Nhà máy lọc dầu Dangote, Nigeria. Ảnh: Getty
Kế hoạch tham vọng của Nigeria nhằm định giá dầu thô bằng đồng nội tệ naira cho các nhà máy lọc dầu trong nước đã gặp phải trở ngại lớn sau khi mới triển khai được gần 2 tháng.
Được khởi xướng bởi Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Nigeria (NNPC) từ đầu tháng 10, kế hoạch đặt mục tiêu ổn định dự trữ đô la Mỹ của đất nước, đồng thời đảm bảo nguồn cung dầu thô đủ cho hoạt động lọc dầu trong nước.
Theo đó, NNPC sẽ bán dầu thô cho nhà máy lọc dầu Dangote và các 3 nhà máy khác bằng đồng naira. Đổi lại, nhà máy lọc dầu Dangote sẽ bán xăng và dầu diesel với giá tương đương thị trường trong nước cũng bằng đồng naira.
Theo thỏa thuận được cho là thí điểm trong 6 tháng, NNPC có thể cung cấp khoảng 385.000 thùng dầu thô mỗi ngày cho nhà máy lọc dầu Dangote và được thanh toán bằng đồng naira.
Nhưng sáng kiến này dường như đang chững lại. Các nhà máy lọc dầu chỉ nhận được một lượng nhỏ nguyên liệu so với kế hoạch.
Theo Edwin Devakumar, giám đốc điều hành nhà máy lọc dầu Dangote, NNPC đã không cung cấp đủ lượng dầu cho nhà máy, cho thấy chuỗi cung ứng nội địa không ổn định.
Trong khi đó, các nhà máy lọc dầu khác thuộc Hiệp hội chủ sở hữu nhà máy lọc dầu thô Nigeria (CORAN) cho biết họ không được tham gia chương trình này vì vẫn đang đàm phán với chính phủ nhằm tìm ra các giải pháp.
Thiếu hụt nguồn cung đã buộc Dangote phải chuyển sang thị trường quốc tế. Dangote gần đây đã mua 2 triệu thùng dầu thô WTI Midland của Mỹ.
NNPC đã phải đối mặt với chỉ trích vì không thể giải quyết được nạn trộm dầu và phá hoại đường ống kinh niên. Hiện tập đoàn phải đối mặt với chỉ trích mới vì không ưu tiên nhu cầu lọc dầu trong nước.
Dangote là nhà máy lọc dầu lớn nhất Nigeria và châu Phi. Nếu không có nguồn cung dầu thô ổn định, Nigeria có thể vỡ mộng với tham vọng hướng tới một ngành lọc dầu tự cung tự cấp.
Nigeria có trữ lượng dầu đã được chứng minh là khoảng 37 tỷ thùng, chiếm 3,1% tổng trữ lượng của thế giới. Là thành viên của Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), Nigeria nằm trong top 15 quốc gia hàng đầu thế giới về sản xuất dầu thô.
Tuy là nước sản xuất dầu lớn nhất châu Phi nhưng Nigeria phải nhập khẩu gần như toàn bộ nhu cầu nhiên liệu của mình do nhiều nhà máy lọc dầu của nước này đã xuống cấp trong nhiều năm và hiện không còn hoạt động.
Nigeria đã đổi dầu thô trị giá nhiều tỷ USD để lấy xăng dầu mà nước này trợ giá trong nhiều năm nhằm giữ giá trong nước ở mức thấp. Việc nhập khẩu nhiên liệu và trợ giá đã khiến Nigeria thâm hụt ngoại hối ở mức lớn trong khi doanh thu từ dầu mỏ sụt giảm.
Theo Oilprice