Reuters ngày 13/3 dẫn nguồn tin quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ trong tài liệu Hướng dẫn An ninh Quốc gia Tạm thời của chính quyền Tổng thống Donald Trump có nội dung yêu cầu Lầu Năm Góc "cung cấp giải pháp quân sự phù hợp" để đảm bảo "quyền tiếp cận công bằng và không bị hạn chế" về mặt quân đội và thương mại Mỹ với kênh đào Panama.
NBC News dẫn hai nguồn tin cho biết Bộ Tư lệnh miền Nam Mỹ đang phát triển các kế hoạch tiềm năng, từ hợp tác chặt chẽ hơn với lực lượng an ninh Panama đến lựa chọn ít khả năng hơn là giành quyền kiểm soát kênh đào Panama bằng vũ lực.
Các quan chức tiết lộ rằng việc Mỹ có sử dụng lực lượng quân sự hay không phụ thuộc vào mức độ hợp tác của lực lượng an ninh Panama. Mục tiêu của chính quyền ông Trump là tăng hiện diện quân sự của Mỹ ở Panama để giảm ảnh hưởng của Trung Quốc tại đó.
Các quan chức Mỹ nói với NBC News rằng Bộ Tư lệnh miền Nam đã trình bày dự thảo chiến lược cho Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuần này. Ông Hegseth dự kiến đến Panama vào tháng sau.
Một tàu hàng di chuyển qua kênh đào Panama ở thành phố Colon, Panama ngày 2/9/2024. Ảnh: AP
Kênh đào Panama dài 82 km, là tuyến đường thủy huyết mạch kết nối Thái Bình Dương với Đại Tây Dương, rút ngắn đáng kể hành trình giữa hai khu vực và cho phép tàu thuyền không phải vòng qua cực nam Nam Mỹ.
Mỹ là bên xây dựng kênh đào Panama và quản lý lãnh thổ xung quanh kênh đào này suốt nhiều thập kỷ. Chính phủ Mỹ bàn giao toàn bộ quyền quản lý kênh đào cho Panama năm 1999, sau thời gian hai bên đồng quản lý.
Ông Trump nhiều lần tuyên bố muốn giành lại quyền quản lý Panama, phàn nàn Washington đang bị đối xử bất công khi Panama áp các khoản phí "vô lý" với tàu hải quân và tàu hàng Mỹ qua kênh đào. Ông cũng đề cập ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc đối với kênh đào, yêu cầu Panama trả lại cho Mỹ nếu không thể đảm bảo công trình hoạt động an toàn, hiệu quả, đáng tin cậy.
Tổng thống Mỹ đầu tháng trước dọa "dùng biện pháp mạnh" để lấy lại kênh đào, song nói thêm rằng Mỹ "sẽ không cần dùng đến quân đội" trong bất đồng với Panama.
Thùy Lâm (Theo Reuters, NBC News, CNN)
