2023 có thể xem là năm đáng nhớ với doanh nghiệp nói chung và cả nhà đầu tư nói riêng. Kinh tế suy thoái, cạn vốn, lãi suất tăng cùng loạt sự kiện liên quan Vạn Thịnh Phát, cựu lãnh đạo Tập đoàn FLC… đưa doanh nghiệp vào thế khó.
Tương ứng, thị trường chứng khoán Việt cũng chứng kiến biến cố chưa từng có, đồng thời xếp hạng thứ 2 thế giới về mức độ giảm điểm. Trong “cơn bĩ cực” ấy, nhiều câu chuyện “độc lạ” được ra đời.
Cơn say giá cổ phiếu lên đến 1.000.000 đồng/cp
Đầu tiên phải điểm mặt những mã có giá đắt đỏ lên đến 1 triệu đồng/cp. Ngay đầu năm mới, mã VNZ của “kỳ lân” công nghệ VNG lên sàn với mức giá tham chiếu phiên đầu tiên là 240.000 đồng/cp, tương ứng định giá hơn 360 triệu USD.
Đáng nói, sau 5 phiên giao dịch, không một cổ phiếu nào của VNG được khớp lệnh do không có cổ đông nào bán ra. Sau đó, VNZ bất ngờ bật tăng mạnh, hơn chục phiên trần và chạm đỉnh với gần 1.400.000 đồng/cp.
VNG là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin với vốn điều lệ gần 359 tỷ đồng. Hoạt động kinh doanh chính của VNG gồm trò chơi trực tuyến, nền tảng kết nối, thanh toán và tài chính, dịch vụ đám mây. Công ty cũng hoạt động tại Hong Kong, Thái Lan, Singapore, Phillipines, Myanmar, Đài Loan, Indonesia. Mảng hoạt động mang lại nhiều doanh thu nhất cho VNG là dịch vụ trò chơi trực tuyến, chiếm khoảng 70-80% tổng doanh thu những năm gần đây.
Hiện, thị giá VNG đang giảm về vùng 611.000 đồng/cp.
Cũng ngót nghét mức giá cả triệu đồng/cp, từ tháng 5/2023 mã XDC của CTCP Xây dựng Công trình Tân Cảng nổi lên như một hiện tượng với hàng chục phiên tăng trần. Chỉ sau 2 tháng, cổ phiếu này đã tăng đến 64 lần lên 999.900 đồng/cp.
Đến ngày 12/12, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đã có thông báo hủy đăng ký giao dịch đối với cổ phiếu XDC từ ngày 28/12. Lý do hủy đăng ký giao dịch vì XDC là doanh nghiệp cổ phần hóa sau 1 năm kể từ ngày giao dịch đầu tiên vẫn chưa đáp ứng đủ điều kiện là công ty đại chúng theo quy định.
Trong phiên giao dịch cuối cùng trên sàn UPCoM (28/12), cổ phiếu XDC giảm sàn về mức 65.000 đồng/cp, giảm hơn 93% so với đỉnh.
Cổ phiếu chào bán cho cổ đông hiện hữu “ế ẩm" nhưng trên sàn giá cao hơn 35% lại “cháy hàng”
Đó là câu chuyện "ngược đời" tại Công ty Tài chính Cổ phần Điện lực (EVN Finance, EVF). Trong đợt chào bán 351,06 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá 11.000 đồng vào ngày 31/10, EVF “ế” đến 226,68 triệu cổ phiếu (chiếm 64,6% tổng cổ phiếu chào bán).
Ở diễn biến khác, cổ phiếu EVF trên thị trường lại bất ngờ tăng vọt ngay sau khi kết thúc đợt chào bán cho cổ đông hiện hữu "ế ẩm". Tính từ đầu tháng 11, EVF đã tăng hơn 35% lên mức 14.900 đồng/cp và chỉ còn kém đôi chút so với đỉnh lịch sử đạt được cuối năm 2021.
Thậm chí, cổ phiếu EVF còn “cháy hàng” trong phiên 15/11 vừa qua với dư mua giá trần hơn 1,2 triệu đơn vị. Việc một cổ phiếu không mấy hấp dẫn với cổ đông hiện hữu lại bất ngờ thu hút lượng lớn nhà đầu tư "tranh mua" khi giá cao hơn đến 35% chỉ sau vài tuần.
Mặc dù "ế" lượng lớn nhưng vẫn có những cổ đông quyết định nộp tiền thực hiện quyền mua trong đợt chào bán cho cổ đông hiện hữu trên, có thể kể đến CTCP Quản lý Quỹ Amber, tổ chức có liên quan đến ông Lê Mạnh Linh - thành viên HĐQT EVN Finance.
EVF Finance là công ty tài chính hiêm hoi niêm yết trên sàn chứng khoán. Quý 3 vừa qua, công ty này ghi nhận thu nhập lãi thuần đạt 264,5 tỷ đồng, tăng 42,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Các mảng hoạt động khác sụt giảm nhưng nhờ tiết giảm chi phí hoạt động và chi phí dự phòng, lãi ròng quý 3 của EVN Finance vẫn tăng 46,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 115,1 tỷ đồng.
