Trong những năm gần đây, bên cạnh việc phát triển các mô hình trồng trọt và chăn nuôi, một số hộ gia đình đã bắt đầu kết hợp việc nuôi trùn quế như một nguồn thức ăn cho gia súc, gia cầm và nhiều loại động vật khác. Bên cạnh đó, phân trùn quế cũng trở thành một loại phân bón quý giá, cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, đồng thời giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Trùn quế, hay còn được gọi là giun quế, có tên khoa học là Perionyx excavatus. Loại trùn này thường sinh sống trong môi trường ẩm ướt với nhiều chất hữu cơ đang trong quá trình phân hủy. Vì có khả năng sinh sản nhanh chóng, trùn quế đã được áp dụng rộng rãi trong việc chuyển hóa chất thải tại nhiều quốc gia như Philippines, Úc, và Nhật Bản.
Ngoài ra, trùn quế cũng có khả năng trở thành phân hữu cơ thông qua quá trình xử lý chất thải sinh học. Cụ thể, người nuôi trùn sẽ sử dụng các loại lá cây, rơm rạ, và thức ăn thừa để làm thức ăn cho chúng.
Trong quá trình này, trùn quế sẽ sử dụng canxi cacbonat để giải phóng canxi thừa và tiêu hóa thức ăn. Thức ăn sẽ được nghiền nhỏ, những chất dinh dưỡng cần thiết sẽ được hấp thụ. Một số hợp chất trong hệ tiêu hóa của trùn quế có khả năng phân giải đất và chất hữu cơ thành phân bón giàu dinh dưỡng. Do đó, phân của trùn quế chứa nhiều chất dinh dưỡng, rất tốt cho cây trồng.
Phân của trùn quế chứa nhiều chất dinh dưỡng, rất tốt cho cây trồng
Trước bối cảnh giá thức ăn gia súc ngày càng leo thang, chị Nguyễn Thị Hoan (ngụ xã Quảng Hợp, tỉnh Thanh Hóa) đã quyết định tạo nguồn thức ăn cho đàn gia súc bằng cách nuôi trùn quế, từ đó giúp tiết kiệm chi phí sản xuất. Chị cho biết: “Trùn quế là loài động vật có khả năng thích ứng tốt với môi trường và sinh sản nhanh chóng. Khối lượng thức ăn cho trùn được tận dụng trực tiếp tại trang trại, như phân gia súc, rơm rạ và thân cây ngô…”.
Theo chia sẻ của chị Hoan, việc nuôi trùn quế là một mô hình rất dễ dàng và không tốn nhiều công sức chăm sóc, vì vậy ai cũng có thể học hỏi và thực hành. Trùn quế là loài động vật rất nhạy cảm với ánh sáng, vì vậy mỗi chuồng nuôi cần được lắp mái che với diện tích từ 3-5m2 và phủ bạt ở trên. Để trùn quế phát triển tốt, cần đảm bảo độ ẩm môi trường sống ở mức 75-80% và nhiệt độ dao động từ 20-28 độ C.
Giống như chị Hoan, anh Nguyễn Công Vinh, sau khi tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin, đã quyết định thay đổi hướng đi, tận dụng đất vườn của mình để bắt đầu nuôi trùn quế. Sau hơn 7 năm theo đuổi mô hình này, hiện anh Vinh đang sở hữu 2 trang trại nuôi có tổng diện tích khoảng 4000m2.
Theo chia sẻ của anh Vinh, mỗi tháng anh thực hiện thu hoạch trùn quế một lần. Trung bình, từ 1 mét vuông, anh thu được từ 1-2kg trùn giống. Khi đưa ra thị trường, giá bán dao động từ 14.000-20.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, anh còn tận dụng trùn quế để sản xuất phân với chu kỳ thu hoạch 3 tháng/lần, mỗi lần thu được khoảng 30kg/m2.
Khi đưa ra thị trường, giá bán trùn quế dao động từ 14.000-20.000 đồng/kg
Hiện nay, trang trại của anh Vinh đang cung cấp hơn 500 tấn phân trùn quế mỗi tháng, với mức giá dao động từ 3,5 triệu đến 5 triệu đồng cho mỗi tấn. Bên cạnh đó, anh cũng bán ra hơn 15 tấn trùn thịt, có giá khoảng từ 50.000 đến 60.000 đồng cho mỗi kilogram. Anh cũng cung cấp giống và nhiều sản phẩm khác được sản xuất từ phân trùn. Nhờ vào những hoạt động này, doanh thu trung bình của anh Vinh đã vượt mức 3 tỷ đồng.
Ngoài việc xây dựng chuồng nuôi trùn quế để bán thịt và phân, anh Vinh còn sở hữu một vườn dừa xiêm, dừa dứa và sử dụng phân từ trùn để bón cho cây trồng. Ông cũng tận dụng các mương trong vườn để nuôi cá diêu hồng, cá bống tượng, lấy trùn quế làm thức ăn cho cá.
Có thể thấy rằng, nuôi trùn quế là một trong những mô hình mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Trùn quế không chỉ là nguồn thức ăn dinh dưỡng cao cho vật nuôi mà phân trùn còn được xem là nguồn phân hữu cơ quý giá cho cây trồng và đất. Hơn nữa, việc sử dụng trùn quế còn góp phần bảo vệ môi trường, giúp xử lý một phần rác thải hữu cơ từ con người, đồng thời phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp hiện nay theo hướng hữu cơ và bền vững.