"Tòa Tối cao bang Colorado đã loại ứng viên hàng đầu đảng Cộng hòa khỏi phiếu bầu sơ bộ, thay đổi căn bản tiến trình dân chủ Mỹ", nhóm luật sư đại diện đảng Cộng hòa tại Colorado viết trong đơn kháng cáo gửi Tòa án Tối cao Mỹ ngày 27/12. "Động thái có ảnh hưởng đáng kể về cả mặt chính trị và pháp lý".
Theo các luật sư, trừ khi phán quyết của Tòa Tối cao Colorado bị đảo ngược, nếu không, cử tri nào cũng sẽ có quyền kiện nhằm bác bỏ ứng viên chính trị, bất kể ở Colorado hay khu vực khác.
"Điều đó sẽ không chỉ bóp méo cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 mà còn khiến các tòa án sa lầy vào những tranh cãi chính trị liên quan cáo buộc nổi loạn", nhóm luật sư cho biết thêm.
Tòa án Tối cao Mỹ, nơi phe bảo thủ chiếm ưu thế 6-3 trong số 9 thẩm phán, dự kiến tiếp nhận đơn kháng cáo.
Cựu tổng thống Donald Trump tại sự kiện vận động ở Hialeah, bang Florida ngày 8/11. Ảnh: Reuters
Tòa Tối cao Colorado ngày 19/12 phán quyết ông Trump không đủ tư cách để tranh cử và loại tên ông khỏi phiếu bầu sơ bộ ở bang này. Phán quyết nằm trong vụ kiện của nhóm Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức ở Washington (CREW) hồi tháng 9, cho rằng cựu tổng thống không đủ tiêu chuẩn để tranh cử theo Mục 3, Tu chính án thứ 14 của hiến pháp Mỹ.
Điều khoản này cấm cá nhân giữ vị trí trong chính quyền nếu họ từng tham gia "nổi dậy hoặc nổi loạn" sau khi đã tuyên thệ ủng hộ và bảo vệ hiến pháp Mỹ. Tu chính án này vốn ra đời sau thời kỳ Nội chiến Mỹ, nhằm hạn chế ảnh hưởng của các cựu thành viên Liên minh miền Nam ủng hộ chế độ nô lệ.
Phía ông Trump có hạn chót kháng cáo là ngày 4/1/2024. Chiến dịch tranh cử của ông Trump tuyên bố sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ, nhưng hiện chưa đệ đơn.
Phán quyết của tòa án Colorado chỉ áp dụng với cuộc bầu cử sơ bộ tại bang này vào ngày 5/3/2024. Đây thời điểm cử tri Cộng hòa lựa chọn ứng viên sẽ đại diện đảng tranh cử vào tháng 11. Ứng viên tổng thống Cộng hòa Vivek Ramaswamy tuyên bố rút khỏi phiếu bầu sơ bộ Colorado để thể hiện ủng hộ ông Trump và kêu gọi các ứng viên còn lại làm tương tự.
Nếu vẫn bị loại khỏi phiếu bầu ở Colorado, ông Trump cũng không bị ảnh hưởng nhiều, bởi đảng Cộng hòa được dự báo khó thắng tại bang ủng hộ đảng Dân chủ này. Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump thua đối thủ Joe Biden tại Colorado với chênh lệch 13 điểm phần trăm. Tuy nhiên, phán quyết ở Colorado có thể khiến ông Trump bị công kích tại những bang mà ông cần phải thắng.
Ngoài Colorado, ông Trump còn đối mặt các vụ kiện tương tự ở bang Arizona, Michigan và Minnesota. Tòa Tối cao Michigan ngày 27/12 đã bác bỏ nỗ lực gạt tên ông Trump khỏi phiếu bầu sơ bộ bang, sau khi một nhóm cử tri đệ đơn kiện với lý do cựu tổng thống liên quan tới bạo loạn Đồi Capitol.
Như Tâm (Theo Reuters, CNN)