳng vào vùng đầu tuy sảng khoái nhưng có thể gây nguy hiểm tính mạng (Ảnh minh họa)
Do đó, nếu bật quạt nằm ngủ, bạn nên để quạt hướng lên tường hoặc trần nhà để không khí lưu thông tốt hơn. Phòng thoáng gió chỉ nên mở quạt ở tốc độ nhẹ, tốt nhất nên dùng quạt đảo chiều.
Với điều hòa cũng tương tự, không nên để hướng gió điều hòa thổi thẳng vào đầu, mặt, gáy. Rất dễ gây lạnh buốt, đau nhức, cảm lạnh, hại cho da và hô hấp. Thậm chí có thể gây liệt mặt, cứng khớp và nhiều vấn đề khác. Bác sĩ Naohiko Watanabe khuyên nên giữ ấm vùng cổ khi dùng điều hòa ban đêm ngay cả vào mùa hè.
Nguồn và ảnh: Good Morning health, Family Doctor