Israel - Hezbollah: Leo thang để xuống thang?

Người dân mang theo đồ đạc di chuyển đến thị trấn Naameh, phía nam thủ đô Beirut của Lebanon, vào ngày 24-9 - Ảnh: AFP

Trong cuộc không kích hôm 23-9, quân đội Israel cho biết đã thả hơn 1.400 quả bom và đạn dược xuống hơn 1.300 địa điểm liên quan Hezbollah tại Lebanon. Màn phô trương sức mạnh quy mô lớn này nhắm vào các tòa nhà mà theo Israel đã được Hezbollah dùng để giấu rocket, tên lửa, bệ phóng, drone và các hạ tầng quân sự khác. 

Với Lebanon, đây là ngày đẫm máu nhất của nước này trong nhiều thập niên khi có tới ít nhất 558 người chết và 1.645 người bị thương.

Chiến lược mới của Israel

Gần một năm qua, quân đội Israel đã tập trung hỏa lực tại Dải Gaza, tìm cách tiêu diệt Hamas và giải cứu các con tin còn lại bị bắt vào ngày 7-10-2023. Tuy nhiên, trong những tuần gần đây, giới lãnh đạo quân sự Israel tuyên bố họ đang chuyển thêm nhiều nguồn lực hơn về phía bắc hướng tới biên giới với Lebanon. 

Họ giải thích Israel đang mở ra một giai đoạn mới dữ dội hơn của cuộc chiến và có ý định đẩy Hezbollah vào sâu hơn trong lãnh thổ Lebanon.

Chỉ riêng tuần qua, các chiến dịch bí mật được cho là do Israel thực hiện đã khiến hàng loạt máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah trên khắp Lebanon phát nổ, khiến ít nhất 37 người chết và khoảng 3.000 người bị thương.

Israel và Hezbollah đã liên tục tung ra các đòn tấn công ăn miếng trả miếng thời gian qua. Nhưng trong tuần qua, theo Đài CNN, Israel rõ ràng đã quyết định tăng quy mô tấn công nhằm "leo thang để xuống thang", răn đe kẻ thù để hạ nhiệt tình hình.

Giới chức Israel đã hy vọng bằng cách tăng cường tấn công như vậy, họ sẽ làm mất tinh thần của Hezbollah và buộc nhóm này rút xa hơn khỏi biên giới Israel - Lebanon, qua đó cho phép khoảng 60.000 người Israel bị di dời vì hỏa lực của Hezbollah được trở về nhà.

Tuy nhiên, trước mắt điều ngược lại đã xảy ra: các lãnh đạo Hezbollah tuyên bố họ sẽ tiếp tục tấn công cho đến khi Israel chấm dứt chiến dịch chống lại Hamas ở Gaza. 

Thủ lĩnh Hezbollah, ông Hassan Nasrallah, thậm chí còn thách thức Israel tấn công miền nam Lebanon. Khi chiến đấu cơ Israel bay qua bầu trời Lebanon, Hezbollah cũng đã tấn công vào Israel bằng hàng chục rocket vào hôm 23-9.

Cây bút Nick Paton Walsh của Đài CNN còn cảnh báo về một kịch bản leo thang bất lợi cho Israel: cuộc chiến trên bộ giữa "một quân đội Israel đang mệt mỏi, chia rẽ" và "một Hezbollah dữ dội, dày dạn kinh nghiệm" ở miền nam Lebanon có thể sẽ là thảm họa đối với Israel.

Đầu tuần này, ông Danny Citrinowicz, sĩ quan tình báo quân đội về hưu của Israel, nhận định Hezbollah đã chịu một số "đòn tấn công khó khăn" nhưng vẫn giữ được sức mạnh đáng kể để đáp trả Israel nếu lực lượng này quyết định tiến gần hơn đến một cuộc chiến toàn diện. Ông nói thêm vẫn chưa rõ liệu bước leo thang mới nhất có giúp Israel đạt được mục tiêu buộc Hezbollah ngừng bắn vào miền bắc Israel hay không.

Cần không gian ngoại giao

Vụ Israel không kích Lebanon diễn ra một ngày trước khi các nhà lãnh đạo thế giới tập trung tại New York để tham dự Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc khóa 79 bắt đầu từ ngày 24-9. Cuộc đụng độ đang leo thang giữa Israel và nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon có thể sẽ phủ bóng sự kiện này. 

Ngày 23-9, ông Stephane Dujarric - người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres - kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức giữa Hezbollah và Israel. Ông nhấn mạnh: "Cần phải có không gian để các nỗ lực ngoại giao thành công".

Nhưng tại miền đông Lebanon, ông Bachir Khodor, thống đốc vùng Baalbek-Hermel, cho biết các cuộc không kích của Israel vẫn diễn ra "không ngừng nghỉ". Các quan chức cũng đang biến trường học thành nơi trú ẩn cho những người phải di dời vì không kích của Israel. "Chúng tôi phải sẵn sàng cho kịch bản tồi tệ nhất" - ông Khodor nói.

Hôm 23-9, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gửi thông điệp tới người dân Lebanon: "Cuộc chiến của Israel không phải nhằm vào các bạn, mà là với Hezbollah". Ông cũng cảnh báo công dân Lebanon "hãy tránh xa nguy hiểm" cho đến khi chiến dịch của Israel kết thúc. Người dân ở Lebanon kể lại họ đã nhận được tin nhắn văn bản và cuộc gọi tự động cảnh báo tránh xa các kho vũ khí của Hezbollah.

Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Mohanad Hage Ali tại Trung tâm Carnegie Trung Đông ở Beirut bình luận Israel đang áp dụng "cách tiếp cận giống như Gaza ở miền nam Lebanon" và cảnh báo sơ tán của Israel là "vô lý" vì dân thường Lebanon không biết vũ khí của Hezbollah được cất giấu ở đâu. Trong khi đó, Bộ trưởng Thông tin Lebanon Ziad Makary gọi những cảnh báo này là hình thức "chiến tranh tâm lý".

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Patrick S. Ryder thông tin Mỹ đang triển khai "thêm số lượng nhỏ quân nhân Mỹ" đến Trung Đông: "Chúng tôi tiếp tục tham vấn chặt chẽ với Israel và các bên khác trong khu vực để ngăn chặn tình hình này biến thành một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn".