Ngày 23/9, người dân Lebanon trên khắp miền nam và một số khu vực ở thủ đô Beirut nhận được tin nhắn, điện thoại từ quân đội Israel (IDF), gửi đi thông điệp bằng tiếng Arab, yêu cầu thường dân sơ tán, tránh xa vị trí của lực lượng Hezbollah.
Trong vòng vài giờ sau, IDF tuyên bố tập kích khoảng 1.300 vị trí ở miền nam và miền đông Lebanon, trong đó có một đòn tập kích chính xác nhắm vào Beirut. Đợt tấn công quy mô lớn khiến ít nhất 492 người thiệt mạng, hơn 1.600 người bị thương.
Quan chức Lebanon mô tả đây là ngày đẫm máu nhất nước này kể từ sau cuộc nội chiến giai đoạn 1975-1990. "Tôi dành cả ngày để chạy bom và đưa các nạn nhân đến bệnh viện. Thảm sát nối tiếp thảm sát", Abboudi, nhân viên ứng phó khẩn cấp ở thành phố miền nam Nabatiyeh, nói.
Bộ Y tế Lebanon cho biết nhiều phụ nữ, trẻ em, nhân viên y tế nằm trong số những người thiệt mạng. Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy nạn nhân được kéo ra khỏi đống đổ nát, bê bết máu. Các bệnh viện ở Lebanon được lệnh hủy tất cả ca phẫu thuật không khẩn cấp trong ngày 23/9 để tiếp nhận làn sóng thương vong lớn.
"Đây là một thảm họa, một vụ thảm sát. Họ ném bom khi chúng tôi đang cứu chữa những người bị thương", bác sĩ Jamal Badran nói tại bệnh viện gần Nabatiyeh, cách biên giới Israel chưa đầy 15 km.
"Những người bị thương liên tục đổ về. Tôi không biết có bao nhiêu người vì còn hàng dài nối đuôi nhau trên phố bên ngoài bệnh viện", bác sĩ giấu tên ở bệnh viện Tebnin, miền nam Lebanon, cho hay.
Isreal oanh tạc miền nam Lebanon ngày 23/9. Video: X/Safa
Khi các cuộc không kích diễn ra, nỗi hoảng loạn lan rộng khắp miền nam Lebanon. Hàng nghìn gia đình thu gom hành lý, bắt đầu di tản, hướng về phía bắc bằng ôtô, xe tải và xe máy, trong khi khói lửa bốc lên phía sau.
Đến trưa, mọi con đường hướng về phía bắc Beirut đều bị tắc cứng. "Tất cả đều đang hướng đến thủ đô Beirut, mang theo gia đình, đồ đạc. Đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến nỗi hoảng loạn như vậy kể từ năm 2006", phóng viên AFP Nazir Reda mô tả dòng phương tiện rời thành phố Sidon ở phía nam.
"Chúng tôi chỉ biết chạy trốn thôi, còn nói được gì bây giờ?", người đàn ông chở vợ và ba con trai trên chiếc xe máy từ một ngôi làng phía nam, nói.
Zahra Sawli, sinh viên tại Nabatiyeh, cho biết cô nghe thấy loạt tiếng nổ, tiếng kính vỡ từ trưa, ngày càng trở nên dữ dội . Không như nhiều người khác, cô và bạn bè không dám rời nhà. "Chúng tôi không dám. Chúng tôi biết đi đâu? Rất nhiều người còn kẹt trên đường", Sawli nói.
Nỗi lo lắng cũng lan rộng ở Beirut khi đón lượng lớn người di tản từ phía nam. Một số cư dân thành phố cũng rời đi sau khi nhận tin nhắn, điện thoại cảnh báo từ IDF. Khu vực ngoại ô miền nam Beirut là thành trì của Hezbollah.
"Không nơi nào ở Lebanon an toàn, Israel nói sẽ oanh tạc khắp nơi. Giờ họ đe dọa cả khu phố này. Vậy chúng tôi biết đi đâu cơ chứ. Thật đáng sợ. Tôi không biết phải làm gì. Làm việc hay về nhà? Thật sự không biết nên làm gì nữa", Mohammed, đang trên đường cùng vợ rời Beirut, nói.
Hàng dài ôtô kẹt cứng trên đường phố Sidon, thành phố ven biển phía nam. Ảnh: AFP
Những người khác cuống cuồng tích trữ đồ hộp, nhu yếu phẩm ở siêu thị. Trong thành phố còn xảy ra khủng hoảng nhiên liệu khi "quá nhiều người đang đến Beirut", một tài xế taxi cho biết.
Theo lệnh của chính phủ, các trường học ở Beirut, Tripoli và ở miền đông Lebanon sẽ được chuyển đổi thành nơi trú ẩn cho dòng người di tản từ phía nam.
Sinh viên Abir Hammoud kể thời điểm "tê cứng vì sợ hãi" lúc chờ mẹ đến đón sau khi các lớp học bị hủy. "Giao thông thành phố tắc nghẽn. Tôi không biết làm gì khác ngoài đi hiến máu", Hammoud nói.
Giao tranh xuyên biên giới giữa Israel và Hezbollah diễn ra gần như hàng ngày sau khi xung đột tại Gaza bùng phát tháng 10/2023. Đụng độ khiến hàng chục nghìn người dân ở hai bên biên giới phải rời bỏ nhà cửa.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nói đợt tập kích 23/9 đánh dấu "cao trào" trong cuộc xung đột kéo dài gần một năm, khi phá hủy "hàng chục nghìn quả tên lửa và đạn dược mà Hezbollah gây dựng suốt 20 năm kể từ Chiến tranh Lebanon lần hai".
IDF cáo buộc Hezbollah biến các cộng đồng miền nam thành các khu vực quân sự, cất giấu vũ khí. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thúc giục người dân Lebanon "tránh xa nguy hiểm".
"Sau khi chiến dịch kết thúc, các bạn có thể về nhà an toàn. Cuộc chiến của Israel là với Hezbollah, không phải với các bạn", ông Netanyahu nói.
Tình nguyện viên Lebanon đưa người cao tuổi đến nơi trú ẩn ở Beirut, ngày 23/9. Ảnh: AFP
Một số người miền nam Lebanon chạy loạn bày tỏ hoài nghi về cam kết này.
"Làm sao chúng tôi có thể tin được bất cứ điều gì họ nói? Bố mẹ tôi đã chọn ở lại, vì họ biết Israel muốn họ rời đi để chiếm lãnh thổ, họ biết đây là chiến thuật của Israel từ những ngày đầu", Nelly Abboud trả lời khi đang lái xe chở ba con rời Nabatiyeh để đến với họ hàng ở Beirut. "Tôi cũng đã cố gắng ở lại lâu nhất có thể. Nhưng tôi không thể chịu được nữa, tôi không muốn chết. Tôi không muốn con mình chết".
"Nếu chiến tranh xảy ra, chúng tôi có thể làm gì đây. Người dân luôn lực bất tòng tâm trước chiến tranh, luôn phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất", Mohammed Sibai, chủ cửa hàng ở Beirut, nói.
Khu vực biên giới Israel - Lebanon. Đồ họa: AFP
Đức Trung (Theo Financial Times, BBC, AFP)