8 tác phẩm triển lãm của Olafur Eliasson: Không gian, ánh sáng, thời gian và cách nghệ thuật kết nối

Mang hai dòng máu Đan Mạch và Iceland, Olafur Eliasson được biết đến với các tác phẩm nghệ thuật sử dụng vật liệu tự nhiên. Olafur cố gắng tạo nên sự cân bằng và phù hợp giữa những mối quan tâm của nghệ thuật nói riêng và xã hội nói chung. Các tác phẩm của Eliasson trải dài trong nhiều lĩnh vực – từ điêu khắc, hội họa, nhiếp ảnh, phim cho đến nghệ thuật sắp đặt. Không giới hạn trong lĩnh vực bảo tàng và phòng trưng bày, các hoạt động của ông thu hút rộng rãi công chúng thông qua các dự án kiến trúc, không gian sống, giáo dục nghệ thuật, hoạch định chính sách cũng như các vấn đề liên quan đến tính bền vững và biến đổi khí hậu.

Tác phẩm của Olafur Eliasson luôn được nghiên cứu qua các nghệ thuật trên toàn thế giới

Các tác phẩm của Olafur Eliasson nghiên cứu vai trò của nghệ thuật trong thế giới mở, Eliasson sinh năm 1967 tại Iceland và lớn lên ở Đan Mạch, nơi ông học tại Học viện Mỹ thuật Hoàng gia Đan Mạch từ năm 1989 đến 1995. Ông đến Berlin vào năm 1995 và thành lập Studio Olafur Eliasson, hiện nay có một đội ngũ lớn gồm thợ thủ công, kiến trúc sư, nhà lưu trữ, nhà nghiên cứu, nhân viên quản lý, đầu bếp, lập trình viên, nhà sử học nghệ thuật và kỹ thuật viên chuyên môn.

Các triển lãm cá nhân đa dạng của ông bao gồm tranh, điêu khắc, nhiếp ảnh và phim, đã được trưng bày tại các tổ chức lớn trên toàn thế giới từ năm 1997. Năm 2003, ông đại diện cho Đan Mạch tại Triển lãm nghệ thuật Venice Biennale lần thứ 50.

Năm 2014, Eliasson và đồng nghiệp kiến trúc sư Sebastian Behmann thành lập studio nghệ thuật và kiến trúc Studio Other Spaces để tập trung vào các dự án kiến trúc và công trình công cộng đa ngành và thử nghiệm.

Olafur Eliasson chia sẻ: “Tôi không biết một người sưu tập hay giám đốc bảo tàng nào đã nói: ‘Ồ, anh ta nằm trong danh sách, vì vậy tôi nghĩ tôi sẽ mua một cái của anh ta’. Những người mua nghệ thuật của tôi đặt nhiều suy nghĩ hơn thế.”

1. Rainbow incubator – Lồng ấp cầu vồng

Năm: 2023

Địa điểm: Al Thakhira, Qatar

Khung cảnh sắp đặt quả cầu của Olafur Eliasson tại Sa mạc Bảo tàng Quốc gia Qatar, Doha, và ở sabkha gần Khu bảo tồn rừng ngập mặn Al Thakhira, Qatar năm 2023. Cấu trúc hình cầu phản chiếu của pavilion thực chất là một công cụ quang học. Khi ánh sáng mặt trời đi vào công cụ này, mười một lăng kính được đặt dọc theo đỉnh của hình cầu và tạo ra một cầu vồng trên bề mặt cong của hình cầu.

Các lăng kính ở Al Thakhira được đặt theo hướng của mặt trời, để cung cấp ánh sáng với cường độ và vị trí khác nhau trong hình cầu tùy thuộc vào ngày trong năm, thời tiết và thời gian trong ngày. Trong một vài ngày trong năm – các ngày trong mùa xuân, hạ, thu, đông – cầu vồng xuất hiện dưới dạng một vòng tròn hoàn hảo trong một khoảnh khắc ngắn khi mặt trời đạt đến điểm cao nhất của nó.