Lập “giới tinh hoa Hapaco” để... vay tiền cổ đông
Cũng không kém phần "độc lạ", CTCP Tập đoàn Hapaco (HAP) đầu năm qua cũng gây bất ngờ công bố thông tin về việc lập “giới tinh hoa của Hapaco” đi kèm loạt điều kiện.
Đơn cử, để gia nhập vào “giới tinh hoa”, nhà đầu tư cần phải có 4 triệu cổ phiếu HAP, có sẵn 1 - 3 tỷ đồng để cho Công ty vay tối đa 3 tháng với lãi suất bằng lãi suất tiết kiệm của Sacombank, có trình độ kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ giỏi….
Về quyền lợi của "giới tinh hoa", HĐQT Hapaco cho biết sẽ được trả tăng thêm 2% cổ tức của từng năm (ví dụ các cổ đông được trả cổ tức 6% thì "giới tinh hoa" được trả 8%/năm); được phụ cấp 5 triệu đồng (sau thuế thu nhập cá nhân)/tháng.
Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Công ty bất ngờ thua lỗ 31 tỷ trong quý 4/2022. Đây là quý đầu tiên Hapaco báo lỗ kể từ quý 4/2019 (đại dịch Covid-19). Theo giải trình, các công ty thành viên đã cố gắng duy trì sản xuất kinh doanh, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm trong nước, tối giản chi phí, đồng thời hoàn nhập dự phòng đối với công ty thành viên năm trước. Cùng với việc Bệnh viện quốc tế Green kinh doanh không hiệu quả, dẫn tới lợi nhuận giảm giảm tới 277% so với cùng kỳ năm 2021.
Ý tưởng trên đã không được triển khai và bị hủy bỏ chỉ 2 tuần sau đó. Hiện, cổ phiếu HAP trên thị trường giao dịch tại mức 4.700 đồng/cp. Năm 2023, Hapaco có lãi mỏng trở lại mỗi quý song giảm mạnh hơn phân nửa so với cùng kỳ năm ngoái.
Năn nỉ cổ đông dự họp Đại hội: CII chuyển tiền, Chủ tịch HPX còn “viết tâm thư xin lỗi và hứa tặng quà”
Kinh doanh khốn khó khiến cổ đông không mặn nồng dự ĐHĐCĐ thường niên cũng là một câu chuyện “mới mà cũ” của năm qua. Riêng CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Tp.HCM (CII) khá sáng tạo với “chiêu” chuyển tiền để mời cổ đông tham dự. Dù vậy, Công ty cũng đến 3 lần bất thành do không đủ tỷ lệ cổ đông tham dự để tổ chức được Đại hội.
Được biết, tha thiết kêu gọi cổ đông bởi Đại hội theo kế hoạch sẽ thông qua thông qua tờ trình quan trọng là định hướng phát triển chiến lược của CII giai đoạn 2024 - 2030, bao gồm cho phép CII bố trí ngân sách để đẩy mạnh việc nghiên cứu các dự án BOT và các dự án hạ tầng giao thông khác; bố trí ngân sách để nghiên cứu đầu tư vào các hạ tầng y tế và bất động sản hưu trí.
Theo công bố, CII dự kiến triển khai công tác nghiên cứu 6 dự án BOT với tổng quy mô gần 75.000 tỷ đồng. Các dự án CII đang nghiên cứu tập trung ở khu vực cửa ngõ phía Bắc và phía Tây Nam Tp.HCM. Trong đó, dự án lớn nhất mà doanh nghiệp này muốn triển khai là cao tốc Tp.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 2 với tổng mức đầu tư 22.000 tỷ đồng.
Sang năm 2024, CII một lần nữa xài chiêu tặng tiền để mời cổ đông đến dự Đại hội. Thực tế, tình hình kinh doanh của CII đang có khá nhiều điểm sáng. Bên cạnh mảng kinh doanh cốt lõi, việc đấu giá trở lại đất vàng Thủ Thiêm cũng giúp CII gây chú ý với nhà đầu tư trên sàn khi Công ty hiện là “ông trùm” sở hữu đất khu vực quận 2.
Khẩn thiết hơn, CTCP Đầu tư Hải Phát (HPX) của Chủ tịch Đỗ Quý Hải không chỉ hứa tặng quà tri ân, mà đích thân lãnh đạo viết “tâm thư” năn nỉ cổ đông dự họp. Động thái này diễn ra sau khi cổ phiếu HPX bị đình chỉ giao dịch từ ngày 18/9/2023, cổ phiếu HPX cũng liên tục bị bán giải chấp.
Hệ quả, thời điểm bấy giờ cơ cấu cổ đông của HPX khá loãng, đến hơn 260 triệu cổ phần trôi nổi (tương đương 86% vốn) được được nắm giữ bởi hàng chục nghìn cổ đông. Do đó, tập hợp được cổ đông là một bài toán khó cho doanh nghiệp. Trong khi, Đại hội thành công là mấu chốt giúp HPX khắc phục các vi phạm về công bố thông tin, tạo điều kiện cho việc đề xuất HoSE gỡ lệnh đình chỉ giao dịch.