Brian Thompson, 50 tuổi, CEO công ty bảo hiểm y tế UnitedHealthcare, sáng 4/12 bị một tay súng phục kích và bắn chết trên đường phố New York. Sát thủ sau đó chạy băng qua đường, lên xe đạp điện tẩu thoát, mở đầu cho một trong những chiến dịch truy nã quy mô lớn nhất của Mỹ, với hàng loạt công nghệ truy dấu, giám sát được áp dụng.
5 ngày sau, vào sáng 9/12, Luigi Mangione, 26 tuổi, bị bắt ở thị trấn Altoona, bang Pennsylvania, cách New York khoảng 500 km. Cảnh sát xác định đây là nghi phạm trong vụ sát hại Thompson và đã cáo buộc Mangione nhiều tội danh, như giết người, sở hữu súng bất hợp pháp và làm giả giấy tờ.
Tuy nhiên, Mangione không bị phát hiện nhờ công nghệ giám sát hay truy vết của cảnh sát Mỹ. Nghi phạm này đến một cửa hàng McDonald's và bị nhân viên tại đây phát hiện có đặc điểm giống tay súng cảnh sát đang tìm kiếm nên đã mật báo với giới chức.
Hai sĩ quan cảnh sát thị trấn Altoona nhận tin báo đã có mặt và phát hiện một thanh niên đội mũ len, đeo khẩu trang y tế ngồi ghế sát tường, đang ăn và dùng laptop. Các sĩ quan tiếp cận, yêu cầu người này kéo khẩu trang xuống và "lập tức nhận ra đó là nghi phạm sát hại CEO Thompson".
Cảnh sát yêu cầu Mangione xuất trình giấy tờ tùy thân. Mangione đã đưa bằng lái xe giả ở New Jersey mang tên Mark Rosario. Khi cảnh sát tiếp tục hỏi liệu anh ta gần đây có đến thành phố New York không, Mangione "im lặng và bắt đầu run rẩy".
Không thể xác minh được bằng lái mà nghi phạm xuất trình khi kiểm tra dữ liệu trên hệ thống, hai sĩ quan thông báo với Mangione rằng anh đang bị cảnh sát điều tra về nghi vấn sử dụng giấy tờ giả.
Nghi phạm lúc đó mới thừa nhận tên thật của mình là Mangione. Khi được hỏi tại sao sử dụng tên giả, Mangione đáp: "Tôi rõ ràng không nên làm vậy".
Bằng lái xe giả của Luigi Mangione, sử dụng tên Mark Rosario. Ảnh: NYPD
Mangione lúc bị bắt mang trong người một khẩu súng tự chế kiểu Glock, một ống giảm thanh, quần áo, khăn bịt mặt, nhiều thẻ căn cước, bằng lái giả mạo và tài liệu viết tay dài ba trang "nói về động cơ và suy nghĩ của nghi phạm".
Cảnh sát cho biết tài liệu không chỉ ra mục tiêu đe dọa cụ thể, nhưng thể hiện ác cảm với các tập đoàn Mỹ. "Những kẻ ký sinh trùng này sẽ bị quả báo. Tôi xin lỗi vì bất kỳ ảnh hưởng nào, nhưng điều đó phải xảy ra", tài liệu có đoạn. Tài liệu cho thấy nghi phạm hành động đơn độc, tự chi tiền để thực hiện vụ ám sát.
"Đây là kết quả của việc kết hợp giữa cách thức điều tra truyền thống và áp dụng công nghệ", Jessica Tisch, ủy viên cảnh sát New York, nói.
Sở Cảnh sát New York (NYPD) đã phải dốc toàn lực điều tra, truy lùng nghi phạm. Trong 5 ngày qua, NYPD đã triển khai máy bay không người lái (UAV) tiên tiến, chó nghiệp vụ, thợ lặn, dùng nghiệp vụ tình báo, chống khủng bố trong quá trình phá án.
Các điều tra viên của NYPD đã dùng công nghệ hiện đại phân tích hàng nghìn giờ video, theo dõi hàng trăm thông tin và xử lý mọi bằng chứng pháp y, ADN, vân tay, địa chỉ IP và nhiều thông tin để thu hẹp phạm vi tìm kiếm.
"Họ cũng đi từng nhà để phỏng vấn các nhân chứng tiềm năng, thực hiện công việc truyền thống của cảnh sát", Jessica Tisch, ủy viên cảnh sát New York, nói.
Luigi Mangione ngồi trên xe taxi ngày 4/12. Ảnh: NYPD
Điều tra đạt đột phá lớn kể từ khi cảnh sát thu thập được những hình ảnh về nghi phạm tại một quán Starbucks gần hiện trường.
"Có rất nhiều nút thắt trong vụ án. Thực tế là chúng tôi đã thu thập được một lượng bằng chứng pháp y, video khổng lồ. Chúng tôi đã đề nghị công chúng giúp xác định nghi phạm, và người dân đã phản hồi", Joe Kenny, đội trưởng đội điều tra NYPD, nói.
Nhờ các video trích xuất, các nhà điều tra xác định Mangione thuê nhà nghỉ ở khu Upper Manhattan, đi xe buýt đến Midtown Manhattan gây án. Cảnh sát đã thu thập được video thanh niên này lộ mặt ở lễ tân nhà nghỉ, cùng hình ảnh cận cảnh sát thủ đeo khẩu trang, ngồi sau xe taxi.
"Chúng tôi chia sẻ những hình ảnh này và công chúng giúp chúng lan truyền, từ đó cung cấp những thông tin quan trọng. Vai trò của truyền thông và công chúng trong quá trình điều tra này là rất lớn, khi trở thành tai mắt của cảnh sát. Không thể đánh giá thấp họ", ủy viên Tish nói.
Bà Tish cho biết thêm đây là lần thứ ba cảnh sát bắt được nghi phạm trong những vụ trọng án ở New York trong những tuần qua nhờ thông tin do công chúng cung cấp.
Cuộc điều tra Mangione chưa kết thúc, giới chức đang làm rõ liệu tay súng có được giúp đỡ hay không, dù tin rằng Mangione hành động đơn độc. "Trước mắt, chúng tôi sẽ di lý Mangione về New York để tiếp tục điều tra", bà Tish nói.
Khoảnh khắc CEO Brian Thompson bị bắn chết trên đường phố New York ngày 4/12. Video có cảnh bạo lực, độc giả cân nhắc trước khi xem. Video: CNN
Đức Trung (Theo ABC News, CNN, AP)