Trà chanh giã tay vốn là đồ uống phổ biến ở Trung Quốc, sử dụng nguyên liệu nội địa, từng rất hot trên các mạng xã hội đất nước tỷ dân, xuống phố đâu đâu cũng bắt gặp. Du nhập về Hà Nội vào mùa hè năm nay nhưng gần đây, trà chanh giã tay mới trở thành trào lưu hot khắp TP HCM và Đà Nẵng. Vào thời gian cao điểm buổi chiều và buổi tối, thực khách thường phải xếp hàng chờ đợi khá lâu mới tới lượt do thời gian chế biến lâu hơn các món trà chanh thông thường.
Trà chanh giã tay gây sốt khắp ba miền.
Món đồ uống này sử dụng nguyên liệu chính là chanh Quảng Đông, còn được mệnh danh là chanh nước hoa nhờ mùi thơm rất đặc biệt. Quả chanh có vỏ sần sùi, khi chín có màu vàng xanh. Giống chanh nước hoa không chỉ được trồng ở tỉnh Quảng Đông, còn được phân phối rộng rãi đến các khu vực khác ở Trung Quốc và xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Mùi thơm khiến loại quả này được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực pha chế đồ uống, cocktail, kem và nhiều món ăn khác. Bên cạnh đó, nó còn được dùng trong việc làm mỹ phẩm.
Phần đáng tiền nhất của loại chanh nước hoa này chính là phần vỏ chứ không phải phần tép bên trong. Do đó, khi pha chế, người ta chỉ cạo qua lớp vỏ bên ngoài cho sạch, sau đó thái thành từng miếng hơi dày. Chanh có phần cùi khá dày, sau đó mới là phần tép. Tép không mọng nước như chanh bình thường, vị chua thanh, đôi khi hơi the.
Đúng với tên gọi, công đoạn đặc biệt nhất của trà chanh giã tay là giã những lát chanh bằng tay. Người pha cho chanh và đá vào cối và dùng những chiếc chày to, dài vài chục cm, liên tục dùng sức giã mạnh để phần vỏ tiết ra tinh dầu thơm, giã càng mạnh trà càng thơm. Sau đó, đổ phần chanh đá vừa giã vào bình, thêm siro đường, trà và nước cốt chanh và lắc đều như pha cocktail rồi đổ ra cốc là hoàn thành.
Loại trà thường được sử dụng là Thiết quan âm, Ô long nhưng hợp nhất vẫn là trà vị nhài. Ly trà mát lịm, vị ngọt thanh, chua nhẹ, vị trà đậm đà, tinh tế. Đặc biệt, phần tinh dầu của chanh Quảng Đông rất thơm, khác hẳn với trà chanh thông thường. Mùi thơm lạ, thanh mát được ví như mùi nước hoa.
Những quả chanh Quảng Đông có giá lên tới 200.000 đồng một kg.
Để pha một ly trà chanh giã tay mất ít nhất 5-7 phút, do đó, khách tới bất kỳ quán nào cũng đều phải xếp hàng dài chờ đợi. Chủ quán chỉ có thể làm trước một vài khâu như cạo vỏ, thái miếng chanh còn phần lớn khâu pha chế quan trọng đều phải chờ khi có khách order mới có thể làm.
Phần lớn các quán trà chanh giã tay đều là dạng quán cóc hay xe đẩy. Khách tới quán không chỉ để thưởng thức ly trà độc đáo, còn để chiêm ngưỡng màn pha chế kỳ công, mất công mất sức của người pha chế. Họ phải dùng sức rất nhiều, đôi khi còn bị căng cơ, đau tay, để giã phần chanh đá cho thật nát, giúp hương vị đậm đà hơn. Âm thanh đặc biệt khi giã chanh cũng gây tò mò cho khách qua đường.
Độ ngon của thức uống này phụ thuộc phần lớn ở nguyên liệu. Nếu chọn mua được chanh Quảng Đông chính hiệu và chất lượng cao, ly trà sẽ hấp dẫn và đậm đà hơn. Hiện nay, nhiều nơi đã bán loại quả này nhập khẩu với giá từ 100.000 đồng tới 200.000 đồng một kg. Thậm chí, một số "dân chơi hệ chanh" còn đặt mua hẳn cây chanh nước hoa nguyên quả về trồng thử và chế biến tại nhà.
Quán trà chanh giã tay ở hồ Tây xuất hiện từ tháng 8. Video: Tiktok Ocsen3001
Một trong những quán trà chanh giã tay đầu tiên ở Hà Nội nằm ở đường ven Hồ Tây, ban đầu chỉ là một chiếc xe đẩy phía vườn hoa, sau chủ quán đã tìm được chỗ bán cố định hơn phía đường Quảng Bá. Các quán trà chanh giã tay cũng mọc lên khắp nơi, khiến thức uống này càng trở nên phổ biến. Giá một ly trà khoảng 25.000 đồng, khá bình dân, phù hợp với học sinh sinh viên.
Bài và ảnh: Nguyên Chi