Bệnh nhân lọc máu, chạy thận tại một bệnh viện - Ảnh minh họa: NAM TRẦN
Các chuyên gia y tế khẳng định lọc máu không được chỉ định để phòng ngừa các bệnh.
Chỉ cần lọc máu "cân" tất cả bệnh?
Theo trend (xu hướng) mạng xã hội, chỉ cần search cụm từ "lọc mỡ máu, ngừa đột quỵ", sẽ cho ra hàng trăm kết quả với những lời quảng cáo có cánh về tác dụng thần kỳ của phương pháp này.
Các nơi rần rần nói về phương pháp lọc mỡ máu, một tài khoản rao rằng có hệ thống hiện đại thông qua hai bộ lọc có thể giúp người bệnh loại bỏ mỡ máu xấu trực tiếp…
Nào là 2-3 tiếng lọc máu sẽ loại bỏ được cholesterol, mỡ máu xấu tích tụ bên trong cơ thể ra ngoài. Rồi đào thải vi rút, kim loại, protein độc hại ra khỏi máu. Ngăn chặn các bệnh lý về tim mạch, đột quỵ, các mảng bám xơ vữa gây xơ vữa động mạch.
Liên hệ đến hotline của phòng khám này, nhân viên tư vấn giới thiệu luôn: không cần có bệnh vẫn có thể áp dụng phương pháp này. Trước khi thực hiện lọc máu, khách hàng sẽ được kiểm tra các chỉ số để lựa chọn gói lọc máu phù hợp. Lọc máu để phòng ngừa bệnh.
"Bên em đang có chương trình khuyến mại tặng giảm giá mỗi lần lọc máu chỉ từ 15 triệu - 20 triệu đồng. Số lần lọc máu tùy thuộc vào từng người, chị có thể tham khảo", người này tư vấn.
Tương tự, một địa chỉ tại quận 3 (TP.HCM) quảng cáo về tác dụng thần kỳ khi lọc máu, đơn vị này quảng cáo lọc máu dự phòng là phương pháp tách các chất gây bệnh thông qua thiết bị lọc máu tự động.
Chất thải, tạp chất trong máu sẽ được loại bỏ bằng màng lọc và máu sau khi lọc sẽ được đưa trở lại cơ thể.
Cơ sở này nổ rằng để phòng ngừa bệnh khi lọc máu sẽ loại bỏ tất cả các tạp chất trong máu như: cholesterol xấu, chất gây viêm, kim loại nặng, vi khuẩn, vi rút gây bệnh, phòng ngừa tim mạch, đái tháo đường, bệnh gout, suy thận, đột quỵ, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim…
Khi làm người bệnh sẽ được lấy máu từ tĩnh mạch sau đó máu được vận chuyển qua fillter lọc lần 1 để tách huyết tương, sau đó máu được tách ở một ống riêng, phần huyết tương tách tiếp tục di chuyển đến fillter lọc lần 2 để loại bỏ tạp chất.
Khi huyết tương sạch sẽ được kết hợp lại với máu đưa vào cơ thể. Thời gian lọc từ 3-4 giờ đồng hồ.
Quảng cáo "nổ", rất nguy hiểm
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Mạch máu Việt Nam, bày tỏ bất ngờ vì những lời quảng cáo về phương pháp lọc máu lại có thể ngừa đột quỵ, xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ.
Bác sĩ Mạnh cho hay về mặt chuyên môn, không có nghiên cứu nào cho thấy việc lọc máu có thể phòng ngừa bệnh. Phương pháp lọc mỡ máu là phương pháp lọc huyết tương hai quả lọc, dành cho người bệnh nặng như tăng lipid máu cao có nguy cơ tắc mạch máu bất kỳ lúc nào, bệnh đa u tủy xương… chứ không phải phương pháp phòng ngừa bệnh.
"Bản thân trong máu có rất nhiều thành phần, bạch cầu, tiểu cầu, một phần lipid, các chất miễn dịch khác. Nếu lọc toàn bộ các chất trong máu có thể vô tình lọc cả những chất tốt.