1. Umschreibung – Cầu thang ngoài trời  

Năm: 2004

Địa điểm: KPMG Deutsche Treuhand-Gesellschaft, Munich, 2004

Cầu thang rất nghệ thuật này do Olafur Eliasson thiết kế được mang tên “Umschreibung”, hoàn thành năm 2004, hai cầu thang xoắn ốc nối liền với nhau trong khuôn viên của công ty Kiểm toán toàn cầu KPMG ở thành phố Munich, Đức. Nổi bật trên nền mặt đứng công trình với các chi tiết “ngang bằng sổ thẳng”, các đường nét thanh tú và khúc chiết của “Umschreibung” xứng đáng là một vẻ đẹp thực sự trong tạo hình kiến trúc, tạo thành một vòng lặp liên tục theo hình xoắn kép. 

Để bù đắp cho độ cong của cầu thang, chiều cao bậc thay đổi một chút, do đó cho phép cấu trúc cân bằng trên một điểm cần phải có kỹ thuật thật chính xác. Vòng lặp liên tục của Umschreibung tạo ra sự tương phản rõ rệt so với sân vườn văn phòng ở Munich nơi nó được đặt. Umschreibung còn được biết đến với tên gọi ‘circumscription’ hoặc ‘periphrasis’ nghĩa là đề xuất một sự di chuyển mà không có mục tiêu – một nơi được xác định bởi chuyển động thay vì rào cản.

1. Weather orb – Quả cầu thời tiết

Năm: 2020

Vị trí: Kunsthaus Zürich

Khung cấu trúc của quả cầu thời tiết được tạo thành từ bốn lớp đa diện phức tạp. Với lõi là một hình đa diện icosahedron (khối nhị thập diện) – là một khối đa diện chất rắn Platon và có hai mươi mặt tam giác. Khung cấu trúc tăng theo cách số nhân từ lớp này sang lớp khác, tới lớp ngoài cùng được tạo thành từ các hình bát giác, lục giác, vuông và thập giác. 

Nhiều mặt của các đa diện được lấp đầy bằng bộ lọc phân cực hoặc tấm nhựa độc đáo tương tác để tạo ra nhiều tông màu khác nhau. Sự kết hợp các vật liệu cũng như các góc và hình dạng khác nhau của các mặt, tạo ra một sự tương tác của ánh sáng, màu sắc và gam màu xám. Người xem di chuyển xung quanh tác phẩm do đó góc nhìn sẽ thay đổi theo sự sắp xếp của nhiều tấm kính, tạo ra màu sắc và tông màu mới xuất hiện và biến mất bên trong cấu trúc.

1. Det lyttende spejl – Chiếc gương lắng nghe

Năm: 2022

Vị Trí: Regionshospitalet Gødstrup, Herning, Đan Mạch

Tác phẩm sắp đặt Det lyttende Spejl (Chiếc gương lắng nghe) của nghệ sĩ Olafur Eliasson người Đan Mạch – Iceland và đặt ở lối vào Bệnh viện Gødstrup đã tạo ra một bầu không khí vô cùng độc đáo. Thoạt nhìn Det lyttende spejl có cấu trúc đơn giản – một tấm gương lớn ở trên cố định bởi hai ống uốn cong giao với nhau. Mặt dưới của đĩa phản chiếu các ống hình bán nguyệt, tạo ra ảo giác về hai vòng tròn hoàn chỉnh và tạo cảm giác như đi trên trần nhà.  

1. Serpentine Gallery Pavilion

Năm: 2007

Vị trí: London, Anh

Serpentine Gallery Pavilion 2007 được thiết kế bởi họa sĩ nổi tiếng Olafur Eliasson và kiến trúc sư  Kjetil Thorsen, tòa Serpentine Pavilion là một công trình độc đáo và năng động, với một chuyển động xoắn ốc, gây ấn tượng bằng một mặt phẳng nghiêng xoay quanh và tạo thành một không gian tập trung ở trung tâm – không gian chính của khu triển lãm. 

Cấu trúc được bọc ngoài bằng gỗ mộc tương tự như một phần trên cùng cuộn chỉ và đem lại kích thước chiều đứng ngoạn mục cho một nhà chòi một tầng quá thông thường. Một đường dốc xoắn ốc rộng tạo nên 2 góc chuyển hoàn toàn, bắt đầu từ bãi cỏ của Gallery tới khu vực ngồi tiếp tục đi lên, đạt cực đại tại điểm cao nhất có thể nhìn khắp khu vườn và đi dần xuống căn phòng ở phía dưới.

