Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok, 61 tuổi ngày 27/12 trở thành quyền Tổng thống và quyền Thủ tướng Hàn Quốc, sau khi quốc hội luận tội ông Han Duck-soo. Chỉ hai ngày sau, ông đối mặt với thách thức đầu tiên khi phi cơ Jeju Air lao khỏi đường băng sân bay Muan, bốc cháy dữ dội khiến 179 trong số 181 người thiệt mạng, đánh dấu thảm kịch hàng không chết chóc nhất trên lãnh thổ Hàn Quốc.
Giới quan sát cho rằng tình huống này làm nổi bật những lỗ hổng trong chính phủ và hệ thống ứng phó khẩn cấp của Hàn Quốc, khi ông Choi hiện vừa phải duy trì các nhiệm vụ thông thường, vừa giữ những vị trí cao nhất đất nước.
Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok phát biểu ngày 27/12 ở Seoul. Ảnh: Reuters
Trong bài phát biểu đầu tiên trước công chúng ngày 27/12, ông Choi cam kết duy trì an ninh quốc gia, ưu tiên "giảm thiểu hỗn loạn", ổn định kinh tế, an toàn công cộng trong bối cảnh quốc gia lâm bế tắc, khủng hoảng chính trị.
Ông kêu gọi các quan chức, công chức tiếp tục thực hiện nhiệm vụ một cách trung thực để đảm bảo chính phủ hoạt động ổn định. Tuy nhiên, trách nhiệm của ông Choi trong giải quyết thảm kịch hàng không đang rất nặng nề do khủng hoảng đang diễn ra. Thủ tướng Hàn Quốc thường là người tổ chức phản ứng chính thức đối với các thảm họa, trong đó có nhiệm vụ chỉ đạo nỗ lực cứu hộ, cứu nạn.
Để tổ chức họp nội các, ít nhất 11 trong số 21 thành viên phải có mặt. 6 vị trí nội các đang bị bỏ trống do luận tội và từ chức sau lệnh thiết quân luật của ông Yoon hồi đầu tháng 12. Trong số đó có vị trí bộ trưởng Nội vụ và bộ trưởng Quốc phòng, đóng vai trò quan trọng trong công tác xử lý thảm họa. Cả hai bộ này hiện do các Thứ trưởng điều hành.
Tổng công ty Sân bay Hàn Quốc (KAC), đơn vị điều hành sân bay quốc tế Muan, cũng đang trống ghế chủ tịch.
Hiện trường tai nạn máy bay ở sân bay Muan, tây nam Hàn Quốc, ngày 29/12. Ảnh: AP
Những người theo đường lối cứng rắn trong đảng Dân chủ (DP) đối lập còn gợi ý luận tội nhiều bộ trưởng hơn để hạn chế quyền lực của nội các, trong trường hợp ông Choi không hợp tác với quốc hội do DP nắm kiểm soát.
Ông Choi không thuộc đảng phái nào. Phe đối lập đang kiểm soát 191 trong tổng số 300 ghế tại quốc hội Hàn Quốc, trong đó DP giữ 170 ghế. Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) của ông Yoon kiểm soát 108 ghế, một ghế còn lại là nghị sĩ độc lập. Đề xuất luận tội tổng thống Hàn Quốc cần tối thiểu 2/3 số nghị sĩ ủng hộ, trong khi các quan chức khác chỉ cần mức quá bán.
Trong kịch bản quyền Tổng thống Choi bị luận tội, Bộ trưởng Giáo dục Lee Ju-ho sẽ tiếp quản quyền lực, tiếp theo là Bộ trưởng Khoa học Lee Sang-im, Ngoại trưởng Cho Tae-yul, Bộ trưởng Thống nhất Kim Yung-ho.
Ông Han bị đề xuất luận tội do bị nghi "tiếp tay" cho lệnh thiết quân luật và từ chối bổ nhiệm ba thẩm phán Tòa án Hiến pháp. Chưa rõ ông Choi sẽ xử lý vấn đề bổ nhiệm thẩm phán thế nào. Ông cho biết nhiệm vụ này đi kèm trách nhiệm lớn đến nỗi ông không thể phê duyệt bổ nhiệm các đề cử nếu không được cả hai đảng lớn ủng hộ.
Trước khi kế nhiệm ông Han làm lãnh đạo lâm thời, ông Choi cảnh báo vai trò của quyền Tổng thống sẽ bị hạn chế đáng kể trước những yêu cầu của DP.
"Cựu quyền tổng thống Han rời đi sau khi không thể ổn định tình hình. Ông Choi vốn quá tải với các vấn đề kinh tế, nay phải gánh vác thêm nhiều trọng trách khác", Jeong Se-eun, giáo sư kinh tế tại Đại học Quốc gia Chungnam, nói.
Đức Trung (Theo Korea JoongAng Daily, Korea Times, Reuters)