Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 20/1 sẽ rời Nhà Trắng, chuyển giao lại quyền lực cho người kế nhiệm Donald Trump. Ông trở thành số ít tổng thống Mỹ nắm quyền một nhiệm kỳ và là ông chủ Nhà Trắng cao tuổi nhất từ trước tới nay.
Về lý thuyết, ông Biden hoàn toàn có thể tranh cử nhiệm kỳ tiếp theo vào năm 2026. Nhưng ở tuổi 82, ông nhiều khả năng sẽ không theo đuổi mục tiêu này, mà dồn sức cho những nỗ lực mang tính cá nhân nhiều hơn, theo giới quan sát.
Ông Biden kết thúc nhiệm kỳ với tỷ lệ ủng hộ tương đối thấp. Do đó, các nhà phân tích cho rằng ông có thể tận dụng những buổi giao lưu, nói chuyện hoặc các sự kiện sau khi rời Nhà Trắng để củng cố di sản và danh tiếng của mình.
Nhiều cựu tổng thống Mỹ đã tìm lại được hào quang sau khi rời nhiệm sở. Cựu tổng thống George W. Bush của đảng Cộng hòa không được cử tri Mỹ tín nhiệm trong thời gian cuối nhiệm kỳ vì cuộc chiến ở Iraq và khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, ông ngày càng nhận được nhiều ủng hộ trong những năm sau đó, dù không xuất hiện nhiều trước công chúng.
Dù không thành công trong nhiệm kỳ duy nhất ở Nhà Trắng, ông Jimmy Carter dành những năm tháng sau đó cống hiến hết mình vì nước Mỹ và hòa bình thế giới, trở thành cựu tổng thống được yêu mến và kính trọng.
Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng ngày 7/11/2024. Ảnh: AP
Ông Biden từng ám chỉ rằng muốn tiếp tục làm việc về chính sách đối ngoại và đối nội sau khi rời Nhà Trắng.
"Mặc dù rời đi, tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Tôi muốn làm việc tại Trung tâm Penn Biden về Ngoại giao và Gắn kết toàn cầu và viện chính sách đối nội ở Delaware để tiếp tục hoàn thành những thứ mà chúng tôi đã khởi xướng", ông nói với The View hồi tháng 9/2024.
Trung tâm Penn Biden về Ngoại giao và Gắn kết toàn cầu là tổ chức tư vấn tập trung vào chính sách đối ngoại ở thủ đô Washington, trực thuộc Đại học Pennsylvania và được đặt theo tên Tổng thống Biden sau khi ông đắc cử. Ông Biden từng sử dụng trung tâm này làm văn phòng chính ở Washington sau khi hết nhiệm kỳ phó tổng thống vào năm 2017.
Tổng thống Biden cũng từng cho biết ông muốn làm việc với Trường Quản trị và Chính sách công Biden, một trung tâm học thuật khác của ông trực thuộc Đại học Delaware.
Ông từng nói với USA Today rằng muốn củng cố di sản của mình để có thể giúp "khôi phục nền kinh tế và tái lập vai trò lãnh đạo của Mỹ trên thế giới".
Cựu đệ nhất phu nhân Jill Biden không tiết lộ kế hoạch sau khi rời Nhà Trắng. Bà là đệ nhất phu nhân đầu tiên của Mỹ tiếp tục duy trì công việc được trả lương sau khi vào Nhà Trắng, khi tiếp tục sự nghiệp giảng dạy tại đại học.
Hồi tháng 12 năm ngoái, bà thông báo đã giảng dạy kỳ trước tại Đại học Cộng đồng Bắc Virginia, nhưng không nói rõ liệu bà có trở lại công việc này sau khi rời Nhà Trắng hay sẽ chính thức nghỉ hưu.
Thành lập thư viện tổng thống
Ông Biden dự kiến bắt đầu xây thư viện tổng thống sau khi rời nhiệm sở, dù chưa quyết định vị trí hoặc ai sẽ là người đại diện.
Nhiều nhà quan sát nhận định thư viện có thể được đặt ở quê hương Delaware, nơi ông Biden làm thượng nghị sĩ đại diện trong 36 năm và trở về nghỉ ngơi mỗi dịp cuối tuần trong thời gian tại vị. Tổng thống Biden cũng từng chia sẻ với USA Today rằng ông muốn xây thư viện ở Delaware.
"Tôi đã nói chuyện với các cựu tổng thống và nhận ra xây dựng thư viện là việc rất hệ trọng", ông Biden nói.
Hiện ông Biden chưa đưa ra bất kỳ thông báo chính thức nào liên quan tới thư viện. Những cơ sở này có thể tốn hàng triệu USD để xây dựng và cũng yêu cầu đội ngũ chuyên nghiệp giúp sức.
Các chuyên gia cho biết mô hình thư viện của ông Biden có thể giống như Trung tâm Tổng thống Barack Obama, thư viện kiêm bảo tàng rộng hơn 78.000 m2 ở Chicago.
