Ngày 20/1/2025, Fitch Ratings thông báo đã hạ bậc xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Công ty TNHH Hóa chất SCG (SCG Chemicals, SCGC) xuống Tiêu cực. Đồng thời, hạ xếp hạng trái phiếu không bảo đảm cao cấp thuộc nhóm trái phiếu trung hạn trị giá 100 tỷ THB của SCGC xuống 'A-(tha)' từ xếp hạng 'A(tha)' trước đó.
Lý do hạ bậc xếp hạng
Fitch Ratings cho biết, việc hạ bậc phản ánh sự đánh giá lại về động lực pháp lý của Công ty TNHH Xi măng Siam (The Siam Cement Public Company Limited's, SCC hay Tập đoàn SCG – Thái Lan) trong việc hỗ trợ SCGC sau khi SCGC hoàn trả đầy đủ cho SGC các khoản vay ngân hàng dài hạn cho dự án Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (LSP) tại Việt Nam. Các khoản vay này được SCG bảo lãnh vô điều kiện và không hủy ngang, chiếm 20%-50% tổng số nợ của SCGC.
Fitch Ratings đánh giá động lực này từ ‘Trung bình’ xuống ‘Thấp’ theo Tiêu chí Xếp hạng Mối liên hệ giữa Công ty Mẹ và Công ty Con (PSL) do không còn mối ràng buộc pháp lý giữa SCC và SCGC dưới hình thức bảo lãnh.
Theo thang xếp hạng của Fitch, các tổ chức được xếp hạng A được coi là có rủi ro vỡ nợ thấp. Dấu trừ (-) sau chữ A biểu thị một bậc thấp hơn trong nhóm A. A- cho thấy khả năng trả nợ vẫn tốt, nhưng có một số rủi ro nhất định so với A hoặc A+.
(tha) là ký hiệu cho biết đây là xếp hạng tín nhiệm quốc gia (National Rating), đo lường khả năng trả nợ của một tổ chức so với các tổ chức khác trong cùng một quốc gia. Nó không so sánh với các tổ chức trên toàn cầu như xếp hạng tín nhiệm quốc tế (International Rating). Vì vậy, A-(tha) cho biết đánh giá của Fitch về khả năng trả nợ của SCGC so với các tổ chức khác ở Thái Lan.
Fitch đánh giá động lực hỗ trợ của công ty mẹ đối với SCGC ‘Thấp’ về mặt pháp lý, ‘Cao’ về mặt chiến lược và ‘Trung bình’ về mặt vận hành. Triển vọng Tiêu cực phản ánh những thách thức giảm đòn bẩy mà SCC phải đối mặt trong vòng 12-18 tháng tới.
Fitch cũng đã điều chỉnh giảm Hồ sơ Tín dụng Độc lập (SCP) của SCGC xuống 'bbb(tha)' từ 'bbb+(tha)', do mức đòn bẩy cao sau khoản đầu tư vào LSP, trong khi việc giảm đòn bẩy có thể diễn ra chậm do sự phục hồi lợi nhuận chậm hơn dự kiến.
SCGC đóng góp cao nhất vào EBITDA (lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao) hợp nhất của SCG trong số các hoạt động kinh doanh cốt lõi của Tập đoàn, bao gồm xi măng, các giải pháp xanh và bao bì.
SCGC cũng chiếm phần lớn các khoản đầu tư tài sản cố định của SCC - vốn đã tăng lên đáng kể do các khoản đầu tư vào dự án LSP.
Fitch Ratings dự báo biên lợi nhuận EBITDA của SCGC sẽ vào khoảng 2% trong năm 2025 và 6% trong năm 2026, vẫn thấp hơn đáng kể so với mức trung bình khoảng 14% trước chu kỳ suy thoái hiện tại. Fitch kỳ vọng ngành hoá dầu sẽ phục hồi dần từ nửa cuối năm 2025 nhưng áp lực kéo dài trong suốt năm 2024 sẽ ngăn cản các khoản đầu tư mới.
Dự án Lọc hoá dầu Nghi Sơn (LSP) tại Việt Nam có khả năng vẫn tạm dừng trong phần lớn năm 2025 do thị trường vẫn yếu. Fitch dự kiến LSP sẽ hoạt động thương mại sớm nhất vào năm 2026.
Trong thời gian chờ, SCGC sẽ tập trung vào dự án Nâng cao Nguồn cung Cấp liệu Ethane (etan - nguyên liệu để sản xuất ethylene và nhựa polyethylene PE).
Tại LSP, dự án này sẽ cải thiện khả năng cạnh tranh về chi phí và tính linh hoạt của nguồn cung cấp nhiên liệu trong dài hạn. SCGC cho biết khoản đầu tư này, bao gồm việc thiết lập các cơ sở xử lý và lưu trữ ethane, sẽ có ngân sách khoảng 23 tỷ THB và diễn ra trong giai đoạn 2025-2027.
Fitch kỳ vọng vị thế thị trường của SCGC sẽ được cải thiện trong trung hạn. Dự án LSP, khu phức hợp hóa dầu đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam, sẽ tăng đáng kể công suất polyolefin của SCGC và đưa công ty trở thành nhà sản xuất polyolefin lớn nhất ở Đông Nam Á.
