Chính sách miễn thuế với hàng giá trị nhỏ được áp dụng theo Quyết định 78/2010 của Chính phủ (trong khi Luật thuế giá trị gia tăng không đề cập vấn đề này). Việc này được Chính phủ thực hiện theo cam kết Công ước Tokyo. Theo đó, hàng nhập khẩu giá trị nhỏ dưới một triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, được miễn thuế nhập khẩu, VAT đầu vào (khâu nhập khẩu). Quà biếu, tặng cũng được miễn thuế nhập khẩu theo Nghị định 134 hướng dẫn Luật thuế xuất, nhập khẩu.
Tại Quyết định 01 do Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc ký ngày 3/1, Chính phủ bãi bỏ Quyết định 78 nói trên. Theo đó, hàng nhập khẩu giá trị dưới một triệu đồng nhập khẩu qua chuyển phát nhanh sẽ không còn được miễn thuế nhập khẩu, VAT kể từ ngày 18/2.
Shipper một hãng chuyển phát tại Hà Nội kiểm tra đơn hàng trước khi giao cho khách, tháng 1/2024. Ảnh: Phương Dung
Trước đó, lý giải về việc ngừng miễn thuế, Bộ Tài chính cho biết nhiều nước như Anh, Australia, Thái Lan, Singapore... đã bỏ quy định miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ. Nhiều chuyên gia dự án tạo thuận lợi thương mại (TFP) cũng khuyến nghị Việt Nam cân nhắc bỏ quy định này.
Thêm vào đó, chính sách miễn thuế với hàng giá trị nhỏ được ban hành từ năm 2010, khi hệ thống khai báo hải quan thuần túy thực hiện thủ công. Lúc đó, việc miễn thuế này đã giúp đẩy nhanh thời gian thông quan hàng hóa, giảm số lượng hàng phải khai nộp thuế. Song đến nay, chính sách này không còn phù hợp do thương mại điện tử tăng trưởng rất nhanh qua các năm.
"Việc bỏ quy định miễn thuế để đảm bảo công bằng, khuyến khích tiêu dùng hàng sản xuất trong nước", Bộ Tài chính cho biết.
Thực tế, vài năm trở lại đây, hàng hóa giá trị nhỏ vào bằng chuyển phát nhanh chủ yếu được người tiêu dùng trong nước mua trực tiếp từ nước ngoài, qua hai kênh chính là shop quốc tế trên các sàn thương mại điện tử trong nước như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop và các nền tảng bán lẻ xuyên biên giới như AliExpress, Shein, Temu.
Theo báo cáo về thương mại điện tử 9 tháng đầu năm ngoái của nền tảng số liệu thương mại điện tử Metric, hàng dưới 200.000 đồng chiếm hơn một nửa doanh số toàn thị trường thương mại điện tử Việt Nam. Người Việt chi 1 tỷ USD mua hàng online mỗi tháng.
Ước tính, hàng ngày có khoảng 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử.
Do vậy, việc bỏ miễn thuế được đánh giá sẽ góp phần bổ sung nguồn lực cho ngân sách nhà nước. Năm ngoái, tổng hàng có giá trị dưới 1 triệu đồng được nhập khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh là 27.700 tỷ đồng. Tương ứng, số thu ngân sách từ thuế VAT có thể tăng khoảng 2.700 tỷ đồng sau khi ngừng miễn thuế.
Nhà chức trách đánh giá quy định mới có thể làm tăng thủ tục kê khai thuế với hàng giá trị nhỏ. Nhưng hệ thống công nghệ thông tin về quản lý hải quan tại các cảng, kho bãi đã hoàn thiện, cải thiện năng lực thông quan nên việc quản lý với hàng nhập qua chuyển phát nhanh, gồm hàng giá trị nhỏ, sẽ được tiến hành tập trung và nhanh chóng, không bị gián đoạn.
Phương Dung