Ảnh vệ tinh chụp ngày 24/6 cho thấy vết cháy sém mới tại khu vực ngoài trời của trạm liên lạc không gian NIP-16 và dãy 8 ăng-ten chảo cách đó không xa về phía đông gần thị trấn Vitino, phía tây bán đảo Crimea.
Đây là một trong những mục tiêu bị Ukraine tập kích ngày 22/6, được cho là bằng tên lửa đạn đạo chiến thuật tầm xa ATACMS do Mỹ cung cấp. NASA cho biết đã xảy ra hỏa hoạn tại trạm liên lạc không gian NIP-16 sau vụ tập kích.
Ảnh vệ tinh không cho thấy rõ thiệt hại cụ thể với trạm NIP-16 trong vụ tập kích, nhưng các ăng-ten chảo có thể bị mảnh đạn xuyên thủng nếu Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS mang theo đạn chùm, theo biên tập viên Howard Altman của TWZ.
Trạm NIP-16 trên bán đảo Crimea trước và sau trận tập kích do Ukraine thực hiện. Ảnh: PlanetLabs
Trạm NIP-16 có tên chính thức là Tổ hợp Chỉ huy và Đo lường Độc lập số 40, thuộc Trung tâm Thử nghiệm và Kiểm soát Hệ thống Không gian Titov của quân chủng không quân - vũ trụ Nga. Cơ sở này có khoảng 20 radar và ăng-ten chảo, trong đó có một số cụm 8 thiết bị được lắp trên bệ lớn.
Liên Xô xây trạm NIP-16 từ cuối những năm 1950 nhằm theo dõi hoạt động phóng tên lửa không gian. Cơ sở thực hiện nhiệm vụ đầu tiên vào tháng 2/1961, hỗ trợ sứ mệnh của phi thuyền Venera-1 bay sát sao Kim.
Trạm NIP-16 sau đó tham gia chỉ huy và kiểm soát toàn bộ sứ mệnh không gian của Liên Xô, trong đó có các phi thuyền tới Mặt Trăng, sao Kim và sao Hỏa. Trung tâm phụ trách trạm NIP-16 nằm ở thành phố Yevpatoria gần đó hoạt động từ năm 1967-1975.
Liên Xô sau đó chuyển nhiệm vụ của trạm NIP-16 cho cơ sở tại Podlipki ở phía tây thủ đô Moskva. Trạm này được chuyển thành cơ sở dự phòng cho các chuyến bay lên không gian của tàu vũ trụ có người lái.
Vị trí thị trấn Vitino trên bán đảo Crimea. Đồ họa: WP
Không quân - vũ trụ Nga tiếp quản và nâng cấp trạm NIP-16 sau khi nước này sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014. Tính tới năm 2017, trạm NIP-16 tiếp nhận 10 hệ thống mới. Ukraine cho rằng cơ sở này đang được Nga dùng để cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo trên hướng Trung Đông, châu Phi và Tây Nam Á.
Tuy nhiên, Fabian Rene Hoffmann, chuyên gia tên lửa và chiến thuật hạt nhân tại Na Uy, nhận định "không có bất cứ điều gì cho thấy cơ sở tiếp nhận tín hiệu cảnh báo sớm từ vệ tinh, do đó không có vai trò gì trong phòng thủ tên lửa".
Theo Hoffmann, trạm NIP-16 có nhiệm vụ bảo trì và kiểm soát các vệ tinh của Nga, trong đó có thành phần của hệ thống định vị GLONASS, vốn được các hệ thống vũ khí dẫn đường của Nga sử dụng để hướng tới mục tiêu. "Đây có thể là lý do trạm NIP-16 trở thành mục tiêu ưu tiên của Ukraine", Hoffmann nói.
Nga và Ukraine chưa bình luận về thông tin.
Nguyễn Tiến (Theo TWZ, AFP, Reuters)