Lực lượng tuần duyên Đài Loan theo dõi một tàu Trung Quốc di chuyển ngoài khơi ngày 14-10 - Ảnh: REUTERS
"Máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và các máy bay chiến đấu tiên tiến khác... đã bay qua eo biển (Đài Loan)", đài truyền hình Trung Quốc CCTV đưa tin ngày 14-10, đồng thời cho biết "một số tàu khu trục và khinh hạm từ Hải quân Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ đã thực hiện các cuộc tập trận cùng lúc".
Trước đó cùng ngày, quân đội Trung Quốc thông báo bắt đầu cuộc tập trận Joint Sword 2024B (Thanh gươm thống nhất) ở eo biển Đài Loan và các khu vực phía bắc, nam và đông hòn đảo từ ngày 14-10 nhưng không nói ngày kết thúc.
"Cuộc tập trận cũng là lời cảnh báo nghiêm khắc đối với các hành động ly khai của lực lượng đòi độc lập cho Đài Loan. Đây là một hoạt động hợp pháp và cần thiết để bảo vệ chủ quyền và sự thống nhất quốc gia", Hãng tin Reuters dẫn tuyên bố của Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ.
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
Theo bản đồ mà quân đội Trung Quốc công bố, có 9 khu vực tập trận xung quanh Đài Loan gồm: 2 khu vực ở bờ biển phía đông của hòn đảo, 3 khu vực ở bờ biển phía tây, 1 khu vực ở phía bắc và 3 khu vực xung quanh các đảo do Đài Loan kiểm soát bên cạnh bờ biển Trung Quốc.
Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ cho biết tàu và máy bay Trung Quốc tiếp cận Đài Loan "ở cự ly gần từ nhiều hướng khác nhau", tập trung vào các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu trên không và trên biển, phong tỏa các cảng và khu vực quan trọng, tấn công các mục tiêu trên biển và trên bộ và "chiếm giữ ưu thế toàn diện". Tuy nhiên, Bắc Kinh không công bố bất kỳ cuộc tập trận bắn đạn thật nào hoặc bất kỳ khu vực cấm bay nào.
Phản ứng sau đó, Đài Loan chỉ trích cuộc tập trận là "khiêu khích" và đã triển khai "lực lượng phù hợp" để đối phó. "Chúng tôi quyết tâm và tự tin đảm bảo an ninh quốc phòng", lực lượng phòng vệ Đài Loan nhấn mạnh.
Ông Lại Thanh Đức, lãnh đạo Đài Loan, đã triệu tập một cuộc họp an ninh cấp cao về cuộc tập trận của Trung Quốc. Văn phòng của ông cũng lên tiếng nói rằng Trung Quốc nên tôn trọng sự lựa chọn của người Đài Loan. Trong tuần này, ông Lại đã có phát biểu khiến Bắc Kinh nổi giận, tuyên bố sẽ "phản đối việc sáp nhập" hòn đảo.
Tại Washington, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết đang theo dõi các cuộc tập trận. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller cảnh báo cuộc tập trận có nguy cơ làm leo thang căng thẳng, theo Hãng tin AFP.
"Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc hành động kiềm chế và tránh mọi hành động tiếp theo có thể làm suy yếu hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan và trong khu vực rộng lớn hơn. Đây là điều cần thiết cho hòa bình và thịnh vượng trong khu vực và là vấn đề được quốc tế quan tâm", ông Miller nhấn mạnh.