Ông Biden và các cộng sự đã bắt đầu gây quỹ xây thư viện từ ba năm trước và dự án được kỳ vọng hoàn thành vào năm 2026.
Viết hồi ký
Những người thân cận với ông Biden cho biết cựu tổng thống không tỏ ra quan tâm nhiều đến kế hoạch viết hồi ký mới. Ông từng viết 2 cuốn hồi ký gồm Promises to Keep xuất bản năm 2007 và Promise Me, Dad phát hành năm 2017.
Ông Biden cuối cùng có thể vẫn chọn viết thêm một cuốn hồi ký nhằm giúp củng cố di sản của mình. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng ông Biden sẽ cần cẩn trọng hơn nếu quyết định làm vậy.
Ông từng bị cáo buộc là thiếu cẩn thận khi chia sẻ thông tin mật với nhà văn Mark Zwonitzer, người giúp ông hoàn thành hai cuốn sách đầu tiên. Công tố viên đặc biệt từng cân nhắc buộc tội nhà văn này vì đã phá hủy các bản ghi âm cuộc phỏng vấn với ông Biden trong khi thực hiện cuốn hồi ký thứ hai.
Dành thời gian cho gia đình
Ông Biden và vợ có thể sẽ trở về quê nhà ở Delaware để dành nhiều thời gian bên con cháu. Trong suốt thời gian ở Nhà Trắng, vợ chồng ông vẫn cố gắng sắp xếp thời gian để ở cùng gia đình.
Hàng năm, họ cũng luôn cùng nhau tới viếng mộ người vợ đầu và con gái của ông Biden, những người đã mất trong vụ tai nạn xe hơi năm 1972. Ông Biden cũng thường nhắc lại những ký ức về con trai quá cố Beau trong các bài phát biểu.
Gia đình ông Biden luôn thể hiện mối quan hệ gắn kết giữa các thành viên. Cả gia đình gần đây tới thăm California để gặp chắt đầu tiên của họ giữa thảm họa cháy rừng.
Khi con trai Hunter của ông Biden bị xét xử, bà Jill cũng tham dự các phiên tòa, bày tỏ ủng hộ với con trai riêng của chồng. Khi Hunter bị kết án, ông Biden đã tạm hoãn lịch trình một ngày để đồng hành bên con trai và gây nhiều tranh cãi khi sử dụng quyền lực tổng thống để ân xá cho con.
Từ trái sang: Tổng thống Joe Biden, con gái Ashley Biden, con dâu Melissa Cohen Biden, cháu trai Beau, con trai Hunter Biden và Đệ nhất phu nhân Jill Biden tại Nantucket, bang Massachusetts ngày 29/11/2024. Ảnh: AFP
Dành thời gian cho câu lạc bộ cựu tổng thống
Ông Biden cũng có thể chia sẻ thời gian sau nhiệm kỳ với các thành viên khác trong câu lạc bộ cựu tổng thống. Họ đôi khi sẽ cùng nhau xuất hiện tại các sự kiện lịch sử, tham dự đám tang của những người đặc biệt.
Họ cũng có thể cùng nhau thực hiện các dự án như quảng bá vaccine hay gây quỹ hậu thiên tai, thảm họa. Họ hiếm khi chỉ trích nhau và có xu hướng ít chỉ trích gay gắt đối với tổng thống đương nhiệm.
Đây có thể là cơ hội để ông Biden một lần nữa cho thấy sự khác biệt với ông Trump, người ít quan tâm và dành thời gian với các cựu tổng thống sau khi rời Nhà Trắng năm 2020.
Thử sức với lĩnh vực mới
Hồi tháng 8, một tháng sau khi tuyên bố dừng tranh cử tổng thống, ông Biden nói đùa tại sự kiện dành cho những người sáng tạo nội dung trực tuyến rằng "lý do tôi mời các bạn đến Nhà Trắng là tôi đang tìm việc".
Khi diễn viên Jessica Alba giúp tổ chức Tháng Di sản Tây Ban Nha tại Nhà Trắng vài tuần sau đó, ông Biden nói đùa rằng có thể sớm phải thiết lập quan hệ với các ngôi sao để tìm việc.
"Jessica này, nếu tôi làm tốt, cô có thể kiếm cho tôi một công việc không?", ông nói.
Ông Biden từng lặp lại đề xuất này trong cuộc gặp với diễn viên Robert De Niro trong sự kiện vinh danh của Trung tâm Kennedy tháng 12 năm ngoái.
"Tôi đang tìm việc cho tháng 2 tới. Anh có thể giúp tôi không? Anh nghĩ sao về sự kết hợp giữa Biden và De Niro? Tôi không biết hát, diễn xuất hay nhảy, nhưng tôi vẫn có thể giúp", ông Biden nói.
Thùy Lâm (Theo AP, Independent, Newsweek)