Cựu điệp viên Mossad Gabriel (dùng tên giả và che mặt) trên chương trình 60 Minutes của CBS News - Ảnh: CBS NEWS
Hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của các thành viên lực lượng Hezbollah đã đồng loạt phát nổ tại Lebanon vào tháng 9 vừa qua, khiến hàng nghìn người thương vong.
Hai điệp viên cấp cao vừa nghỉ hưu của Cơ quan tình báo Mossad của Israel đã xuất hiện trên chương trình 60 Minutes của CBS News hôm 22-12 và tiết lộ toàn cảnh kế hoạch tinh vi để dàn dựng vụ kích nổ các thiết bị liên lạc của Hezbollah.
Hơn 1 thập niên dàn dựng
Công việc vũ khí hóa các bộ đàm đã được bắt đầu từ hơn một thập niên, trước khi Israel kích nổ các thiết bị này vào tháng 9.
"Bộ đàm là một loại vũ khí, cũng giống như đạn, tên lửa hay súng cối", cựu điệp viên Michael của tình báo Mossad, với gương mặt được che kín, nói với CBS News.
Pin của bộ đàm được chế tạo tại một cơ sở của Mossad ở Israel và có chứa thiết bị nổ. Bộ đàm được thiết kế để gắn vào túi ngực của áo vest chiến thuật.
Theo ông Michael, Hezbollah đã mua hơn 16.000 thiết bị loại này. Ông cũng nói Hezbollah đã mua được giá hời, nhưng phía Israel cũng không để giá quá thấp để tránh bị nghi ngờ.
Mossad cũng che giấu danh tính là bên bán và đảm bảo sẽ không thể truy ngược nguồn gốc của bộ đàm về Israel. Vì vậy cơ quan này đã thành lập các công ty vỏ bọc để thâm nhập chuỗi cung ứng.
"Chúng tôi tạo ra một thế giới giả. Chúng tôi là một công ty sản xuất toàn cầu: chúng tôi là biên kịch, đạo diễn, nhà sản xuất và là diễn viên chính. Thế giới là sân khấu của chúng tôi", ông nói.
Từ bộ đàm đến máy nhắn tin
Máy nhắn tin phát nổ tại vùng ngoại ô phía nam Beirut hôm 17-9 - Ảnh: AFP
Máy bộ đàm được thiết kế để gắn vào áo vest chiến thuật được sử dụng trong chiến đấu, nhưng Mossad muốn phát triển một thiết bị mà các thành viên Hezbollah sẽ luôn mang bên người. Do đó vào năm 2022, họ đã bắt đầu chế tạo máy nhắn tin gài bẫy.
Theo cựu đặc vụ Mossad có tên Gabriel (tên giả), Mossad đã biết Hezbollah đang mua máy nhắn tin từ Công ty Gold Apollo của Đài Loan - một loại máy có thể bỏ gọn trong túi quần. Tuy nhiên Mossad cần một máy nhắn tin lớn hơn để chứa được thuốc nổ bên trong.
Sử dụng hình nộm, Mossad đã tiến hành thử nghiệm để điều chỉnh lượng thuốc nổ dạng bột cần thiết, nhằm gây thương tích cho người mang theo máy nhắn tin nhưng không làm bị thương người ở gần.
Các thiết bị này cũng không có khả năng tình báo hay theo dõi, nó chỉ đơn giản là những quả bom thu nhỏ.
Nhạc chuông của máy nhắn tin cũng được thử nghiệm kỹ càng. Cựu điệp viên Gabriel giải thích rằng Mossad muốn âm thanh đủ khẩn cấp để người ta phải lấy máy ra khỏi túi. Cơ quan tình báo của Israel cũng tìm ra thời gian trung bình để một người trả lời máy nhắn tin là 7 giây.
Gabriel nhớ lại ngày ông trình bày mẫu máy nhắn tin với Giám đốc Mossad Dadi Barnea: "Ông ấy rất tức giận. Ông ấy bảo chúng tôi sẽ không có ai mua một thiết bị lớn như thế này. Nó nặng và không thoải mái trong túi quần".
Giám đốc Barnea đã yêu cầu ông Gabriel quay lại với thiết kế, nhưng cựu điệp viên đã dành 2 tuần tiếp theo để thuyết phục sếp mình về những ưu điểm của máy nhắn tin.
