Các nhóm nhân quyền cho biết đã báo cáo cho Bộ Ngoại giao Mỹ các sự việc liên quan đơn vị Israel, gồm giết người, tra tấn và ngược đãi thân thể, hầu hết nhằm vào người Palestine ở Bờ Tây.
"Sau quá trình xem xét cẩn thận, chúng tôi kết luận 5 đơn vị Israel đã vi phạm nhân quyền trắng trợn", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel ngày 29/4 cho hay. "4 trong số các đơn vị này đã khắc phục một cách hiệu quả hành vi vi phạm, đó là những gì chúng tôi mong đợi từ đối tác và cũng như tất cả quốc gia mà Mỹ có mối quan hệ an ninh".
Đây là lần đầu tiên Mỹ kết luận lực lượng Israel vi phạm nhân quyền. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết những trường hợp vi phạm xảy ra trước vụ Hamas đột kích lãnh thổ miền nam Israel ngày 7/10/2023, khiến Tel Aviv mở chiến dịch đáp trả.
Patel từ chối cung cấp thông tin cụ thể về những vi phạm mà giới chức Mỹ đã xem xét, cũng như đơn vị liên quan, các bước khắc phục đã được thực hiện và hình thức xử lý của chính phủ Israel đối với đơn vị vi phạm. Mỹ chưa thể xác định liệu đơn vị thứ năm đã thực hiện biện pháp khắc phục hay chưa và đang thảo luận với Israel.
Binh sĩ tiểu đoàn Netzah Yehuda của Israel tham gia khóa huấn luyện ở Cao nguyên Golan năm 2014. Ảnh: AFP
Đơn vị thứ năm được cho là tiểu đoàn Netzah Yehuda thuộc Lực lượng Phòng vệ Israel. Netzah Yehuda được tạo ra để những người lính theo Do Thái giáo Chính thống bảo thủ và những người lính thuộc tôn giáo khác ở Israel có thể phục vụ mà không cảm thấy họ đang làm tổn hại đến tín ngưỡng của nhau.
Họ từng là tâm điểm một số cuộc tranh cãi liên quan chủ nghĩa cực đoan cánh hữu và bạo lực chống lại người Palestine. Lực lượng này có khoảng 1.000 thành viên và đóng quân ở Bờ Tây từ năm 2022. Bờ Tây là vùng đất của người Palestine, bị Israel chiếm đóng từ năm 1967.
Theo truyền thông, các đơn vị đã thực hiện bước khắc phục ít khả năng bị Mỹ trừng phạt. Patel cho biết Mỹ đang tiếp tục đánh giá đơn vị thứ năm và chưa quyết định liệu có tước quyền nhận hỗ trợ từ Mỹ của họ hay không.
Luật pháp Mỹ cấm chính phủ tài trợ hoặc trang bị vũ khí cho lực lượng an ninh nước ngoài bị cáo buộc vi phạm nhân quyền. Mỹ cung cấp viện trợ quân sự cho đồng minh trên khắp thế giới, trong đó có Israel.
Trang Axios của Mỹ hôm 20/4 đưa tin tiểu đoàn Netzah Yehuda có nguy cơ bị Mỹ trừng phạt vì cáo buộc vi phạm nhân quyền đối với người Palestine ở khu vực Bờ Tây. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phản ứng giận dữ trước thông tin này, tuyên bố sẽ đấu tranh chống lệnh trừng phạt nhằm vào bất kỳ đơn vị quân đội nào của Tel Aviv.
Vị trí Bờ Tây. Đồ họa: BBC
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)