Tính đến ngày 22/10, hơn 21 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu sớm, trong đó lượng cử tri tham gia ở hai bang chiến trường Georgia, Bắc Carolina cao kỷ lục. Lượng cử tri đảng Cộng hòa tham gia bầu cử sớm năm nay tăng đáng kể, có thể là do lời kêu gọi từ ứng viên tổng thống Donald Trump.
"Tôi cần các bạn đến hòm phiếu trước ngày bầu cử, vì họ sẽ tìm cách giữ chân các bạn ở nhà vào ngày đó", ông Trump tuyên bố tại Bắc Carolina ngày 21/10, nhưng không đưa ra bằng chứng.
Theo số liệu được Đại học Florida tập hợp, tại những bang đăng ký cử tri theo đảng phái, 47% người đi bầu cử sớm ủng hộ đảng Dân chủ, 33% ủng hộ Cộng hòa. Tại các bang chiến trường, mức chênh lệch này nhỏ hơn nhiều.
Trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ năm 2022, đảng Dân chủ dẫn trước đảng Cộng hòa hơn 30 điểm phần trăm về bỏ phiếu sớm ở Bắc Carolina. Năm nay, chênh lệch chỉ còn khoảng một điểm phần trăm.
Tại Nevada, cử tri Cộng hòa bỏ phiếu sớm nhiều hơn phe đối thủ, trái ngược với mùa bầu cử 2020. Đây là nơi đảng Dân chủ thường dựa vào xu hướng bầu cử sớm để đối phó đảng Cộng hòa suốt hàng chục năm qua.
"Nhìn vào số liệu đi bỏ phiếu, tôi có thể nói rằng phe Cộng hòa nên cảm thấy vui còn đảng Dân chủ dường như có việc cần phải làm", Michael Bitzer, giáo sư tại Cao đẳng Catawba, bang Bắc Carolina nói.
Cử tri Mỹ bỏ phiếu sớm tại Daytona Beach, bang Florida ngày 21/10. Ảnh: AFP
Giới quan sát nhận định xu hướng này cho thấy sự đảo chiều về quan điểm của đảng Cộng hòa về cách bỏ phiếu so với mùa bầu cử năm 2020. Đại dịch Covid-19 khi đó đã tác động đến cách cử tri Mỹ bỏ phiếu. Các bang tạo điều kiện để cử tri bỏ phiếu vắng mặt và qua thư, nhưng ông Trump chỉ trích mọi hình thức khác ngoài bỏ phiếu trực tiếp.
Cựu tổng thống cho rằng bỏ phiếu qua thư "tạo ra hỗn loạn" và sẽ dẫn đến "sự can thiệp từ các quốc gia bên ngoài", nhưng không đưa ra bằng chứng. Nhiều người ủng hộ đã tin ông. Ông Trump sau đó thất bại trước đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden, nhờ số lượng cử tri Dân chủ áp đảo trong bỏ phiếu sớm và qua thư.
Trong khi đó, đảng Dân chủ đã kêu gọi cử tri bỏ phiếu sớm suốt nhiều năm qua. Việc này giúp họ ít phụ thuộc vào ngày bầu cử hơn, bởi cử tri trong ngày đó có thể bị ảnh hưởng bởi lịch trình cá nhân, thời tiết hoặc sức khỏe khiến họ không thể đến hòm phiếu.
Bỏ phiếu sớm còn giúp chiến dịch tranh cử các bên sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, bởi họ chỉ cần nhắm đến nhóm cử tri chưa tham gia bầu cử. Do đó, nhiều quan chức đảng Cộng hòa đã thúc đẩy ông Trump thay đổi quan điểm về bỏ phiếu sớm và qua thư, nhằm cân bằng cuộc chơi với phe Dân chủ.
Cựu tổng thống bắt đầu thay đổi quan điểm khi đi bỏ phiếu sớm trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Florida hồi tháng 8. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, với con dâu của ông Trump là Lara Trump đang giữ ghế đồng chủ tịch, đã dồn nguồn lực cho các chương trình thúc đẩy cử tri Cộng hòa bỏ phiếu sớm.
Tỷ lệ cử tri bỏ phiếu sớm tại các bang của Mỹ tính đến ngày 22/10. Đồ họa: NBC News
Michael McDonald, nhà khoa học chính trị tại Đại học Florida, nói số liệu ông tập hợp cho thấy hầu hết cử tri bỏ phiếu sớm đều là người có khuynh hướng cao tham gia bầu cử, đồng nghĩa không phải cử tri mới. Họ từng bỏ phiếu năm 2020 hoặc đã quyết định bầu ai và muốn thực hiện sớm.
"Đây dường như chỉ là sự thay đổi thời điểm bỏ phiếu hơn là thể hiện vị thế của một đảng", McDonald cho biết. "Đảng Dân chủ lúc này vẫn đang tích lũy nhiều phiếu bầu sớm hơn, chỉ là bớt lợi thế so với phe Cộng hòa".
Theo Tom Bonier, chiến lược gia Dân chủ về dữ liệu, hai bên có thể đều dự đoán được xu hướng này. So với năm 2020, nhiều cử tri Dân chủ năm nay sẽ chuyển sang bỏ phiếu trực tiếp vào ngày bầu cử hơn, còn phe Cộng hòa đã dồn đáng kể nguồn lực để thúc đẩy cử tri bầu cử sớm.
Hiện chưa rõ tác động từ những xu hướng này đến kết quả bầu cử. Số liệu bầu cử sớm chỉ cho thấy cử tri đăng ký ủng hộ đảng nào, không thể biết họ bỏ phiếu cho ai.
Mark Halperin, phóng viên chính trị kỳ cựu đang là tổng biên tập kênh video tin tức 2WAY, ngày 22/10 cho hay dữ liệu khảo sát từ những người bỏ phiếu sớm ở một số bang chiến trường cho thấy ông Trump đang thể hiện tốt đến mức có thể đánh bại bà Harris nếu bầu cử Mỹ diễn ra ngay lúc này.
"Phe Cộng hòa đang trở lại phong độ vốn có hoặc phe Dân chủ đang sa sút đáng kể", nhà thăm dò, tư vấn Paul Bentz, đảng Cộng hòa, nói. "Tóm lại, còn quá sớm để kết luận".
Bà Kamala Harris và ông Donald Trump. Ảnh: AFP
Theo McDonald, hiệu quả từ thông điệp của ông Trump sẽ được thể hiện qua những con số trong hai tuần tới. Một yếu tố gây trở ngại với cựu tổng thống là cử tri trẻ tuổi thường có xu hướng bỏ phiếu muộn hơn, và họ có thể nghiêng về bà Harris.
Các quan chức chiến dịch của ông Trump tỏ ra hài lòng khi số liệu bỏ phiếu sớm cho thấy đảng Cộng hòa đang "bào mòn" lợi thế của đảng Dân chủ so với cùng giai đoạn năm 2020.
"Còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng, nhưng những thay đổi theo hướng của chúng tôi là rất tích cực", James Blair, giám đốc chính trị chiến dịch, nói.
"Họ đã làm tốt việc kêu gọi cử tri đi bỏ phiếu sớm", Sam Almy, chiến lược gia Dân chủ theo dõi bang chiến trường Arizona, cho biết. "Tôi nghĩ họ đã nhận ra rằng bỏ phiếu sớm dễ thực hiện, thuận tiện và không phải đặt cược vào số lượng cử tri trong ngày bầu cử".
Như Tâm (Theo Washington Post, WSJ)