Vào dịp Tết Nguyên đán, các quốc gia này đều có phong tục truyền thống đặc biệt, nhằm cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng.
Vì sao Nhật Bản đón Tết Dương lịch, bỏ Tết âm?
Lễ hội đón năm mới với nhiều hoạt động đặc sắc.
Từ thế kỷ thứ 6 sau Công nguyên, Nhật Bản đã sử dụng lịch âm của người Trung Quốc và đón Tết Nguyên đán như các quốc gia Châu Á khác. Tuy nhiên, từ năm 1873, người Nhật Bản quyết định từ bỏ kỉ niệm Tết âm lịch.
Cụ thể, người Nhật Bản đã áp dụng lịch Gregorian (lịch dương) với mong muốn được bắt kịp phương Tây. Họ cho rằng việc bỏ ngày Tết Âm lịch sẽ giúp Nhật Bản giảm bớt số ngày nghỉ của người dân và lao động để tập trung vào công việc, tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế...
Với việc từ bỏ Tết Nguyên đán, Nhật Bản đón năm mới vào ngày 1/1 dương lịch và gọi đây là ngày đầu năm mới (Ganjitsu). Do đó, đất nước này sẽ đón Tết sớm hơn khoảng 1 tháng so với các nước láng giềng.
Ban đầu, nhiều người dân Nhật Bản lên tiếng phản đối, đặc biệt, những người ở vùng nông thôn vẫn nhất quyết ăn Tết Nguyên đán vì cho rằng Tết âm rơi vào đầu xuân, thời tiết ấm áp. Thời gian diễn ra Tết Dương lịch rất lạnh lẽo, không phù hợp đón năm mới.
Bất chấp điều này, Nhật Bản vẫn quyết tâm từ bỏ ngày Tết Âm lịch và chỉ cho người lao động nghỉ dài ngày dịp Tết dương. Dần dần, Tết Âm lịch thực sự không còn là ngày lễ lớn ở Nhật.
Người dân Nhật Bản đón năm mới ra sao?
Ngày tết sôi động trên đất nước Nhật Bản.
Mặc dù đón Tết theo lịch của phương Tây nhưng ngày Tết ở Nhật Bản vẫn mang đậm nét văn hóa truyền thống phương Đông.
Vào những ngày giáp Tết, người Nhật tưng bừng đi mua sắm, các cửa hàng và khu trung tâm thương mại luôn tấp nập, nhộn nhịp. Ngoài ra, để chào đón vị thần Toshigami-sama ghé thăm họ dành nhiều thời gian để vệ sinh nhà cửa sạch sẽ.
Sau đó, người Nhật sẽ tiến hành trang hoàng nhà cửa sao cho thật lộng lẫy từ ngoài vào trong. Họ thực hiện việc này vào các ngày 28 hoặc 30, vì ngày 29 trong tiếng Nhật phát âm gần giống với "hai lần đau" nên họ tránh không làm gì vào ngày này. Họ đặt cây tùng trang trí trước cửa vì theo tín ngưỡng cổ truyền, vị thần Toshigami-sama sẽ hạ giới và trú ẩn trong cây này. Trên các khung cửa họ trang trí các vật phẩm như đồ đan bằng lá màu trắng (tượng trưng cho sự trinh bạch không tì vết), quả quýt (tượng trưng cho sự thịnh vượng), thừng bện bằng cỏ (dâng lên thần linh cầu tài lộc), dải giấy trắng (xua đuổi tà ma).
Osechi.
Phụ nữ Nhật Bản sẽ vào bếp chuẩn bị các món ăn và làm bánh Tết. Bánh Tết được làm vào ngày 28 hoặc 30 Tết cùng với các món như ragu khoai sọ, cà rốt, rau xanh để dâng lên cúng thần linh. Cà rốt tượng trưng cho mối quan hệ gắn bó hòa thuận giữa mọi thành viên trong gia đình. Khoai sọ tượng trưng cho sức mạnh đẩy trừ tà khí. Ngoài ra, các món ăn trong dịp Tết còn được làm từ rễ cây ngưu bàng, trứng cá, khoai lang, tảo, hạt dẻ, cá khô với ý nghĩa cầu mong mọi sự tốt lành sẽ đến trong năm mới.
Đêm 30 Tết, cả gia đình người Nhật sẽ cùng nhau ăn bữa cơm tất niên. Đến thời khắc giao thừa, các ngôi chùa điểm 108 hồi chuông để xua đuổi 108 con quỷ sứ. Chủ gia đình sẽ đọc lời chúc mừng năm mới và sau đó cả gia đình sẽ cùng nhau ăn bánh Tết, uống rượu. Người Nhật tin rằng vị thần Toshigami-sama sẽ truyền sinh lực vào bánh Tết, nên sau khi cúng thần linh xong, chiếc bánh này sẽ được phân phát cho tất cả các thành viên trong gia đình cùng thưởng thức.
Đối với người Nhật, xuất hành đầu năm là một việc trong đại nên họ sẽ ưu tiên đi lễ chùa cầu may vào ngày đầu tiên trong năm mới. Mỗi năm có một hướng tốt nên người Nhật sẽ đi lễ chùa theo hướng của năm đó. Khi vào chùa mọi người phải rửa tay và súc miệng trước sau đó mới được hành lễ.
Từ mùng 1 Tết của năm mới, người Nhật sẽ đi chúc Tết cấp trên, bạn bè, họ hàng người thân. Họ gọi ba ngày đầu năm mới là "ba ngày chúc tụng". Theo truyền thống, các gia đình đều chuẩn bị cuốn sổ và bút chì trước cổng. Người đi chúc Tết sẽ ghi địa chỉ vào cuốn sổ với ý nghĩa là đã đến thăm nhà. Người Nhật cũng có phong tục lì xì cho trẻ con để lấy may như các nước châu Á khác.
Một nét đặc sắc trong phong tục đón năm mới của người Nhật là tặng thiệp mừng năm mới. Người Nhật rất chịu khó viết thiệp chúc mừng gửi đến bạn bè, họ hàng để tỏ lòng thành kính và quan tâm. Bưu điện Nhật Bản sẽ giữ thiệp và chuyển phát đến người nhận đúng vào ngày mùng một Tết cùng lời chúc tốt lành.