Bốn năm trước, lãnh đạo hàng chục công ty lớn của Mỹ lên án cuộc bạo loạn Đồi Capitol, trong đó người ủng hộ ông Donald Trump tràn vào tòa nhà quốc hội Mỹ để ngăn chứng nhận chiến thắng cho ông Joe Biden. Các tập đoàn này cam kết không ủng hộ những người phản đối kết quả bầu cử năm 2020.
Tuy nhiên, 4 năm sau, mọi chuyện đã thay đổi. Nhiều đại gia, lãnh đạo tập đoàn Mỹ giờ đây xếp hàng chờ tài trợ cho lễ nhậm chức của ông Trump, diễn ra ngày 20/1/2025.
Các tập đoàn Ford, Intuit, Toyota, Hiệp hội Các nhà sản xuất và nghiên cứu Dược phẩm Mỹ (PhRMA) đều ủng hộ một triệu USD cho quỹ nhậm chức của ông Trump. Các nhà tài trợ lớn khác góp mặt trong danh sách gồm Goldman Sachs, General Motors, Bank of America, AT&T và Stanley Black & Decker.
Đây là lần đầu tiên sau ít nhất một thập kỷ các hãng Goldman Sachs, Intuit, Toyota và PhRMA tài trợ cho quỹ nhậm chức của một tổng thống Mỹ. Hầu hết công ty đều không bình luận về lý do quyên góp, dù một số lưu ý đã tài trợ cho các lễ nhậm chức tổng thống Mỹ bất kể đảng phái trong nhiều thập kỷ.
Tổng thống đắc cử Donald Trump tại sự kiện ở Phoenix, bang Arizona ngày 22/12. Ảnh: AP
Nhiều giám đốc điều hành Mỹ đã tới Mar-a-Lago, khu nghỉ dưỡng của ông Trump tại Florida, kể từ sau cuộc bầu cử tháng 11. Họ muốn gặp Tổng thống đắc cử và nhóm của ông để xây dựng mối quan hệ thân thiện hơn với chính quyền mới. Ông Trump đã gặp lãnh đạo của Meta, Amazon, Google, Pfizer, Eli Lilly và một số công ty khác vài tuần gần đây.
Quan chức phụ trách lễ nhậm chức cho biết họ nhiều khả năng sẽ quyên được nhiều hơn khoản 107 triệu USD từng thu về trong lễ nhậm chức đầu tiên của ông Trump. Lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden đã quyên góp được 61 triệu USD.
Quỹ nhậm chức năm 2017 của ông Trump nhận được các khoản quyên góp từ một triệu USD trở lên của 18 công ty và tổ chức. Wall Street Journal cho hay ít nhất 13 công ty đã quyên góp cho quỹ nhậm chức năm tới của ông Trump. Các nhà bình luận của Rolling Stone ước tính số tiền quyên góp lần này có thể lên tới 150 triệu USD.
Các nhà tài trợ quyên góp từ một triệu USD hoặc gây quỹ được 2 triệu USD trở lên sẽ nhận 6 vé tham dự loạt sự kiện trước ngày nhậm chức, gồm tiệc chiêu đãi với nội các mới, bữa tối với ông Trump và bà Melania.
Trợ lý của ông Trump nói rằng việc gây quỹ nhậm chức không thực sự chỉ vì tiền, mà đó là cách để nhận lời xin lỗi từ các tập đoàn Mỹ từng quay lưng với ông. Việc chạy đua tài trợ cho lễ nhậm chức cũng cho thấy các doanh nghiệp Mỹ thay đổi như thế nào khi ông Trump chuẩn bị trở lại.
"Mọi người thực sự muốn tiến về phía trước. Kết quả bầu cử đã rất rõ ràng", một đại diện công ty đóng góp cho lễ nhậm chức nói.
Các cố vấn đã nói với lãnh đạo loạt tập đoàn Mỹ rằng ủng hộ lễ nhậm chức và gặp mặt ông Trump là vì lợi ích của chính họ.
"Nếu bạn không ngồi vào bàn, bạn sẽ nằm trên thực đơn", Kevin Madden, chiến lược gia lâu năm của đảng Cộng hòa, nói, cho biết ông khuyến nghị khách hàng doanh nghiệp nên chủ động tham gia các cuộc thảo luận về chính sách với chính quyền Trump tương lai.
"Sẽ có rất nhiều việc được thực hiện trong năm 2025 và 2026. Và quá trình này bắt đầu ngay từ giờ", ông nói.
Một số chiến lược gia đảng Cộng hòa cũng khuyên các công ty xóa những ngôn từ mang tính ủng hộ đảng Dân chủ khỏi trang web và thông báo chính sách của họ, gồm cả những cam kết dừng quyên góp sau cuộc bạo loạn năm 2021. Nhiều công ty đã nhanh chóng làm theo khuyến nghị.
Stanley Black & Decker, tập đoàn sản xuất dụng cụ công nghiệp lớn ở Mỹ, cho biết quyên góp một triệu USD cho sự kiện lần này, gấp 40 lần so với số tiền bỏ ra cho lễ nhậm chức đầu tiên của ông Trump.
Mark Zuckerberg, tỷ phú sở hữu công ty Meta, tại sự kiện ở Menlo Park, California hồi tháng 9. Ảnh: AP
Các nền tảng giao dịch tiền điện tử Kraken và Coinbase đều quyên góp một triệu USD cho lễ nhậm chức. Ông Trump đã cam kết cắt giảm quy định đối với tiền điện tử sau khi ông nhậm chức. Eric Trump, con trai Tổng thống đắc cử, hồi đầu tháng đăng lại meme lan truyền sau cuộc bầu cử về lá cờ bitcoin tung bay trên Nhà Trắng.
Giám đốc điều hành PhRMA Stephen Ubl, giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla và giám đốc điều hành Eli Lilly David Ricks nằm trong số những lãnh đạo công ty dược phẩm đã cùng ăn tối với ông Trump ở Mar-a-Algo đầu tháng này.
Một số nhà tài trợ nằm trong danh sách đối thủ cạnh tranh với các doanh nghiệp của tỷ phú Elon Musk, đồng minh thân cận của ông Trump kiêm lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ. Họ lo ngại các công ty của ông Musk có thể hưởng lợi nhờ mối quan hệ với Tổng thống đắc cử.
Các nhà tài trợ cũng đã tăng đáng kể khoản đóng góp cho lễ nhậm chức so với trước đây. Công ty viễn thông Charter Communications, từng quyên góp cho ông Trump 250.000 USD và ông Biden 350.000 USD, năm nay đóng góp một triệu USD.
Tổng thống đắc cử Trump dường như đang tận hưởng cảm giác được săn đón. "Mọi người đều muốn làm bạn với tôi", ông đăng trên mạng xã hội Truth Social tuần trước.
Thùy Lâm (Theo WSJ, FT, Rolling Stone)