Trong họp báo 23/1, các Hạ nghị sĩ Cộng hòa công bố dự luật H.R.569, sửa đổi Đạo luật Quốc tịch Nhập cư liên bang. Theo dự luật, quyền công dân được cấp cho trẻ em sinh ra tại Mỹ có ít nhất một cha/mẹ là công dân Mỹ, hoặc sở hữu thẻ xanh, hoặc là người nhập cư hợp pháp đang phục vụ trong quân đội.
Dự luật không đề cập đến các tình trạng nhập cư hợp pháp khác như có thị thực làm việc hoặc sinh viên. "Dự luật nhằm đảm bảo quyền công dân, nền tảng và bản sắc dân tộc Mỹ", Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa đại diện bang Texas Brian Babin, người bảo trợ dự luật, nói.
Các Hạ nghị sĩ Cộng hòa công bố dự luật H.R.569 trong họp báo ngày 23/1 ở Washington, Mỹ. Ảnh: AFP
Quyền tự động cấp quốc tịch cho bất kỳ ai sinh ra ở Mỹ được bảo đảm bởi Tu chính án thứ 14 trong hiến pháp Mỹ.
Động thái của các hạ nghị sĩ diễn ra sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh bãi bỏ quyền tự động cấp quốc tịch cho người sinh ra ở Mỹ. Sắc lệnh ngăn chính quyền liên bang cấp hộ chiếu, giấy chứng nhận quốc tịch hoặc các giấy tờ khác cho trẻ em có mẹ đang ở Mỹ bất hợp pháp hoặc tạm thời, và có cha không phải là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân.
Sắc lệnh là chỉ thị được ký và công bố bởi tổng thống để điều hành hoạt động chính phủ liên bang, không cần được quốc hội thông qua. Sắc lệnh sẽ có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày ông Trump ký. Tuy nhiên, nó đang đối mặt thách thức pháp lý, khi thẩm phán liên bang ở Washington John Coughenour ngày 23/1 ra lệnh hoãn thực thi sắc lệnh trong vòng 14 ngày, chỉ trích rằng nó "vi hiến".
Hạ nghị sĩ Babin nói rằng ông không ngại những thách thức pháp lý đối với dự luật H.R.569 và sắc lệnh của ông Trump. "Chúng tôi muốn đối mặt với những thách thức này, để có thể đưa vấn đề lên Tòa án Tối cao", ông Babin nói, cho biết có thể mất ba năm vấn đề mới được đưa lên tòa án cấp cao.
Người nhập cư trèo qua hàng rào từ Ciudad Juarez, Mexico vào El Paso, bang Texas, Mỹ ngày 2/4/2024. Ảnh: AFP
Tu chính án thứ 14 được quốc hội Mỹ phê chuẩn năm 1868, nêu rõ "tất cả những người sinh ra ở Mỹ hoặc nhập tịch, nằm trong quyền tài phán của Mỹ, đều là công dân Mỹ và bang nơi họ cư trú". Chính sách này nhằm đảm bảo con cái của những nô lệ được đưa tới Mỹ trái với ý muốn của họ đều được công nhận là công dân Mỹ.
Kể từ đó, quyền này đã được áp dụng cho mọi trẻ em sinh ra tại Mỹ, bất kể bố mẹ của đứa trẻ là người nhập cư bất hợp pháp hay đến Mỹ bằng thị thực du lịch hoặc du học sinh.
Ông Trump và các đồng minh nhiều năm qua coi đây là "quy định lố bịch", thúc đẩy nhiều người đến Mỹ bất hợp pháp hoặc "du lịch sinh con". Họ nhấn mạnh quyền này đang bị lạm dụng và cần siết chặt các điều kiện trở thành công dân Mỹ.
Ước tính 5,5 triệu trẻ em ở Mỹ có ít nhất cha hoặc mẹ là người nhập cư không có giấy tờ, trong đó 1,8 triệu trẻ sinh ra tại Mỹ có cả bố và mẹ là người nhập cư không giấy tờ.
Đức Trung (Theo Missouri Independent, AP, USA Today)