1. Radiant existence sphere

Năm: 2022

Vị trí: Berlin, Đức 

Thông tin: 

• Vật liệu: Thép không gỉ, gương thép không gỉ, sơn mặt sau (phai từ vàng sang xanh lam), nhôm, sơn (đen), kính lọc hiệu ứng màu (nhiều màu), thấu kính Fresnel, đèn LED, dây điện
• Đường kính: 55 1/8 inch; 140 cm

Quả cầu rực rỡ do chứa vô số tấm hình tam giác bao quanh tâm rỗng. Khách tham quan có thể nhìn lên thấy hình phản chiếu của chính mình trong gương khi họ bước vào khu vực triển lãm và thấy mình chìm đắm vào tác phẩm nghệ thuật.

Ánh sáng ở trung tâm của quả cầu được phản chiếu và khuếch đại bởi các gương, thấu kính và bộ lọc hiệu ứng màu, tạo bóng có hoa văn hình học và sự pha trộn màu sắc đáng ngạc nhiên lên các bức tường và sàn xung quanh.

Những vòng tròn có vẻ thay đổi hình dạng khi người xem tiến gần và đi quanh khu triển lãm, từ hình bầu dục thành hình tròn và ngược lại. Những gương kính như bộ lọc tác động màu sắc phản chiếu và tăng cường ánh sáng ở trung tâm của quả cầu, tạo ra bóng đổ có hình dạng hình học và sự kết hợp của các gam màu lên tường và sàn xung quanh.

1. Vertical Panorama Pavilion

Năm: 2022

Vị trí: California, Mỹ

Studio Other Space của Olafur Eliasson và Sebastian Behmann đã tạo ra Vertical Panorama Pavilion tại một nhà máy rượu vang ở Sonoma, California, Hoa Kỳ. Vertical Panorama Pavilion được lấy cảm hứng từ lịch tròn và được xây dựng từ 832 tấm kính màu. Khu triển lãm tạo ra một sự kết nối độc đáo giữa các giác quan của chúng ta và cảnh quan. 

Khu triển lãm là sự kết hợp của nghệ thuật và kiến trúc, cũng như là sự thể hiện của tầm nhìn của Studio Other Spaces. Các tấm kính được làm từ 24 màu sắc khác nhau trong phiên bản trong suốt và phản chiếu màu sắc của vùng Sonoma xung quanh. Kết cấu của mái nhà làm từ một cấu trúc thép không gỉ bao gồm mười hai cột hỗ trợ toàn bộ phần mái đồng tâm xoắn ở trên. Phần mái có đường kính 14,5 m, có mặt bằng hình tròn và thuôn nhọn về một lỗ tròn ở điểm cao nhất.

1. Condensation pavilion

Năm: 2017

Vị trí: Demilitarized Zone, Hàn Quốc

Condensation Pavilion là một phần của dự án Dreaming of Earth được thành lập bởi nghệ sĩ Choi Jae-Eun với mục tiêu sử dụng kiến trúc và thiết kế làm cầu nối phá vỡ rào cản giữa Bắc và Nam Hàn Quốc hướng tới sự hòa bình. 

Condensation Pavilion được tạo thành từ môi trường riêng từ: gió, sương mù và rừng kết hợp để tạo ra một không khí yên bình. Khu triển lãm tương tác mật thiết với chu kỳ tự nhiên của môi trường, thu thập sương mù tự nhiên xảy ra tại hiện trường và ngưng tụ thành một dòng xoắn ốc chảy vào sông đi ngang, vượt qua “Khu phi quân sự” và hòa tan vào biển.

Biên tập: Ngọc Hương | Nguồn: Parametric Architecture

XEM THÊM: 

• Art Attack – Khi nghệ thuật gặp gỡ các công trình lịch sử
• Bảo tàng Mỹ thuật mới ở thành phố Vannes
• Kiến trúc – Điện ảnh và những ngôi nhà trong bộ phim The Godfather của đạo diễn Francis Ford Coppola
• Tận hưởng “cơn mưa ánh sáng” tại bảo tàng Louvre Abu Dhabi | Atelier Jean Nouvel
• Những tác phẩm ấn tượng ở Venice Architecture Biennale 2021