Lừa Hezbollah mua máy nhắn tin
Một người đàn ông ngã xuống sàn nhà trong một khu chợ ở Beirut khi hàng nghìn máy nhắn tin bị kích nổ ở Lebanon - Ảnh: AFP
Những ưu điểm này sau đó được đưa vào các quảng cáo giả trên YouTube. Máy nhắn tin được giới thiệu là bền bỉ, chống bụi, chống nước và có thời lượng pin dài. Họ làm giả luôn cả các đánh giá trên mạng.
“Nó trở thành sản phẩm tốt nhất trong mặt hàng máy nhắn tin trên thế giới”, ông Gabriel nói và cho biết Mossad đã quảng cáo tốt đến mức cả người không phải thành viên Hezbollah cũng muốn mua.
"Tất nhiên, chúng tôi không gửi thiết bị cho ai cả. Chúng tôi chỉ báo giá thật cao", ông nói.
Mossad đã lập ra các công ty bình phong, bao gồm một công ty ở Hungary, để lừa Gold Apollo làm việc với họ. Cơ quan tình báo này đã tự sản xuất hoàn toàn các máy nhắn tin và thiết lập quan hệ đối tác cấp phép với Gold Apollo. Mọi thứ phải trông hợp pháp với Hezbollah.
"Khi Hezbollah mua hàng từ chúng tôi, họ không hề biết là đang mua hàng từ Mossad. Chúng tôi làm giống như bộ phim Truman Show, mọi thứ đều do chúng tôi kiểm soát đằng sau hậu trường", ông nói.
Để thúc đẩy kế hoạch, Mossad đã thuê luôn nữ nhân viên bán hàng của Gold Apollo từng làm việc với Hezbollah, nhưng cô này cũng không biết mình đang làm việc với Mossad. Theo ông Gabriel, nữ nhân viên này đã cung cấp cho Hezbollah lô máy nhắn tin đầu tiên như một bản nâng cấp, hoàn toàn miễn phí.
Đến tháng 9-2024, Hezbollah đã sở hữu khoảng 5.000 máy nhắn tin.
Kích nổ
Các bộ đàm phát nổ tại Lebanon - Ảnh: AFP
Có những dấu hiệu cho thấy Hezbollah có vẻ đang nghi ngờ các thiết bị này, vì vậy Giám đốc Mossad Dadi Barnea đã "bật đèn xanh" để kích nổ các máy nhắn tin vào ngày 17-9. Lúc 15h30 ngày hôm đó, máy nhắn tin bắt đầu đổ chuông khắp Lebanon.
Phần lớn các vụ nổ diễn ra theo đúng kế hoạch, chỉ làm bị thương những người có máy nhắn tin, các cựu điệp viên Mossad cho biết.
"Một ngày sau khi máy nhắn tin phát nổ, mọi người thậm chí sợ bật điều hòa ở Lebanon vì sợ rằng chúng sẽ phát nổ. Nỗi sợ đã thực sự xảy ra", ông Michael nói.
Một ngày sau đó, vào ngày 18-9, Mossad tiếp tục kích hoạt các bộ đàm đã gài bẫy trong 10 năm.
Tổng cộng, khoảng 30 người đã thiệt mạng, bao gồm 2 trẻ em, trong cả hai vụ tấn công. Khoảng 3.000 người bị thương.
Mục đích của Mossad là gì?
Cựu điệp viên Gabriel khẳng định mục đích của Mossad không phải là giết người.
"Nếu hắn chết thì chỉ đơn giản là chết. Nhưng nếu hắn bị thương, phải đưa vào bệnh viện để chăm sóc thì cần tiền bạc và công sức. Những người tàn phế sẽ là minh chứng sống ở Lebanon rằng 'đừng dại dột gây chuyện với chúng tôi (Mossad - PV)'", ông nói.
Ông cho rằng việc kích nổ thiết bị liên lạc và chiến dịch tấn công của Lực lượng phòng vệ Israel, trong đó đã tiêu diệt nhiều thủ lĩnh của Hezbollah, đã đặt lực lượng đóng tại Lebanon vào tình thế khó khăn.
Trong khi đó ông Michael nói rằng tinh thần của Hezbollah đã bị phá hủy sau chiến dịch máy nhắn tin. Ông kỳ vọng vụ việc sẽ tác động đến lực lượng Hamas và tình hình con tin ở Dải Gaza.
"Chúng tôi không thể sử dụng máy nhắn tin nữa vì đã làm thế rồi. Chúng tôi đã chuyển sang việc tiếp theo. Và họ sẽ phải tiếp tục cố gắng đoán xem việc đó là gì", ông nói.