Kể cả mỡ máu cũng gồm hai loại là mỡ tốt và mỡ xấu, nếu lọc hết mỡ máu có thể loại bỏ cả mỡ tốt. Trong khi đó, các loại mỡ tốt còn có chức năng làm tăng collagen cho thành mạch, tốt cho não.
Bên cạnh đó, lọc máu còn chống chỉ định với người tăng huyết áp, máu khó đông", bác sĩ Mạnh cho hay.
Bác sĩ Vũ Đình Ân, phó chủ nhiệm khoa hồi sức tích cực, Bệnh viện Quân y 175 (TP.HCM), cũng cho biết lọc mỡ máu là một kỹ thuật chuyên sâu, cần các điều kiện cao mới có thể thực hiện được.
Máy móc phải là những thiết bị hiện đại, chuyên dụng dùng cho lọc máu ngoài cơ thể, đồng thời người thực hiện phải là người có chuyên ngành lọc máu ngoài cơ thể.
Theo quy định của Bộ Y tế, người có chỉ định lọc máu khi chỉ số mỡ máu cao trên 11 mmol/L kèm viêm tụy. Chi phí thực hiện rất cao, đặc biệt kỹ thuật này cần phải đạt các tiêu chuẩn khắt khe bởi đây là kỹ thuật chuyên sâu.
Để thực hiện được lọc máu phải là những bác sĩ chuyên sâu về hồi sức cấp cứu. Bởi thực tế, trong quá trình lọc máu vẫn có thể xảy ra tai biến. Vì vậy, khi xảy ra sự cố bác sĩ hồi sức sẽ có thể xử lý ngay tại chỗ
Bác sĩ Ân khuyến cáo không nên lạm dụng phương pháp này, vì khi thực hiện bất cứ thủ thuật xâm nhập vào cơ thể có thể xảy ra biến chứng. Thực tế, có những thủ thuật an toàn đến 99%, nhưng vẫn có 1% tai biến. Nếu không may rơi vào 1% sẽ rất nguy hiểm.
Nguy cơ trụy tim đột ngột
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng), cho hay cũng từng được bệnh nhân chia sẻ về việc đã đi lọc máu để loại bỏ máu xấu, ngăn ngừa các bệnh.
"Phương pháp này được các bác sĩ chỉ định rất thận trọng bởi có thể dẫn đến các biến chứng kèm theo. Thường chỉ định đối với người bệnh có chỉ số mỡ máu rất cao, điều trị bằng thuốc không cải thiện, buộc phải lọc máu để đưa chỉ số máu về ngưỡng bình thường. Hoặc người bệnh có chỉ số máu cao kèm theo viêm tụy.
Nếu lạm dụng lọc máu để phòng ngừa đột quỵ, rất nhiều rủi ro có thể xảy ra và nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
Đó là nguy cơ bị trụy tim mạch đột ngột, nhiễm trùng máu, sốc phản vệ, rối loạn đông máu... nếu không phải cơ sở y tế chuyên sâu thì khó có thể có đủ phương tiện và nhân lực để cấp cứu, cuối cùng người chịu thiệt vẫn là bệnh nhân.
Chúng ta không nên nghe theo những lời quảng cáo không có cơ sở", bác sĩ Hoàng khuyến cáo.
Ngừa xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, đột quỵ thế nào?
Để chủ động phòng ngừa các bệnh xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, đột quỵ…, bác sĩ Mạnh khuyến cáo cách tốt nhất vẫn là thay đổi lối sống, dinh dưỡng.
"Hạn chế ăn các đồ ăn dầu mỡ, đồ ăn nhanh, ăn nhiều rau xanh…, tăng cường tập thể dục ít nhất 45 phút mỗi ngày.
Mỗi lần vận động sẽ giúp cơ thể, các mạch máu tăng co bóp, đào thải các chất độc ra ngoài. Chính cơ thể đã là một "nhà máy lọc" rất tốt, không cần phải phòng ngừa bằng cách lọc máu", bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, đối với những người có bệnh lý nền cần kiểm soát bệnh, khám sức khỏe định kỳ để theo dõi sức khỏe, phát hiện nguy cơ và có phương pháp điều trị sớm.