Vai trò của thủ môn thay đổi mạnh mẽ trong bóng đá 11 người hơn một thập kỷ qua. Thay vì chỉ sử dụng đôi tay cản phá những cú sút đơn thuần như trước kia, các thủ môn ngày nay phải sử dụng chân tốt, có khả năng tham gia kiến tạo lối chơi để giúp đội phân phối bóng từ vòng cấm.
Manuel Neuer của Bayern, Ederson của Man City hay Andre Onana của Man Utd là những ví dụ. Điều này được thể hiện rõ ở trận bán kết Cup FA cuối tuần qua, khi Onana rất nhiều lần chạm bóng bên ngoài vòng cấm Man Utd, và thậm chí còn tiến sát vòng tròn giữa sân.
Bản đồ về những lần chạm bóng của thủ môn Onana trong trận Man Utd - Coventry City ở bán kết Cup FA ngày 21/4.
Theo Mourinho, sự phát triển tiếp theo của vị trí này là các cầu thủ tuyến trên sẽ về bắt gôn, nhưng phải mặc áo và đeo găng thủ môn. Điều này mô phỏng chiến thuật power-play - đá với năm cầu thủ, không có thủ môn - trong môn futsal. Theo Mourinho, các HLV trong tương lai sẽ áp dụng chiến thuật này vào giai đoạn cuối trận để tấn công tổng lực.
"Tại sao bạn lại dùng thủ môn, ngay cả khi cậu ấy chơi chân tốt, thi đấu ở hàng tiền vệ, nếu bạn có thể làm điều đó với một cầu thủ khác ở tuyến trên thuần thục hơn? Tôi có thể thấy việc thay người đó trong tương lai", Mourinho nói với báo Anh The Telegraph. "Và HLV nào làm điều đó sẽ được coi là thiên tài".
"Người Đặc Biệt" sau đó ám chỉ rằng chính ông sẽ thử chiến thuật tổng lực này. "Để có thêm một cầu thủ ở tuyến trên, khi đối thủ lùi sâu về phần sân nhà và trận đấu chỉ còn 10 phút? Hãy thử điều đó", Mourinho bày tỏ.
Một thay đổi khác mà Mourinho nhấn mạnh là việc dùng các trung vệ đá hậu vệ biên hoặc tiền vệ và lấy dẫn chứng với Man City và Arsenal. Hai mùa gần nhất, Pep Guardiola thường đẩy Josko Gvardiol, Nathan Ake, Manuel Akanji sang đá cánh hay John Stones lên đá tiền vệ. Tương tự, Mikel Arteta ưu tiên sử dụng Ben White đá hậu vệ phải còn Jakub Kiwior đá hậu vệ trái tại Arsenal.
"Hãy nhìn vào Man City và Arsenal. Họ có bao nhiêu trung vệ trong đội? Đôi khi họ có sáu", Mourinho nói. "Về nguyên tắc, số trung vệ không được đá đúng sở trường sẽ chơi ở những vị trí khác, như hậu vệ trái, phải hay tiền vệ".
HLV Jose Mourinho chỉ đạo trong trận vòng 1/8 Cup Italy giữa Roma với Cremonese trên sân Olimpico, Rome ngày 3/1/2024. Ảnh: Reuters
Ông cho rằng việc đẩy các trung vệ ra cánh mang lại sự ổn định, chặt chẽ cho khâu phòng thủ, và tăng cường sức mạnh thể chất cho đội. Mourinho xem việc Man City, sau nhiều năm liền không thành công, đăng quang ở Champions League mùa trước, là kết quả từ việc HLV Guardiola sử dụng thuần thục các trung vệ trong vai trò hậu vệ biên.
Mourinho bắt đầu gây tiếng vang khi dẫn dắt Porto năm 2002, cùng CLB Bồ Đào Nha gặt hái mọi danh hiệu ở quốc nội rồi đoạt hai danh hiệu châu Âu: Cup UEFA 2003 và Champions League 2004. Sau đó, "Người Đặc Biệt" biến Chelsea thành một thế lực với ba danh hiệu Ngoại hạng Anh, ba Cup Liên Đoàn, cùng một Cup FA và một Siêu Cup Anh. Ông sang Inter từ hè 2008, và làm nên lịch sử khi giúp đội bóng đoạt cú ăn ba, gồm Serie A, Cup Italy và Champions League ở mùa 2009-2010.
Đến Tây Ban Nha, Mourinho cùng Real sưu tập đủ ba danh hiệu quốc nội, gồm La Liga, Cup Nhà Vua và Siêu Cup Tây Ban Nha. Sau khi rời Chelsea ở nhiệm kỳ thứ hai, HLV Bồ Đào Nha dẫn dắt Man Utd và đoạt ba danh hiệu gồm Europa League, Cup Liên đoàn và Siêu Cup Anh.
Mourinho chỉ trắng tay trong hơn một năm dẫn dắt Tottenham, trước khi gia nhập Roma hè 2021 theo hợp đồng đến hết mùa 2023-2024. HLV 61 tuổi giúp Roma vô địch Conference League 2021-2022, danh hiệu đầu tiên của đội bóng áo màu bã trầu trên đấu trường châu Âu, vào chung kết Europa League mùa trước, nhưng thua Sevilla 1-4 trong loạt đá luân lưu cùng hai lần về thứ sáu Serie A, rồi bị sa thải vào tháng 1/2024.
Hồng Duy