Chị Nguyễn Thị Hồng Liên là thạc sĩ giáo dục, hiện đang công tác tại một trường học ở Hà Nội. Chị cũng có kinh nghiệm hơn 15 năm "giáo dục tại gia" bán thời gian cho hai con.
Cả 2 con của chị Liên hiện đều vừa học chương trình ở trường Việt Nam và vẫn học song song chương trình homeschool Acellus + text book Mỹ. Con trai lớn của chị hiện đã học xong lớp 11 ở một trường công ở Việt Nam và lấy bằng THPT Mỹ online. Em cũng apply và nhận được học bổng của một số trường đại học ở Mỹ.
Năm lớp 11, con trai lớn của chị Liên thi IELTS được 8.0 còn con trai thứ hai đạt band điểm IELTS 7.0 từ năm lớp 9. Chị Liên đã có những chia sẻ về kinh nghiệm đồng hành cùng con:
Chị Nguyễn Thị Hồng Liên
1. TRÌNH ĐỘ ĐẦU VÀO
Theo chị Liên, đây là một yêu cầu quan trọng. Thường đầu vào của con là B1 (B1 là cấp độ tiếng Anh thứ ba theo Khung tham chiếu trình độ ngôn ngữ chung Châu Âu (Common European Framework of Reference for Languages – CEFR), tương đương với 4.0 - 5.0 IELTS hay TOEIC Listening & Reading 550 - 780) - hoặc gần B1 thì mới nên cho con học theo bước này. Bởi vì nếu trình độ thấp hơn, con học sẽ bị đuối.
Mỗi một tài liệu được thiết kế phù hợp với trình độ hiện thời của con. Lộ trình học tập và sách vở để học bao giờ cũng sẽ thay đổi theo trình độ của con để thiết kế. Nếu muốn biết là con đang ở trình độ nào, bố mẹ chỉ cần đưa con đi kiểm tra đầu vào ở những trung tâm uy tín hoặc có thể cho test đề PET, tương đương B1 trên một số trang web.
Còn làm thế nào để con từ con số 0, không biết gì tiếng Anh mà học lên đến B1 thì các phụ huynh có thể tham khao thêm về lộ trình cho con học tiếng Anh từ tiểu học.
2. LỘ TRÌNH VÀ TÀI LIỆU
Giai đoạn 2 - 3 năm xây nền và chuẩn bị cho kỳ thi
Theo chị Liên, với giai đoạn tiểu học, phụ huynh học sinh đã phải giúp con thấy tự tin khi nói tiếng Anh, yêu thích tiếng Anh. Như vậy, đến giai đoạn này các con cần tập trung học nâng cao ở tất cả các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết và có thể nghe giảng 100% bằng tiếng Anh.
Các bộ sách:
- Bộ sách ngữ pháp và từ vựng B1 và B2: Destination B1+ B2 của MXB Macmillan.
- Sách luyện viết Great writing quyển 2 tương đương B1, quyển 3 tương B2, quyển 4 tương đương C1.
- Làm quen với phần đọc ở bộ Complete IELTS 4-5.
Ngoài ra chị Liên đặc biệt luyện nghe tăng cường cho con, mỗi ngày nghe 1 đoạn tin tức trên các kênh nước ngoài hoặc một số kênh cá nhân như Rachel's English. Chị Liên cũng tận dụng các bài Ted Talk để con nghe theo các bước.
- Lần 1: Nghe hiểu nội dung.
- Lần 2: Nghe và chép lại bằng tiếng Anh (chép 5 phút, không cần chép hết cả bài.
- Lần 3: Nghe nói theo.
Chị Liên cũng cho con dùng thêm Elsa Speaking để luyện phát âm mỗi ngày 10 - 15 phút, phần luyện chung các âm và luyện theo topic. Bên cạnh đó, nên chọn các bộ phim hợp độ tuổi cho con xem và không nhìn phụ đề. 1 tuần 1 phim cũng đủ cải thiện phần nghe – nói rất nhiều.
Giai đoạn làm quen với dạng đề
Lúc đầu chị Liên nghĩ đi học IELTS rất đắt, số tiền rất nhiều và hiếm bạn nào điều kiện kinh tế hạn hẹp có thể theo học. Nhưng hóa ra chỉ cần các con có sự tự giác thì các khóa học online ghi hình sẵn trên mạng cũng đủ hữu ích, rẻ thì 600 ngàn đồng, đắt thì 5 triệu, họ bán kèm phần chữa speaking và writing.
