Với nhiều người con của quê hương Kẻ Sặt (huyện Bình Giang, tỉnh hải Dương), chiếc bánh chả nho nhỏ, giòn rụm, béo ngậy, thơm mùi lá chanh đã trở thành món ăn vặt quen thuộc, gắn liền với ký ức tuổi thơ.
Bánh chả Kẻ Sặt không nổi tiếng như bánh đa gấc, nhưng ai từng thưởng thức sẽ không bao giờ quên vị thanh bùi của lá chanh, vị béo ngậy của thịt mỡ rất riêng. Từ rất lâu, ở vùng đất này đã có những gia đình chuyên sản xuất thủ công và buôn bán bánh chả. Ngày nay, quy trình làm bánh đã có chút thay đổi do áp dụng công nghệ hiện đại, cùng với sự hỗ trợ của máy móc, song vị đặc trưng của bánh chả Kẻ Sặt vẫn được lưu giữ theo thời gian...
Bánh chả mới ra lò có màu vàng, mùi thơm của lá chanh
Ở Kẻ Sặt có nhiều cơ sở sản xuất bánh chả như: Ngọc Minh, Minh Trang, Hữu Bảo… Tùy theo bí quyết, kinh nghiệm, mỗi cơ sở sẽ có một công thức, tỷ lệ pha trộn khác nhau để tạo ra những chiếc bánh chả mang đặc trưng của riêng cơ sở đó. Nhưng chắc chắn một điều, chiếc bánh chả thơm ngon phải được tạo ra từ những nguyên liệu tươi, sạch. Theo ông Lương Viết Toàn, chủ Cơ sở sản xuất bánh chả Minh Trang ở đường Phạm Ngũ Lão, thị trấn Kẻ Sặt, để làm ra một chiếc bánh chả phải dùng khoảng 20 nguyên liệu, thậm chí nhiều hơn. Trong đó không thể thiếu bột mì, bột nếp, lạc, vừng, bơ, dầu, mỡ lợn, đường, muối, lá chanh… Nguyên liệu làm bánh chả có phần giống với bánh trung thu. Khâu chọn nguyên liệu vô cùng quan trọng. Thịt mỡ phải là loại thực phẩm tươi sạch, không được ôi thiu. Lá chanh phải chọn những lá già và không để héo. Bột mì cũng phải là loại bột mới, tránh để lâu ngày.
Các nguyên liệu làm nhân bánh thái nhỏ, trộn đều với nhau. Bột sau khi ủ, dàn mỏng, nhân đặt bên trong, cuộn thành hình ống rồi nặn vuông, tròn tùy ý, dùng dao cắt thành từng miếng nhỏ xinh. Sau đó cho vào lò nướng. “Công đoạn nướng bánh thuận tiện hơn xưa nhiều vì đã có lò nướng điện, nhưng không phải cứ xếp bánh vào lò, bấm nút hẹn giờ là xong”, ông Toàn nói. Tùy theo thời tiết, độ ẩm không khí mà điều chỉnh thời gian, nhiệt độ phù hợp, chỉ có những người làm bánh lâu năm mới biết việc này.
Một cơ sở sản xuất bánh chả
Với nhiều người, bánh chả đã là một phần ký ức tuổi thơ. Ông Trần Văn Lưu, 58 tuổi ở thị trấn Kẻ Sặt kể rằng, khi ông còn nhỏ, kinh tế gia đình khó khăn, bánh kẹo cũng không đa dạng như bây giờ, những chiếc bánh chả, kẹo lạc, kẹo dồi là những món quà xa xỉ mà ông và các bạn ao ước. Nếu được ai cho vài chiếc bánh chả là reo lên thích thú. Sau này, kinh tế gia đình bớt khó khăn hơn, khay bánh kẹo ngày Tết có nhiều loại đóng gói xanh, đỏ đẹp mắt, thậm chí bánh kẹo nhập khẩu nhưng ông vẫn mua vài gói bánh chả để tưởng nhớ dư vị ngày xưa. Bánh chả ngon hơn khi thưởng thức cùng với chè xanh. Cắn một miếng bánh, nhấp một ngụm trà, vị béo ngậy, bùi bùi của bánh quyện với vị chát của chè càng tôn thêm vị ngon của bánh chả. “Bên đĩa bánh chả, bên chén nước chè, dăm ba câu chuyện thú vị. Bấy nhiêu thôi cũng khiến những cái Tết cổ truyền ngày xưa thêm ấm áp”, ông Lưu nói.
Bánh chả Kẻ Sặt ngoài tiêu thụ trong tỉnh Hải Dương, còn xuất đi nhiều tỉnh khác trong cả nước.
Ngày nay, bánh chả Kẻ Sặt ngoài tiêu thụ trong tỉnh còn xuất đi nhiều tỉnh khác như Hải Phòng, Hưng Yên, thậm chí vào các tỉnh phía Nam. Những người con xa quê, về với thị trấn, tìm mua bánh chả để nhớ lại vị quê hương, nhiều học sinh, sinh viên mua bánh chả để làm quà tặng các bạn. Khách thập phương đến Kẻ Sặt cũng chọn bánh chả cùng với bánh đa gấc làm quà tặng bạn bè, người thân.