LSP khiến SCG lỗ hàng nghìn tỷ đồng
Trong tài liệu công bố của Tập đoàn Siam Cement Group (SCG, Thái Lan) về tình hình kinh doanh quý 2 và 6 tháng đầu năm 2024, Tập đoàn Thái Lan cho biết khoản lỗ trước khi khởi động của dự án Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn là 4.814 triệu Baht (bao gồm chi phí khấu hao và lãi vay), tương ứng với khoảng 3.390 tỷ đồng.
Theo báo cáo KQKD quý 3/2024, LSP lỗ ròng (không tính IRS) khoảng 1.560 tỷ đồng (tương đương 62,9 triệu USD).
Trước tình hình ngành hóa dầu toàn cầu đang suy giảm với cung vượt cầu và nhu cầu cho các sản phẩm hóa dầu suy giảm, LSP đã đưa ra quyết định tạm dừng hoạt động thương mại dự án. Công ty sẽ tái khởi động sản xuất khi thị trường phục hồi.
Trước đó, do sự cố về kỹ thuật thiết bị, khu phức hợp đã tắt máy trong giai đoạn từ tháng 3 - tháng 6 để tiến hành bảo trì, sửa đổi mặc dù đã chạy thử lần đầu tiên an toàn và thành công trong tháng 1- tháng 2/2024. Vận hành thương mại cho đến cuối tháng 9, dự án đã đạt sản lượng 74.000 tấn hạt nhựa trong giai đoạn thử nghiệm.
Tuy nhiên, SCG mới đây mạnh tay chi tiếp 700 triệu USD (tương đương 17.500 tỷ đồng) nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường sử dụng khí Ethane nhập khẩu từ Hoa Kỳ làm nguyên liệu đầu vào. Dự án dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2027.
Theo SCG, trong 3 năm qua, giá ethane trung bình thấp hơn khoảng 40% so với naphtha và propane, do vậy, sử dụng ethane sẽ giúp SCGC kiểm soát chi phí tốt hơn và giảm thiểu rủi ro biến động giá nguyên liệu. Việc gia tăng sử dụng ethane còn hỗ trợ giảm phát thải CO2 và hạn chế sản phẩm phụ phát sinh.
Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn được đầu tư bởi Công ty TNHH hóa dầu Long Sơn (LSP) – công ty con do SCG Chemical (SCGC) sở hữu 100% vốn điều lệ.
Dự án tổ hợp hóa dầu Long Sơn được cấp giấy chứng nhận đầu tư tháng 7/2008, có tổng vốn đầu tư ban đầu là 3,77 tỷ USD, sau đó tăng lên 4,5 tỷ USD và tăng lên 5,4 tỷ USD vào giai đoạn cuối.
Đây là tổ hợp hóa dầu tích hợp hoàn chỉnh đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam với diện tích mặt đất là 464ha và diện tích mặt nước là 194ha (cho hệ thống cảng biển). Đây cũng là dự án duy nhất có vốn đầu tư trên 1 tỷ USD của Thái Lan tại Việt Nam và chiếm tới hơn 30% tổng vốn đầu tư đăng ký.
Khi đi vào hoạt động, tổ hợp này sản xuất khoảng 1,4 triệu tấn hạt nhựa mỗi năm - nguyên liệu đầu vào để sản xuất nhiều sản phẩm nhựa dùng trong đời sống, sinh hoạt hằng ngày. Sản phẩm từ Tổ hợp sẽ giúp thay thế các sản phẩm polyolefin nhập khẩu cũng như tăng khả năng cạnh tranh cho các nhà sản xuất hạ nguồn tại thị trường nội địa.
SCG là một trong những tập đoàn hàng đầu Đông Nam Á hoạt động trong 3 lĩnh vực kinh doanh chính là: Xi măng - Vật liệu xây dựng (SCG Cement-Building Materials), Hóa dầu (SCG Chemicals), và Bao bì (SCG Packaging), SCG không còn xa lạ trên thương trường Việt với cả chục thương vụ M&A lớn nhỏ trong thập niên qua.
SCG bắt đầu mở rộng hoạt động sang Việt Nam như một quốc gia chiến lược từ năm 1992. Mặc dù mới thâm nhập vào thị trường Việt được 23 năm, Tập đoàn này cũng đã có trong tay hơn 20 thương vụ mua bán, sáp nhập, trong đó, có những vụ mua bán với giá trị lên tới cả vài trăm triệu USD. Một trong những thương vụ lớn nhất phải kế đến vụ thâu tóm Prime Group, và loạt tên tuổi khác như Nhựa Bình Minh, Nhựa Duy Tân, Bao bì Biên Hoà, Bao bì Tín Thành…
Việt Nam đang là thị trường nước ngoài đem lại doanh thu lớn nhất cho SCG với doanh số bán hàng trong 6 tháng đầu năm 2024 là 23.733 triệu Baht (hơn 16.700 tỷ đồng).