Tờ Washington Post hôm 22/12 dẫn lời quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói rằng tuần dương hạm USS Gettysburg đã "phóng một tên lửa phòng không SM-2" trong vụ bắn nhầm tiêm kích đa năng F/A-18F thuộc biên chế tàu sân bay USS Harry S. Truman trên Biển Đỏ cùng ngày.
Đây là lần đầu tiên xuất hiện thông tin về loại vũ khí được sử dụng trong sự việc. Quan chức Mỹ từ chối tiết lộ thêm thông tin, nhưng cho biết hải quân Mỹ đang xem xét khả năng trục vớt xác máy bay.
Chiến hạm Mỹ phóng tên lửa SM-2 trong diễn tập tháng 7/2012. Ảnh: US Navy
Chiến hạm USS Gettysburg được trang bị biến thể SM-2MR Block IIIB, có khả năng đánh trúng mục tiêu ở khoảng cách 170 km, cùng mẫu SM-2ER Block IV với tầm bắn tối đa 370 km và trần bay hơn 24 km.
SM-2 là tên lửa phòng không tầm trung được Mỹ phát triển từ thập niên 1970 và bắt đầu sử dụng từ năm 1978, trang bị đầu dò radar bán chủ động cùng đầu đạn phá mảnh. Đây là vũ khí đóng vai trò trung tâm trong hệ thống lá chắn Aegis được trang bị cho tàu chiến Mỹ và đồng minh, cũng là một trong những loại tên lửa phòng không hiện đại nhất của hải quân Mỹ.
Phiên bản SM-2MR Block IIIB trang bị đầu dò kép dẫn đường bằng tín hiệu hồng ngoại và radar bán chủ động, được cải thiện đáng kể về khả năng cơ động và đối phó mục tiêu bay thấp. Tên lửa bắt đầu biên chế từ năm 1998, trải qua các đợt nâng cấp tính năng trong giai đoạn 2006-2007.
USS Gettysburg di chuyển trên Địa Trung Hải hôm 15/12. Ảnh: US Navy
Trong khi đó, SM-2ER Block IV đạt khả năng sẵn sàng chiến đấu sơ bộ từ năm 1999, được phát triển để bù đắp khoảng trống phòng không tầm xa trên các chiến hạm trang bị lá chắn Aegis. Loại tên lửa này trang bị đầu dò có khả năng bám bắt mục tiêu bay nhanh với diện tích phản xạ radar nhỏ, cùng hệ thống điều khiển và dẫn đường có thể hoạt động trong môi trường bị gây nhiễu mạnh.
Mỗi quả đạn SM-2 thường có giá 2,1-2,4 triệu USD, tùy phiên bản.
Các tuần dương hạm lớp Ticonderoga như USS Gettysburg thường đóng vai trò sở chỉ huy phòng không của nhóm tàu sân bay. Chưa rõ tình huống và nguyên nhân dẫn tới vụ bắn nhầm, nhất là khi USS Gettysburg và tiêm kích F/A-18F đều thuộc nhóm tác chiến tàu sân bay Harry S. Truman.
Bộ tư lệnh Trung tâm (CENTCOM), đơn vị đặc trách hoạt động của quân đội Mỹ tại Trung Đông, trước đó cho biết tàu tuần dương USS Gettysburg đã bắn nhầm tiêm kích đa năng F/A-18F đang làm nhiệm vụ trên khu vực Biển Đỏ, khiến hai thành viên tổ lái phải phóng ghế thoát hiểm.
"Cả hai người đã được giải cứu an toàn. Máy bay không bị bắn hạ bởi hỏa lực đối phương và chúng tôi đang tiến hành cuộc điều tra toàn diện", CENTCOM cho hay.
Khu vực do Houthi kiểm soát. Đồ họa: AFP
Mỹ cùng các đồng minh và Liên minh châu Âu (EU) đã lập các nhóm tác chiến riêng biệt để đối phó những vụ tập kích tàu hàng của Houthi. Washington và London cũng nhiều lần tấn công các mục tiêu của Houthi để trả đũa hoặc ngăn hoạt động tập kích tàu hàng.
Tuy nhiên, giới chuyên gia quân sự đã đặt dấu hỏi về tính hiệu quả và khả năng duy trì chiến dịch của Mỹ - Anh, khi chưa có dấu hiệu cho thấy Houthi sẽ ngừng tấn công tàu hàng qua Biển Đỏ.
Nguyễn Tiến (Theo Aviationist, AFP, AP, WP)