Ngày 23/8, sau hơn một tháng xét xử và nghị án, TAND TP HCM đưa ra phán quyết đối với hai cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình cùng 252 bị cáo về 11 tội danh liên quan đến sai phạm trong hoạt động đăng kiểm.
Đây là vụ án có số lượng bị cáo nhiều nhất từ trước đến nay. Tòa từng dự kiến phải xét xử trong 3 tháng.
HĐXX công bố bản án sáng 23/8. Ảnh: Quỳnh Trần
HĐXX căn cứ hồ sơ vụ án và kết quả thẩm vấn, xác định từ 2014 đến 2022 tại các trung tâm đăng kiểm, Cục Đăng kiểm Việt Nam và các phòng chuyên môn đã xảy ra hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật gồm: Đưa và Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Tham ô tài sản; Lợi dụng chức vụ quyền hạn... Trong đó, các hành vi sai phạm tập trung vào giai đoạn năm 2019 đến tháng 10/2022.
Hành vi sai phạm xuất phát từ chủ trương của những người đứng đầu Cục Đăng kiểm và đã được truyền đạt đến các phòng, trung tâm đăng kiểm các khối trên phạm vi cả nước. "Các bị cáo lợi dụng chức năng quản lý, nhiệm vụ được giao, trực tiếp hoặc gián tiếp nhận tiền hối lộ để bỏ qua các lỗi vi phạm, cấp giấy chứng nhận đăng kiểm... Loạt các tội phạm phát sinh khác do các bị cáo thực hiện cũng là nhằm hợp thức hóa việc nhận hối lộ", bản án nêu.
Các bị cáo trong vụ án có sự phân hóa theo vai trò, nhiệm vụ khác nhau từ cấp Cục trưởng, đến các phòng chuyên môn và các trung tâm đăng kiểm các khối.
Cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình tại tòa sáng nay. Ảnh: Quỳnh Trần
Cụ thể, ông Trần Kỳ Hình đã không thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài gây hậu quả nghiêm trọng. Bị cáo Hình vì vụ lời cá nhân bị cáo đã nhận hối lộ số tiền hơn 7 tỷ đồng (đã bao gồm hơn 23.000 USD) của nhiều doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện.
Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho 63 cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các Chi cục đăng kiểm và Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Đánh giá hành vi của ông Hình là nghiêm trọng, cần xử lý nghiêm, song tòa cũng ghi nhận bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, có nhiều thành tích, bằng khen đã nộp lại một phần tiền thu lợi...
Cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà tại tòa sáng nay. Ảnh: Trần Quỳnh
Là người kế nhiệm, ông Đặng Việt Hà cũng bị tòa xác định có các sai phạm tương tự như ông Hình. Vì vụ lợi cá nhân, khi phát hiện sai phạm, bị cáo vẫn tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ. Cụ thể, ông Hà đã nhận hối lộ từ các trung tâm đăng kiểm khối V, Phòng kiểm định xe cơ giới (phòng VAR) và một số trung tâm đăng kiểm khối D tổng cộng gần 8,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ tại Cục và một số trung tâm đăng kiểm là hơn 40 tỷ đồng. Trong đó, Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022) là hơn 31 tỷ đồng; 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục, tại TP HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022) là hơn 7,6 tỷ đồng; 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội nhận 780 triệu đồng và tiền hối lộ của các giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng.
Tòa ghi nhận ông Hà đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối hận, đã khắc phục tiền thu lợi bất chính, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác...
Có vai trò sau lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo và cán bộ tại Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) - nơi có chức năng thẩm định hồ sơ thiết kế cải tạo phương tiện xe. 22 cá nhân gồm trưởng, phó phòng và các nhân viên tại phòng chuyên môn này bị cáo buộc về hàng loạt sai phạm. Trong đó, Trần Anh Quân (quyền trưởng phòng VAR) là nhân vật quyền lực nhất.
Bị cáo Quân được hưởng lợi 11,5 tỷ đồng và 9.500 USD nhưng phải chịu trách nhiệm về tổng số tiền các đăng kiểm viên thuộc phòng VAR đã nhận hối lộ là hơn 60 tỷ đồng.
Đến 11h, HĐXX đang nhận định về hành vi phạm tội của các bị cáo còn lại. Dự kiến chiều nay tòa đưa ra mức hình phạt đối với 254 người.
* Tiếp tục cập nhật.
Hải Duyên