Binh sĩ Israel mang theo cờ nước này đứng trên núi Hermon ở Syria, sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ra lệnh cho quân đội kiểm soát vùng phi quân sự giữa hai nước - Ảnh chụp màn hình CNN
Theo Đài CNN ngày 14-12, sau khi Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị phe nổi dậy lật đổ cách đây khoảng một tuần, Israel đã nhanh chóng ném bom các khí tài quân sự Syria vì sợ chúng sẽ rơi vào tay quân nổi dậy. Israel đã tấn công gần 500 mục tiêu và tuyên bố đã phá hủy 90% số tên lửa đất đối không của Syria.
Và có một diễn biến đáng chú ý không kém: Israel đã nhanh chóng kiểm soát đỉnh núi Hermon - đỉnh núi cao nhất của Syria.
Đỉnh núi Hermon nằm ở Syria, trong vùng đệm ngăn cách các lực lượng Israel và Syria trong 50 năm qua cho đến cuối tuần trước - thời điểm quân đội Israel giành quyền kiểm soát đỉnh núi này. Trước khi quân Israel tiến vào chiếm giữ, đỉnh núi này đã được phi quân sự hóa và chỉ cho lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc tuần tra.
Bên cạnh đó, Israel đã chiếm cao nguyên Golan - cao nguyên chiến lược ở tây nam Syria giáp với núi Hermon - trong cuộc chiến năm 1967 và đã kiểm soát nơi này kể từ đó. Syria cố gắng giành lại phần lãnh thổ này trong cuộc tấn công vào năm 1973 nhưng đã thất bại, và Israel đã sáp nhập nơi đây vào năm 1981. Việc chiếm đóng cao nguyên Golan là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế, nhưng nước Mỹ dưới thời tổng thống Donald Trump (nhiệm kỳ đầu tiên) đã công nhận yêu sách của Israel, theo CNN.
Trong nhiều thập niên, Israel đã nắm giữ một số sườn thấp hơn của núi Hermon và thậm chí còn điều hành một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết ở đây, nhưng đỉnh núi vẫn thuộc về Syria.
"Đây là nơi cao nhất trong khu vực, nhìn sang Lebanon, Syria và Israel. Về mặt chiến lược, đỉnh núi này cực kỳ quan trọng. Không có gì thay thế được núi non" - ông Efraim Inbar, giám đốc Viện Chiến lược và an ninh Jerusalem (JISS), nhận định.
Các lực lượng Israel trên núi Hermon vào hôm 8-12 - Ảnh chụp màn hình CNN
Hôm 13-12, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, đã ra lệnh cho quân đội nước này chuẩn bị cho các điều kiện khắc nghiệt của đợt triển khai mùa đông. "Do những diễn biến ở Syria, việc duy trì quyền kiểm soát đỉnh núi Hermon là vô cùng quan trọng về mặt an ninh" - ông phát biểu.
Theo Voice of the Capital (Tiếng nói thủ đô), một nhóm hoạt động Syria, lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tiến xa vượt qua đỉnh núi này, đến tận khu vực Beqaasem, cách thủ đô Damascus của Syria khoảng 25km. Tuy nhiên, một người phát ngôn của quân đội Israel tuần này đã bác bỏ thông tin các lực lượng Israel đang "tiến về hướng Damascus".
"Chúng tôi không có ý định can thiệp vào chuyện nội bộ của Syria. Nhưng chúng tôi chắc chắn có ý định làm mọi thứ cần thiết để đảm bảo an ninh của mình" - Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu trong một video vài ngày sau khi Israel ném bom hàng trăm mục tiêu ở Syria và chiếm giữ vùng đệm phi quân sự giữa hai nước.
2.814m
Với độ cao 2.814m, đỉnh núi Hermon cao hơn bất kỳ điểm nào ở Syria hoặc Israel, và chỉ đứng sau một đỉnh núi ở Lebanon.
Trong bài báo khoa học công bố năm 2011, ông Efraim Inbar, giám đốc Viện Chiến lược và an ninh Jerusalem (JISS), đã viết về nhiều lợi thế mà núi Hermon mang lại.
"Ngọn núi này cho phép giám sát điện tử sâu vào lãnh thổ Syria, cung cấp cho Israel năng lực cảnh báo sớm trong trường hợp sắp có một cuộc tấn công" - ông viết.
Đỉnh núi này chỉ cách Damascus hơn 35km. Điều đó có nghĩa là việc kiểm soát phần chân núi bên phía Syria - hiện cũng nằm trong tay quân đội Israel - sẽ đặt thủ đô của Syria vào tầm bắn của pháo.
Chưa biết khi nào Israel sẽ rời khỏi đỉnh núi này. Ông Inbar nói việc quân đội Israel có rút hay không "là một quyết định chính trị".