Máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) thời gian qua được quân đội Ukraine và Nga triển khai dày đặc trên chiến trường. Loại vũ khí giá rẻ này có thể dễ dàng hạ gục xe tăng, thiết giáp đắt hơn hàng nghìn lần bằng đòn tấn công tự sát vào những vị trí hiểm yếu nhất trên xe.
Theo một đơn vị Vệ binh Quốc gia Ukraine đang tác chiến tại mặt trận Zaporizhzhia, mối đe dọa từ UAV FPV khiến họ phải bỏ lại xe thiết giáp để đi bộ gần 10 km tới tiền tuyến trong nhiều tháng qua.
"Di chuyển bằng xe cơ giới trong tình huống này cực kỳ nguy hiểm. Chúng tôi chỉ có thể hành quân bộ", Varvar, chỉ huy đơn vị, cho biết trong cuộc phỏng vấn đăng ngày 8/1.
Lính Ukraine chiến đấu gần thành phố Bakhmut, tỉnh Donetsk tháng 5/2023. Ảnh: Reuters
Các thành viên Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 117 tại Zaporizhzhia cũng từng phải cuốc bộ hơn 6 km trong điều kiện mưa rét, bùn lầy để lẩn tránh UAV Nga. Một thành viên lữ đoàn cho biết họ đã ngừng dùng xe cứu thương để chở thương binh, vì chúng liên tục bị UAV Nga nhắm mục tiêu.
Thay vào đó, họ sử dụng mẫu xe địa hình 4 bánh tự chế có gắn thêm cáng, do chúng có kích thước nhỏ và độ linh hoạt cao, khó bị UAV đối phương phát hiện, truy đuổi hơn.
Hành quân bộ khiến tốc độ di chuyển của lính Ukraine chậm đi đáng kể, nhưng đây là giải pháp an toàn hơn cho họ. Một đòn đánh chính xác của UAV Nga vào xe thiết giáp chở quân có thể xóa sổ một tiểu đội Ukraine cùng lượng lớn khí tài, vật tư trong xe. Khi họ dàn đội hình ra để hành quân bộ, Nga sẽ không thể gây thiệt hại lớn như vậy chỉ bằng một đòn đánh.
Việc đi bộ cũng giúp binh sĩ Ukraine linh hoạt hơn trong tránh né UAV, nhất là khi khí tài này được điều khiển thủ công hoàn toàn, đòi hỏi người vận hành phải có kỹ năng sử dụng tay cầm hết sức thành thạo mới có thể tập kích chính xác mục tiêu.
UAV Nga hoạt động tại tỉnh Zaporizhzhia tháng 10/2023. Ảnh: RIA Novosti
Nga hiện chiếm ưu thế vượt trội trước Ukraine trong tác chiến bằng UAV. Yury Fedorenko, chỉ huy đại đội Achilles thuộc Lữ đoàn xung kích số 92 Ukraine, tháng trước thừa nhận Moskva sở hữu số lượng UAV nhiều gấp 5-7 lần so với Kiev tại các khu vực trọng yếu trên tiền tuyến. Do đó, lính Nga có thể triển khai UAV tập kích đối phương hàng loạt, trong khi lực lượng Ukraine phải sử dụng chúng thận trọng hơn.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết các doanh nghiệp quốc phòng nước này "đã tăng gấp 4 lần công suất và hoạt động 24/24" trong năm 2023, giúp sản lượng UAV tăng 16,8 lần so với năm trước đó.
Ukraine đang mở rộng sản xuất để có thể bắt kịp Nga trên lĩnh vực UAV. Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov hôm 9/1 cho biết khoảng 200 công ty tại nước này đang tham gia chế tạo UAV, hơn 70 doanh nghiệp đã ký hợp đồng cung cấp khí tài này cho chính phủ Ukraine.
Mục tiêu của Kiev là xuất xưởng một triệu UAV góc nhìn thứ nhất mang được thuốc nổ, cùng hơn 11.000 UAV tự sát tầm trung và xa trong năm 2024.
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: RYV
Phạm Giang (Theo Business Insider, Reuters)