Để thực sự đạt được sự hiểu rõ về tính cách của một người, không chỉ đơn thuần nghe những nhận xét thoáng qua từ người khác, mà còn cần quan sát kỹ thái độ và hành vi của họ.
Có một tục ngữ nói: "Tính cách của bạn được thể hiện qua hành động và trái tim ẩn giấu trong cơ thể." Dù người đó có khéo léo đến đâu, sau những lần gặp gỡ hàng ngày, khó có thể giấu diếm được thái độ thực sự của họ. Điều này bởi vì thái độ làm việc không chỉ làm nổi bật trí tuệ mà còn phản ánh tính cách chân thật nhất của họ.
1. Biết đặt mình vào hoàn cảnh của người khác
Trong "Đạo Đức Kinh" có câu: "Thiện hành vô triệt tích, thiện ngôn vô hà trích", nghĩa là khéo léo trong hành động để không để lại bất kỳ dấu vết nào, cũng như khéo léo trong lời nói để tránh mọi sai lầm.
Mỗi người phát triển trong môi trường và trải nghiệm sống riêng biệt. Nếu bạn có khả năng đặt mình vào vị trí của người khác, giải quyết mọi tình huống với tinh thần quan tâm và không đòi hỏi đền đáp, điều đó chứng tỏ bạn là người có lòng tốt và độ tốt bụng cao.
Thẩm Tòng Văn, nhà văn tài năng, đã chia sẻ về quãng thời gian khó khăn của mình. Ông quyết định rời bỏ công việc thư ký quê nhà để theo đuổi đam mê văn chương ở Bắc Kinh. Mặc dù đối mặt với trình độ học vấn thấp và khó khăn tài chính, Thẩm Tòng Văn không chấp nhận trở về quê nhà mà tiếp tục bước chân trên con đường mơ ước.
Mặc dù ông có cơ hội làm kiểm toán viên tại Đại học Bắc Kinh, nhưng với tình trạng kinh tế khó khăn, ông đã phải viết thư xin giúp đỡ từ bạn bè. Trong những lúc khó khăn nhất, chỉ có Úc Đạt Phu là người không chỉ đọc thư mà còn đến thăm ông, chứng minh lòng tốt và sự giúp đỡ chân thành từ người bạn này.
2. Biết chịu trách nhiệm khi giải quyết mọi việc
Mao Mỗ đã tôn vinh: “Để làm cho một người bộc lộ bản chất thật của mình, yêu cầu anh ta chịu trách nhiệm là biện pháp hiệu quả nhất.”
Trong hành trình cuộc sống, đối mặt với nhiều khó khăn, sự kiên trì và không than phiền hoặc trốn tránh làm cho bạn vượt qua nỗi sợ hãi, thậm chí dám đối mặt với thử thách. Hành vi như vậy thường phản ánh tính cách của một người với trách nhiệm lớn.
Trong truyện "Cổ Đường Thư," có một câu chuyện ý nghĩa: Trong một năm khô hạn tại Ôn Châu, khi đó Hoàng đế Đường Túc Tông trị vì, nạn đói đổ bộ, đời sống người dân khốn khổ. Lý Cao quyết định sử dụng 100.000 bao ngũ cốc từ kho lương thực để giúp đỡ người dân đang đối mặt với nạn đói.
Tuy nhiên, sử dụng lương thực mà không báo cáo với Hoàng đế được coi là tội nghiêm trọng. Dưới sự khuyên bảo của thuộc hạ, Lý Cao được gợi ý nên thông báo tình hình với triều đình và đợi sự cho phép trước khi thực hiện kế hoạch cứu trợ.
Nhưng Lý Cao quyết định: “Dân đã chịu đựng đói lâu như vậy, nếu chúng ta chờ thêm, họ sẽ chết đói. Tại sao phải đợi chết mới có thể cứu trợ? Nếu Hoàng đế phạt tôi, tôi sẽ đảm đương trách nhiệm, nếu mạng sống của tôi có thể cứu sống nhiều người đói khát như vậy, đó là điều đáng làm.”
Sau khi phân phát hết lương thực, Lý Cao viết thư giải thích tình hình và tự nhận tội. Hoàng đế không trách móc và thậm chí thăng Lý Cao lên làm Thiếu Phụ giám sát.
Theo Hemingway: “Dũng cảm là đức tính tốt khi đối mặt với áp lực và là ánh sáng khi đối mặt với nguy hiểm.”
Khi người ta đối mặt với khó khăn và dám nhận trách nhiệm, hành động dũng cảm như vậy là một biểu hiện tuyệt vời của tính cách. Trong cuộc sống hàng ngày và tại nơi làm việc, người chịu trách nhiệm, không trốn tránh, và tích cực giải quyết vấn đề thường xứng đáng được tin cậy.
3. Đối xử chân thành với mọi người
Trong đời sống hàng ngày, một người có thể được đánh giá qua khả năng giữ lời hứa, sự trung thực và không lừa dối trong mọi tình huống, đồng thời luôn đối xử chân thành với người khác. Hành vi như vậy thường là biểu hiện của tính cách trung thực và tôn trọng.
Tôi từng chứng kiến một câu chuyện đầy ý nghĩa: Trong thời kỳ Bắc Tống, nhà sử học Tư Mã Quang đối mặt với tình huống khó khăn khi mẹ ông mắc bệnh và cần tiền gấp. Ông quyết định bán một con ngựa và giao việc này cho quản gia.
Khi ngựa được đưa đến chợ, một ông lão đến để hỏi mua. Quản gia, vui mừng có khách, miệng nói lên và hàm răng ngựa mở ra để chứng minh sức khỏe tốt. Tuy nhiên, sau khi ông lão rời đi, Tư Mã Quang nhớ ra rằng ngựa mắc bệnh phổi.
Thay vì giữ thông tin này cho mình, Tư Mã Quang yêu cầu quản gia nếu người mua quay lại, hãy trung thực thông báo về tình trạng sức khỏe của ngựa và hạ giá nếu họ vẫn muốn mua. Quản gia phản đối, cho rằng tại chợ không ai nói thật về sản phẩm, nhưng Tư Mã Quang vẫn kiên quyết: "Nói thật và đối xử chân thành với người mua."
Ngày hôm sau, quản gia làm theo lời Tư Mã Quang, mở lời về bệnh của ngựa và sẵn lòng hạ giá. Hành động này không chỉ tạo nên sự khen ngợi từ người mua mà còn khiến Tư Mã Quang trở thành người được tôn trọng và ngưỡng mộ trong cộng đồng.