Robert F. Kennedy Jr., 70 tuổi, hồi cuối tháng 3 xuất hiện tại sự kiện ở khu phố Olvera, thành phố Los Angeles, trong Ngày Cesar Chavez nhằm tôn vinh nhà hoạt động dân quyền người Mỹ gốc Latin nổi tiếng. Sự kiện nhấn mạnh chiến lược tiếp cận nhóm cử tri Mỹ gốc Latin của ông.
Kennedy Jr. vốn tranh cử với tư cách ứng viên đảng Dân chủ trước khi chuyển thành ứng viên độc lập. Ông là con trai cựu bộ trưởng tư pháp Robert F. Kennedy và là cháu của cố tổng thống Mỹ John F. Kennedy, người bị ám sát năm 1963. Kennedy Jr. là luật sư chuyên về môi trường và tác giả sách, từng gây tranh cãi về quan điểm chống vaccine.
Ông hiện chỉ chính thức có tên trên phiếu bầu tổng thống vào tháng 11 ở bang Utah và Michigan. Tuy nhiên, chiến dịch tranh cử của ông và ủy ban hoạt động chính trị American Values 2024 cuối tuần qua thông báo họ đã thu thập đủ chữ ký để ghi danh vào phiếu bầu ở 10 bang khác, đáng chú ý là hai bang chiến trường Arizona và Nevada, nơi có 1/5 cử tri là người gốc Latin.
Nếu Kennedy Jr. thực sự xuất hiện trên phiếu bầu, giới quan sát cho rằng chiến dịch của Tổng thống Joe Biden có thể phải đối mặt thách thức. Người gốc Latin là nhóm cử tri quan trọng góp phần giúp ông Biden chiến thắng trong cuộc tranh cử năm 2020. Ông từng nhận được sự ủng hộ từ 59% cử tri nhóm này.
Ứng viên độc lập Robert F. Kennedy Jr. tại Oakland, bang California, Mỹ ngày 26/3. Ảnh: AFP
Cuộc khảo sát của nhóm Equis Research hồi giữa tháng 2 ở 12 bang chiến trường với 2.010 cử tri gốc Latin cho thấy cứ 5 cử tri gốc Latin trẻ thì có một người ủng hộ Kennedy Jr. Xét theo địa phương, Kennedy Jr. nhận được 17% ủng hộ từ người gốc Latin ở bang Arizona và 21% ở bang Nevada.
Giới phân tích đánh giá kết quả này đáng lo ngại với ông Biden. Theo cuộc khảo sát, do bị ông Kennedy Jr. hút bớt phiếu bầu, ông Biden bị cựu tổng thống Donald Trump dẫn trước trong nhóm cử tri gốc Latin, với tỷ lệ ủng hộ của hai người lần lượt là 34% và 41%.
Nếu những con số đó trở thành sự thật vào tháng 11, nó sẽ khiến đảng Dân chủ có khả năng mất Nevada và Arizona.
"Ông Kennedy Jr. là đối thủ đáng gờm đối với đảng Dân chủ, lượng ủng hộ ông ấy nhận được tương ứng với lượng ủng hộ ông Biden mất đi", Fernand Amandi, từng là nhà thăm dò dư luận cử tri gốc Latin cho chiến dịch của Obama, nói.
Năm 2020, ông Biden trở thành ứng viên Dân chủ đầu tiên đổi màu bang Arizona từ đỏ sang xanh kể từ cuộc bầu cử của cựu tổng thống Bill Clinton năm 1996, khi thắng ông Trump với cách biệt chưa đầy 11.000 lá phiếu. Tại bang Nevada, ông Biden cũng chiến thắng với chênh lệch nhỏ là 34.000 phiếu, tương đương 2,4%. Bang này gần đây có xu hướng nghiêng về đảng Cộng hòa.
Sau cuộc bầu cử năm 2020, Viện Brookings xác định Nevada và Arizona, nơi có tỷ lệ cử tri trẻ gốc Latin chiếm 40%, là những bang chiến trường mà sự tham gia của nhóm cử tri gốc Latin có thể định đoạt cuộc đua vào Nhà Trắng.
"Nếu Kennedy Jr. có mặt trên phiếu bầu của hai bang này, đó sẽ là mối đe dọa. Ông ấy sẽ làm giảm số phiếu bầu của Biden", Mike Noble, nhà sáng lập công ty thăm dò dư luận Noble Predictive Insights, nói.
