"Chúng tôi nghe thấy tiếng động từ phương tiện đối phương và biết họ đang áp sát biên giới. Chỉ huy ra lệnh 'vào vị trí chiến đấu'. Chúng tôi chờ đợi suốt cả ngày, sẵn sàng đối mặt với cuộc tấn công từ phía bên kia", quân nhân Nga Maksim Andreev nói, đề cập thời điểm Ukraine phát động chiến dịch xuyên biên giới nhằm vào tỉnh Kursk của Nga hồi tháng 8.
Hãng tin RIA Novosti cho biết Andreev là một trong những binh sĩ mới trở lại khu vực do Nga kiểm soát sau hai tháng mất liên lạc và phải luồn lách giữa vòng vây của Ukraine trong khu vực.
Sau khi lực lượng Ukraine vượt qua biên giới, đơn vị Andreev nhận tin đối phương đã đột phá qua phòng tuyến của trung đội lân cận, khiến họ rơi vào thế bị bao vây. Ngày hôm sau, sĩ chỉ huy của Andreev tập hợp trung đội và thông báo phải vượt vòng vây Ukraine.
Quân nhân Nga Maksim Andreev trong ảnh công bố ngày 20/10. Ảnh: RIA Novosti
Chiến dịch Kursk huy động những đơn vị tinh nhuệ và lực lượng dự bị có khả năng cơ động cao nhất của Ukraine, cho phép họ nhanh chóng tiến sâu vào lãnh thổ Nga. Kiev tuyên bố kiểm soát gần 100 khu dân cư và diện tích hơn 1.200 km2 chỉ sau một tháng phát động cuộc tấn công.
Điều này khiến trung đội của Andreev ngày càng nằm sâu trong hậu tuyến Ukraine. Sau vài ngày di chuyển, các quân nhân quyết định phân tán thành nhiều nhóm nhỏ để tránh bị đối phương phát hiện, băng qua rừng và cánh đồng để tìm đường về khu vực có quân chủ lực.
Andreev cùng 4 đồng đội, trong đó có một trung sĩ, bắt đầu hành trình hai tháng để vượt vòng vây Ukraine. "Chúng tôi giữ nguyên quân trang, trong đó có áo chống đạn và súng, khi bơi qua các đoạn sông. Một đồng đội rơi mất điện thoại trong quá trình này. Chúng tôi nghỉ ngơi vài tiếng rồi đi tiếp", binh sĩ Nga kể lại.
Họ liên tục tìm chỗ ẩn náu trong các vạt rừng và làng mạc, đôi khi ở gần điểm đóng quân của Ukraine đến mức có thể nghe thấy binh sĩ đối phương đang nói gì. Dân địa phương mang nước uống và thức ăn cho nhóm lính Nga, thậm chí còn chỉ điểm vị trí lực lượng Ukraine.
"Chúng tôi gặp một ông chú tên Sasha sống tại vùng khu vực đối phương kiểm soát. Sasha nói lính Ukraine hiện diện quanh làng, nhưng không tới chỗ chú sống và tình hình ở đó tương đối yên tĩnh. Chú nói sẽ cho chúng tôi trú chân trong nhà nếu cần", Andreev kể lại.
Nhóm của Andreev thoát qua vòng vây đối phương và gặp lại đồng đội khi cánh quân Bắc của Nga đẩy lùi đối phương ở nhiều khu vực. Các binh sĩ Nga được kiểm tra sức khỏe và sơ tán về tuyến sau.
Khu vực tỉnh Kursk của Nga. Đồ họa: RYV
Giới chức Ukraine cho biết mục tiêu chiến dịch ở Kursk là thiết lập vùng đệm ngăn Nga pháo kích hoặc tiến công tỉnh Sumy, đồng thời buộc đối phương điều chuyển nguồn lực khỏi Donbass, gồm tỉnh Donetsk và Lugansk.
Tuy nhiên, các chuyên gia phương Tây và binh sĩ Ukraine đều bày tỏ hoài nghi về mục tiêu này.
Sau giai đoạn đầu bị bất ngờ, quân đội Nga đã củng cố lực lượng và đẩy mạnh phản công, giành lại nhiều ngôi làng ở Kursk. Tướng Apti Alaudinov, chỉ huy đặc nhiệm Akhmat của Chechnya, hôm 15/10 tuyên bố Moskva đã giành lại một nửa lãnh thổ mà Kiev chiếm được.
Lực lượng Nga tại vùng Donbass cũng tiến nhanh chưa từng thấy trong gần ba năm chiến sự, giành được hàng loạt thành trì chiến lược và ngày càng uy hiếp những đô thị trọng yếu cuối cùng do Ukraine kiểm soát ở Donetsk, trong đó có Pokrovsk và Kurakhovo.
Nguyễn Tiến (Theo RIA Novosti, AFP, AP)