Bộ Ngoại giao Israel ngày 5/1 thông báo đại sứ quán nước này tại Brazil đã giúp một cựu binh Israel rời khỏi quốc gia Nam Mỹ bằng máy bay thương mại, sau khi người này bị "các nhân tố chống Israel" mở cuộc điều tra. Cơ quan trên cũng yêu cầu binh sĩ Israel không chia sẻ thông tin về hoạt động của họ trong quân ngũ lên mạng xã hội.
Quỹ Hind Rajab (HRF), tổ chức ủng hộ Palestine, trước đó cho biết giới chức Brazil đã mở cuộc điều tra nhằm vào quân nhân trên, sau khi HRF nộp đơn khiếu nại kèm video, hình ảnh và dữ liệu định vị địa lý cho thấy người này tham gia hoạt động phá hủy nhà dân tại Gaza. Một số hình ảnh được chính cựu binh này đăng trên tài khoản mạng xã hội của mình.
HRF mô tả động thái của Brasilia là "bước tiến quan trọng" nhằm khiến những người gây ra "tội ác chiến tranh" ở Gaza phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
Truyền thông Brazil cho biết một thẩm phán liên bang đã ra lệnh tiến hành cuộc điều tra vào ngày 30/12/2024, song thông tin chỉ xuất hiện từ cuối tuần trước. Danh tính của cựu binh Israel không được tiết lộ.
Binh sĩ Israel ở biên giới giữa nước này và Gaza hôm 31/12/2024. Ảnh: AP
Israel đang đối mặt với chỉ trích nặng nề từ cộng đồng quốc tế liên quan chiến dịch tại Gaza. Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cùng cựu bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, với cáo buộc về tội tác chống lại loài người và tội ác chiến tranh.
Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cũng đang tiến hành cuộc điều tra riêng để xác định liệu quân đội Israel có hành động diệt chủng ở Gaza hay không. Sự việc ở Brazil cho thấy không chỉ giới lãnh đạo mà binh sĩ cấp thấp của Israel cũng đối mặt với nguy cơ bị điều tra, truy tố khi ra nước ngoài.
Tel Aviv bác bỏ các cáo buộc, khẳng định lực lượng nước này ở Gaza luôn tuân thủ luật pháp quốc tế và bất kỳ vi phạm nào đều bị hệ thống tư pháp của Israel trừng trị.
Chính quyền Thủ tướng Netanyahu cũng cáo buộc lực lượng Hamas ở Gaza là thủ phạm gây ra cái chết của dân thường, khi che giấu địa đạo và các hạ tầng khác bên trong cơ sở dân sự, khiến quân đội Israel phải phá hủy.
Xung đột tại Gaza bùng phát sau khi các tay súng Hamas mở cuộc đột kích hiệp đồng vào miền nam Israel đầu tháng 10/2023, sát hại gần 1.200 người, phần lớn là dân thường, và bắt khoảng 250 con tin. Gần 100 con tin hiện vẫn ở Gaza, ít nhất 1/3 được cho là đã chết.
Chiến dịch tấn công Gaza nhằm "xóa sổ" Hamas của Israel đến nay đã khiến hơn 45.800 người Palestine thiệt mạng, theo cơ quan y tế do Hamas điều hành tại vùng lãnh thổ. Israel tuyên bố đã hạ 17.000 tay súng Hamas và đồng minh tại Gaza.
Vị trí các đô thị ở Gaza. Đồ họa: AFP
Từ đầu xung đột ở Gaza, binh sĩ Israel đã nhiều lần đăng lên mạng xã hội video họ lục soát, kích nổ hoặc đốt cháy nhà dân tại dải đất. Trong một số video, quân nhân Israel còn hô khẩu hiệu mang tính phân biệt chủng tộc hoặc khoe khoang về việc phá hủy lãnh thổ Palestine, theo hãng thông tấn AP.
Phạm Giang (Theo AP, Reuters, AFP)