Người ủng hộ ông Kennedy Jr. tại sự kiện vận động tranh cử ở Grand Rapids, bang Michigan ngày 10/2. Ảnh: AFP
Một số cử tri trẻ tuổi gốc Latin ủng hộ Kennedy Jr. không phải vì ông xuất thân từ gia đình có truyền thống chính trị, mà họ cảm giác hai đảng hiện tại không đáp ứng các nhu cầu của mình, đặc biệt về y tế.
Ismael Brandon Hernandez, cử tri 29 tuổi người Mỹ gốc Mexico, sống ở Arizona và từng có 4 năm phục vụ trong quân đội. Năm 2017, anh ra quân vì chấn thương sọ não và đã trải qua hai cuộc phẫu thuật lưng thất bại. Anh có trải nghiệm tồi tệ với hệ thống bệnh viện dành cho cựu binh và thất vọng trước hóa đơn y tế đắt đỏ của bố mẹ.
Lời kêu gọi cải tổ hệ thống y tế ở Mỹ đối với các bệnh mạn tính mà Kennedy Jr. đưa ra khiến Hernandez hy vọng. "Ông ấy khuyến khích tôi bỏ phiếu cho ông ấy, cũng như khiến tôi quan tâm một cách nghiêm túc hơn về đất nước của mình. Tôi hiện tại không ủng hộ đảng Dân chủ hay Cộng hòa, tôi muốn bầu cho ứng viên độc lập", anh nói.
Lexi Shay Gonzales, 27 tuổi, điều hành một công ty vệ sinh xây dựng và công ty sản xuất ở East Mesa, bang Arizona. Cô tin rằng với những kinh nghiệm về môi trường, ông Kennedy Jr. có thể giải quyết các vấn đề về nguồn nước của bang này.
"Tôi nghĩ rằng ông ấy có thể trở thành người đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại", Gonzales nói, thêm rằng những nỗi thất vọng về hệ thống y tế hiện tại cũng thúc đẩy cô bỏ phiếu cho ông Kennedy Jr.
Noah Herrera, 55 tuổi, làm trong ngành bất động sản ở Las Vegas, là kiểu cử tri mà đảng Dân chủ lo lắng sẽ đánh mất vào tay Kennedy Jr. nhất. Là người ủng hộ ông Biden năm 2020, Herrera hiện là phó chủ tịch Liên minh những người Nevada độc lập, nhóm được thành lập để cung cấp nền tảng trung lập cho các cử tri phi đảng phái. Herrera từng bỏ phiếu cho ông Obama và Trump trước khi bầu cho ông Biden năm 2020, nhưng giờ để ngỏ khả năng ủng hộ Kennedy Jr.
"Tôi có thể là người Dân chủ ủng hộ Kennedy hoặc người Cộng hòa ủng hộ Reagan. Tôi là người trung lập, tôi sở hữu doanh nghiệp, đóng thuế, có trách nhiệm xã hội và bảo thủ về mặt tài chính", ông nói, nhắc đến cựu tổng thống Ronald Reagan.
Chiến dịch của ông Biden đã đầu tư thiết kế quảng cáo bằng tiếng Tây Ban Nha. Tổng thống Biden cũng đã tới Nevada và Arizona hồi tháng trước để khởi động chương trình tiếp cận cộng đồng gốc Latin.
Leo Murrieta, giám đốc nhóm Make the Road Action ở Nevada, đã giúp đỡ những cử tri gốc Latin ở Las Vegas trong 16 năm qua. Ông không ủng hộ lập trường chống vaccine của Kennedy Jr., nhưng nhấn mạnh "nỗi đau đớn nhất" ở Nevada là khả năng chi trả của người dân, từ nhà ở cho tới hóa đơn hàng tạp hóa.
Murrieta cho rằng cơ hội mà ông Kennedy Jr. có là do đảng Dân chủ "đã không làm đủ tốt để giữ chân cử tri gốc Latin", khiến họ ngày càng quay sang ủng hộ ứng viên độc lập. Ông cảnh báo nếu Kennedy Jr. nỗ lực lấy lòng cử tri người Mỹ gốc Latin, ông Biden sẽ rơi vào "tình thế khó khăn".
"Họ cần phải nỗ lực hơn. Họ có thể coi nhẹ Kennedy Jr., nhưng ông ấy đặt ra mối đe dọa thực sự và họ đang đối mặt tình huống nguy hiểm", Murrieta nói.
Thanh Tâm (Theo Politico, AFP, Reuters)