Nhà kinh tế học Cam Harvey là người đã phát hiện ra khả năng dự báo suy thoái của đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc. Ông hiện đang nhắc lại quan điểm về một cuộc suy thoái có thể xảy ra vào năm 2024.
Theo mô hình của giáo sư Harvey, khi lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 3 tháng duy trì ở mức cao hơn lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm trong vòng tối thiểu 3 tháng, đường cong lợi suất sẽ bị đảo ngược. Lúc này, suy thoái kinh tế sẽ xảy ra. Trong 8 đợt suy thoái gần đây nhất, chỉ báo này đều phát tín hiệu và chưa một lần nào sai.
Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ với hai kỳ hạn ngắn dài đã chính thức bị đảo ngược trong 12 tháng qua.
Tháng trước, giáo sư Harvey của Đại học Duke, đồng thời là giám đốc nghiên cứu của Research Affiliates, cho biết trong 4 cuộc suy thoái gần đây nhất, thời gian đường cong lợi suất đảo ngược trung bình là 13 tháng. Điều này có nghĩa là một cuộc suy thoái có thể sắp xảy ra.
Vào tháng 12/2022, nhà kinh tế Harvey tin rằng lần này sẽ là lần đầu tiên mô hình dự đoán sai. Nhưng khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) duy trì lãi suất cao thì đến tháng 3/2023, ông thay đổi quyết định và tin rằng một cuộc suy thoái sẽ đến. Tháng cuối cùng của năm 2023, một lần nữa ông lại nói rằng suy thoái sẽ xảy ra trong năm 2024.
“Với động thái giữ lãi suất quá cao trong thời gian quá dài của FED, tôi nghĩ nhiều khả năng sẽ xảy ra suy thoái kinh tế. Vì vậy, tôi sẽ không còn nói rằng chúng ta có thể hoàn toàn tránh được tình trạng suy thoái”, ông nói.
Đường cong lợi suất đã đảo ngược trước 8 cuộc suy thoái gần nhất (đánh dấu bằng màu hồng)
4 lý do khiến suy thoái có thể xảy ra
Trong một video thuyết trình, giáo sư Harvey chia sẻ một số lý do có thể khiến nền kinh tế rơi vào suy thoái. Một là chi tiêu của người tiêu dùng yếu đi, do tiền tiết kiệm thời gian qua giảm dần.
Dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường Bespoke Investment Group cho thấy tiền tiết kiệm của hộ gia đình đã trở lại mức năm 2019. Chi tiêu tiêu dùng chiếm gần 2/3 GDP của Mỹ, khiến nó trở thành một biến số quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.
Mặt khác, chi tiêu đầu tư năm 2023 đã âm so với năm 2022. Nhà kinh tế học cho biết điều này sẽ góp phần khiến tốc độ tăng trưởng chậm lại trong thời gian tới.
Thứ ba, ông tin rằng nguy cơ thắt chặt tín dụng hoặc giảm cho vay sẽ gia tăng, do đường cong lợi suất đảo ngược gây tổn hại đến mô hình kinh doanh và bảng cân đối kế toán của các ngân hàng.
Ví dụ, tiền gửi đang chảy từ ngân hàng sang các quỹ thị trường tiền tệ, làm ảnh hưởng đến thanh khoản của họ. Và giống như ngân hàng Silicon Valley Bank bị phá sản ở Mỹ, nhiều ngân hàng đã chịu lỗ đáng kể đối với chứng khoán giữ đến ngày đáo hạn.
Ông cho rằng các ngân hàng cũng có thể bị ảnh hưởng bởi lĩnh vực bất động sản thương mại Mỹ trong năm nay. “Với tỷ lệ văn phòng trống là 35% ở San Francisco và gần 25% ở Chicago, thị trường này đang sụp đổ. Nhiều bất động sản có khoản vay ngân hàng và các ngân hàng sẽ phải giải quyết vấn đề đó trong năm 2024”, ông nói.
Cuối cùng, giáo sư Harvey nói rằng nền kinh tế Trung Quốc chậm lại sẽ không có lợi cho triển vọng tăng trưởng của Mỹ. Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 3% vào năm 2022. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), nếu không tính năm 2020, năm ngoái là năm Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng chậm nhất kể từ năm 1976 đến nay.
Mặc dù dự đoán rằng suy thoái kinh tế có thể xảy ra, vị chuyên gia vẫn bày tỏ hy vọng rằng chỉ báo của ông sẽ sai. Ông khuyên các doanh nghiệp nên thận trọng trong đầu tư và tuyển dụng, để giảm thiểu tác động của suy thoái. Ông cũng cho biết hành động từ FED có thể giúp giảm rủi ro.
"Tôi hy vọng rằng lãi suất sẽ không tăng thêm nữa và lý tưởng nhất là chúng ta bắt đầu cắt giảm lãi suất ngắn hạn. Khi gộp những điều đó lại với nhau, chúng ta có thể giảm bớt tác động", ông nói.
Theo BI