Hai quan chức Israel giấu tên và một nguồn tin am hiểu vấn đề ngày 23/1 cho biết các công ty an ninh tư nhân Mỹ sẽ vận hành trạm kiểm soát ở phía bắc Dải Gaza, trong khuôn khổ liên minh đa quốc gia được thành lập theo thỏa thuận ngừng bắn giữa Hamas và Israel, với các bên trung gian là Mỹ, Ai Cập và Qatar.
Theo thỏa thuận, tất cả phương tiện từ miền nam Dải Gaza chỉ có thể tới miền bắc trên một tuyến đường duy nhất và phải đi qua trạm kiểm soát trên hành lang Netzarim do bên thứ ba điều hành. Nhân viên an ninh tư nhân Mỹ sẽ kiểm tra các phương tiện đi qua đây, đảm bảo chúng không chở theo rocket hoặc vũ khí hạng nặng.
Đây là lần đầu tiên các công ty an ninh tư nhân Mỹ quay lại hoạt động tại Dải Gaza sau hàng chục năm.
Vị trí hành lang Netzarim ở Dải Gaza. Đồ họa: Reuters
Truyền thông Mỹ cho biết liên minh gồm ba công ty do Mỹ, Ai Cập và Qatar lựa chọn và được cả Israel, Hamas chấp thuận. Trong số này có công ty Safe Reach Solutions (SRS) của Mỹ, phụ trách hậu cần và lập kế hoạch chiến lược. SRS đã soạn kế hoạch vận hành trạm kiểm soát.
Doanh nghiệp Mỹ thứ hai là UG Solutions, với một số thành viên từng phục vụ trong các đơn vị đặc nhiệm Mỹ và có người nước ngoài.
Công ty an ninh còn lại của Ai Cập, được tình báo nước này chấp thuận tham gia liên minh, sẽ triển khai lực lượng tới Dải Gaza. Nguồn tin thân cận cho biết lực lượng an ninh "có thể sẽ thêm nhiều thành viên với quốc tịch khác trong tương lai".
Hai quan chức khác cho biết Israel hy vọng các nhân viên an ninh tư nhân có thể tạo thành hạt nhân của lực lượng quốc tế lớn hơn, được những quốc gia trong vùng Vịnh như Arab Saudi và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) hậu thuẫn. Lực lượng này có thể quản lý Dải Gaza trong tương lai.
Người dân tại khu chợ ở thành phố Khan Younis, Dải Gaza ngày 15/1. Ảnh: Reuters
Hồi năm 2003, ba nhân viên an ninh của chính phủ Mỹ thiệt mạng khi đoàn xe của họ bị tập kích tại Dải Gaza, khiến Washington hạn chế đáng kể hoạt động ở khu vực. Giới chức Israel khi đó cáo buộc Hamas đứng sau vụ tấn công.
Thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza có hiệu lực từ ngày 19/1, chấm dứt hơn 15 tháng chiến sự. Thỏa thuận gồm ba giai đoạn, giai đoạn đầu dự kiến kéo dài 42 ngày với các điều khoản như ngừng giao tranh, Israel rút dần binh sĩ, trao đổi con tin và tù nhân, cũng như tăng viện trợ nhân đạo vào Gaza.
Xung đột tại Dải Gaza bùng phát sau cuộc tấn công tháng 10/2023 của Hamas khiến 1.210 người tại Israel thiệt mạng, chủ yếu là dân thường, 251 người bị bắt làm con tin. Theo IDF, 94 con tin vẫn ở lại Dải Gaza, trong đó 34 người đã chết. Chiến dịch trả đũa cùa Israel phá hủy phần lớn Dải Gaza, khiến hơn 47.000 người thiệt mạng và hơn 111.000 người bị thương.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Axios, AP)