Khoảng 10.000 bài nghiên cứu liên quan đến tác giả Trung Quốc bị rút lại trong năm 2023 - Ảnh: BLOOMBERG
Theo tạp chí Nature, chính phủ Trung Quốc yêu cầu các trường đại học trên toàn quốc phải nộp cho chính phủ danh sách đầy đủ tất cả các bài báo khoa học bị rút lại từ các tạp chí tiếng Anh và tiếng Trung trong 3 năm qua, trước ngày 15-2.
Động thái trên diễn ra sau khi Hindawi, một tạp chí có trụ sở tại London (Anh) trực thuộc nhà xuất bản Wiley, rút lại một số lượng lớn bài báo nghiên cứu của các tác giả Trung Quốc.
Thông báo của chính phủ Trung Quốc nêu rõ việc tạp chí Hindawi cùng các nhà xuất bản khác rút lại nhiều bài nghiên cứu của tác giả Trung Quốc “đã ảnh hưởng xấu đến danh tiếng học thuật và môi trường học thuật của đất nước chúng ta”.
Vì vậy, họ cần làm rõ lý do tại sao các bài báo bị rút và điều tra các trường hợp có hành vi sai trái.
Một phân tích của tạp chí Nature cho thấy năm 2023, Hindawi đã thông báo rút lại hơn 9.600 bài báo khoa học, đại đa số có đồng tác giả ở Trung Quốc.
Còn nếu tính luôn các nhà xuất bản khác thì trong năm 2023, có tới gần 14.000 thông báo rút lại bài báo khoa học, khoảng 3/4 trong đó liên quan đến đồng tác giả Trung Quốc.
Xiaotian Chen, nhà khoa học thông tin và thư viện tại Đại học Bradley ở Peoria, Illinois (Mỹ) người nghiên cứu việc rút lại bài báo khoa học ở Trung Quốc, cho biết: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến một hoạt động quốc gia như vậy về điều tra rút lại bài báo nghiên cứu”.
Chen cho biết các cuộc điều tra trước đây phần lớn được thực hiện theo từng trường hợp cụ thể, nhưng lần này tất cả các tổ chức phải tiến hành điều tra đồng thời.
Các nhà nghiên cứu có bài báo bị rút lại sẽ phải giải thích liệu việc rút lại là do hành vi sai trái, chẳng hạn như chỉnh sửa hình ảnh hay do lỗi trung thực.
Theo thông báo của Bộ Giáo dục Trung Quốc, nếu phát hiện nhà nghiên cứu nào không khai báo bài báo đã bị rút lại, họ sẽ trừng phạt người đó.
Hiện chưa rõ biện pháp trừng phạt là gì, nhưng vào năm 2021, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã công bố kết quả điều tra về một loạt bài bị rút lại. Các hình phạt bao gồm cắt giảm lương, rút tiền thưởng, giáng chức và đình chỉ có thời hạn việc xin trợ cấp và khen thưởng nghiên cứu.