Thường học kỳ 2 lớp 8 chị Liên sẽ có thể cho con bước vào học dạng đề, với Bộ Complete IELTS 5 - 6.5. Mỗi ngày con học tầm 30 - 45 phút cho việc luyện thi, làm theo các hướng dẫn dạng bài trong sách. Mỗi ngày nên tập trung vào 1 kỹ năng như thứ 2 luyện nghe, thứ 3 luyện đọc, thứ 4 luyện viết, thứ 5 luyện nói, thứ 7 và chủ nhật luyện 2 kỹ năng IELTS như nghe - đọc, nói - viết tầm 60 - 90 phút.
Ngoài ra chị cũng cho con dùng thêm Elsa Speaking để luyện phát âm mỗi ngày 10 - 15 phút, phần beat IELTS 6.0 và 7.0. Hiện đã có AI dạy IELTS khá hiệu quả là Edmicro Ielts, có bài kiểm tra và đáp án để luyện nên rất tiện.
Thường tầm này giáo viên cũng sẽ hướng dẫn các con và giao nhiệm vụ nghe, đọc, nói, viết để con hoàn thành. Có thể đăng ký học thầy cô nào gần nhà, thường thường nên ưu tiên các lớp 8 - 10 học sinh, đừng chọn các lớp tới 20 - 100 học sinh, trình độ còn thấp thì không nên luyện lớp đông.
Giai đoạn tập trung ôn thi nước rút
Tầm đầu lớp 9, con có 4 - 5 tháng để ôn nước rút cho việc luyện thi, mỗi tuần con cần dành 2 - 3 buổi làm đề nghe, đọc theo bộ đề IETLS Cambrigde từ quyển 10 - 18. Đề nghe có thể lên Youtube tìm dạng đề được nâng cấp tốc độ lên nhanh 1.5 lần. Nên thuê 1 giáo viên Philippines 1 tuần 1 buổi, mỗi buổi 1 giờ để rèn kỹ năng nói cho con. Đồng thời mỗi tuần con nên viết 1 bài viết và gửi cho giáo viên chấm. Có thể lên các nhóm để đăng bài cần dịch vụ chấm bài viết là sẽ có người giúp.
Khoảng 1 tháng trước khi thi là con phải tập trung cao độ, mỗi ngày con đều làm 1 đề nghe – đọc theo bộ đề thật được sưu tầm. Nếu có điều kiện thì tập trung mỗi tuần 2 buổi để con ôn nói với giáo viên. Gần như tháng cuối, chị Liên cho con viết ít vì viết không cải thiện nhanh được trong 1 tháng, kết quả của phần luyện viết thể hiện ở quá trình trước đó rồi.
"Vai trò của cha mẹ trong giai đoạn này là động viên, chăm sóc cho con ăn uống, hàng ngày giao đề cho con làm và kiểm tra. Đề đều có 'key' hết nên bố mẹ đều kiểm tra được các câu sai và cách sửa về đúng như thế nào? Vài trò này rất là dễ và ai cũng làm được, không cần bố mẹ biết tiếng Anh. Nhớ kiểm soát giờ làm đề của con nghe cho ngắn lại 30 phút còn 25 phút, đọc 60 phút cho về 50 phút, giới hạn thời gian để con phải quen hơn với thời gian gấp rút", chị Liên chia sẻ.
Vì con mới lớp 9, nội lực chưa thể như anh chị cấp 3 hay đại học nên vai trò đồng hành, động viên của phụ huynh với con là rất quan trọng. Thậm chí lúc hai con chị Liên học lớp 9, chị xin cô giáo tiếng Anh trong học kỳ 1 không cần cho con làm bài về nhà vì thực tế tiếng Anh của con không kém, để ôn thi lên cấp 3 chỉ cần học 6 tháng cuối là thi được.
"Thực tế, nếu gia đình nào muốn con tập trung ôn thi lớp 9 lên 10 thì lớp 10, 11 cho ôn thi IELTS cũng được, tầm đó con cũng chín chắn hơn nên bài viết và nói có thể có kết quả cao hơn, cũng không bị áp lực thi cử chuyển cấp nên đỡ vất vả. Nhà mình vì có một số kế hoạch riêng chủ yếu liên quan tới định hướng nghề nghiệp ở cấp 3 và sẽ không có thời gian cho con học tiếng Anh nữa nên mới muốn cho con thi ở giai đoạn trước khi lên lớp 10", chị Liên nói.